28 Eylül 2021 13:18

Sayıştay raporu ortaya koydu: Karayollarında milyarlar yandaşlara gitmiş

Sayıştay'ın Karayolları Genel Müdürlüğüne dair hazırladığı raporda, şirketlere garanti ödemesi olarak milyarlarca lira aktarıldığı ortaya kondu.

Karayolları Genel Müdürlüğü logosu

GÜNCEL EKONOMİ

Paylaş

Birkan BULUT
Damla KIRMIZITAŞ
Ankara

Karayollarında yap-işlet-devret kapsamındaki 6 otoyol projesine geçtiğimiz yıl 1,7 milyar dolar ve 35 milyon avro garanti ödeme yapıldı. Otoyolları işleten şirketlere 31 Aralık 2020 tarihindeki döviz kuruna göre 179 milyar TL daha garanti ödemesi yapılacağı belirtildi.

Sayıştay'ın Karayolları Genel Müdürlüğü raporunda, yap-işlet-devret modeli ile gerçekleştirilen ve işletmeye açılan otoyol projelerine verilen garantilerin eksik kayıt altına alındığı belirtildi. Raporda, Karayollarında yap-işlet-devret modeliyle yapılan 6 otoyol projesinin harcamalarına da yer verildi. Tabloya göre 2020 yılında 6 otoyol projesinde toplam 1 milyar 741 milyon dolar ve 35 milyon 788 bin avro ödeme yapıldı. Ayrıca otoyolları işleten yandaş şirketlere 179 milyar 635 milyon TL daha garanti ödemesi yapılacağı kaydedildi.

1 SANTİM FARKLA 30 KATINI ALDILAR

Ayrıca Karayollarının daha düşük bedelle yaptıracağı asfalt işini yüksek bedelle yaptırdığı da tespit edildi. Sayıştay denetçileri, 2014 yılında “Kütahya-Simav-Demirci Ayr. Yolu (Çavdarhisar-Abide Arası) Km: 45+599,78-91+330 ve (Kula-Uşak) Ayr.-14.Bl.Hd.- Abide Yolu Km:0+000-33+436,63 kesimlerinin yapılması işi”nde bitümlü sıcak karışım imalatının yüksek maliyetle yaptırıldığını kaydetti.

19 cm sıkışmış kalınlıkta 1 metrekare bitümlü sıcak karışım ihalesini 1,5 TL teklifle alan yüklenici, 20 cm sıkışmış kalınlık için 43.90 TL teklif etti. İhale sonuçlandıktan sonra değiştirilen işe ait kesin projede 19 cm olarak değil, tüm yol güzergahına 20 cm olarak yer verildi. Böylece ihaleyi aldıktan sonra bir cm artışla yükleniciye 30 katı para ödendi.

MİLYARLAR KAZANIYOR, KULLANIM BEDELİNİ ÖDEMİYOR

Öte yandan Otoyol Yatırım AŞ (Nurol, Özaltın, Makyol, Astaldi, Yüksel ve Göçay) yap-işlet-devret modeliyle yapılan Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nda, milyarları kazanmasına ağmen yarım milyar kullanım bedelini ödemiyor. Sayıştay, 2020 yılı ilk yarısı için araç geçiş garantisi olarak 1 milyar 750 milyon liranın üzerinde ödeme yapılmasına karşın, şirketin 568 milyon TL kullanım bedelini ödemediğini geçtiğimiz yıl tespit etmişti. Sayıştay denetçileri bu yılki raporunda da şirketin kamulaştırılan taşınmazlara ilişkin kullanım bedellerini hala ödemediğine dikkat çekti.

"FATİH PROJESİNİN ALT YAPISINDA YENİ MALİYET"

“Eğitimde Fatih Projesi İşbirliği Protokolü”nün değiştirilmesi amacıyla imzalanan revize protokol ile daha önce tarife ücretleri içindeki bazı hizmetlerin ücretlendirildiği kaydedildi. Böylece bütçedeki maliyetin arttığı belirtilen raporda, 2015 yılında imzalanan ilk protokolde, MEB’e bağlı bütün okulların internet erişimleri ve altyapı bedelleri Türk Telekom tarafından yapılacakken, 2017 ve 2019 yılında yapılan değişiklikler ile bağlantı altyapıları için bedel çıkarıldığına dikkat çekildi.

PAZARLIK USULÜ İHALELER YAPILDI

Temizlik ve kırtasiye malzemeleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarının gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı belirtilen raporda, Ankara Ticaret Odasından (ATO) istenen fiyat tespiti ile ihaledeki fiyatlar arasında büyük farklar olduğuna dikkat çekildi. 21/b kapsamında yapılan bu ihalelerde, ATO’dan istenen fiyatın 3-4 katına alımlar yapıldığı ortaya çıktı.

DİYANET’E PAZARLIK USULÜ İHALE

Diyanetin “İftar-Sahur Canlı Yayın Programı” ile “4-6 Yaş Grubu Kitapları” ihalelerinde ise açık ihale usulü yapılması gereken işlerin pazarlık yöntemiyle yapıldığı tespit edildi. Diyanet ise ihale onay belgesinde, pazarlık usulünün seçilmesinin sebebini mekanın ramazan ayına kısa bir süre kala belirlenebildiği ve programda kullanılacak ekipmanların mekan belirlendikten sonra ayarlanabildiği, bu sebeple de açık ihale usulü uygulamak için vakit kalmadığı olarak açıkladı.

ACİL DEYİP İHALEYİ VERDİLER

Diyanetin, 4-6 yaş grubu muhtelif kitap işi ihalesinin de pazarlık yöntemiyle yapıldığına dikkat çekilen raporda, “İhale onay belgesinde, Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ihaleye konu kitapların basımına ivedi olarak ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir. İhaleyi gerçekleştiren birim olan Dini Yayınlar Genel Müdürlüğüne bildirdiği, ancak basım için grafik, tasarım ve kapak çalışmaları yapıldığı, işin açık ihale ile gerçekleştirilmesi durumunda eylül ayında Kur’an kurslarına başlayacak öğrencilerin kullanımına yetişmeyeceği, bu sebeplerle de pazarlık usulü ile ihalenin gerçekleştirileceği belirtilmiştir. İdare tarafından rahatlıkla yılbaşından itibaren bu ihalelerin planlanması mümkündür. Kullanılan pazarlık usulünde belirtildiği gibi bir ivedilik durumu mevcut değildir” denildi.