30 Eylül 2021 01:00

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı maliyeti sorduğu firmalara adrese teslim ihale verdi

Sayıştay raporları AKP iktidarında 200’e yakın kez değiştirilen Kamu İhale Kanunu’nun hala delinmeye devam edildiğini gösterdi.

Fotoğraf: DHA

EKONOMİ

Paylaş

Damla KIRMIZITAŞ
Ankara

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, bir ihalenin maliyetini sorduğu aynı 3 firmayı pazarlığa çağırdığı ortaya çıktı. Yapı İşleri Genel Müdürlüğünün “18 kalem mobil laboratuvar test ekipmanları ihalesi”nde maliyet teklifi aldığı 3 firma, maliyeti 3.6 milyon olarak hesapladı. Aynı 3 firma, açık ihale yerine pazarlık usulü ile ihaleye davet edilince, kendi belirledikleri maliyet üzerinden teklif verdi. Böylece CMH İnşaat, 3.3 milyon TL’ye ihaleyi kaptı.

Sayıştayın 2020 yılı denetim raporları, AKP’nin adrese teslim ihalelerde ne kadar ileriye gittiğini gösterdi. Açık ihale usulü yerine pazarlık usulüyle firmaları davet eden bakanlıklar, maliyet hesabı yaptırdığı firmaları bile ihaleye davet etti. Sayıştay denetçileri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Yapı İşleri Müdürlüğünün, test ekipmanları alım işi ihalesinin pazarlık usulü ile yapıldığına dikkat çekti. Rapora göre bakanlık ihaleden önce “18 kalem mobil laboratuvar test ekipmanları ihalesi” için yaklaşık maliyeti 3 firmaya sordu. Maliyet 3 milyon 637 bin 90 TL olarak belirlendi. Aynı firmalar, pazarlık usulü ihaleye çağrıldı. Yaklaşık maliyeti önceden bilmek bir yana kendisi hesaplayan aynı 3 firmanın katıldığı ihale, 3 milyon 300 bin TL’ye CMH İnşaat’a verildi.

Sayıştay denetçileri raporda “Yaklaşık maliyet için teklif alınan firmalar ile ihaleye davet edilen firmaların aynı olması hususu, firmaların yaklaşık maliyete ilişkin bilgi sahibi olarak ihaleye girmelerine ve tekliflerini buna göre oluşturmalarına imkan vermektedir. Keza, yaklaşık maliyet ile ihale sonucunda gerçekleşen fiyatların birbirine yakın olduğu görülmektedir. Bu nedenle, mobil test malzemesi alımı ihalesinde, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, ihalelerde rekabet ve T.C. Sayıştay Başkanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 139 saydamlığın sağlanması, kaynakların verimli kullanılması ile yaklaşık maliyetin gizli olması ilkelerine uygun hareket edilmediği değerlendirilmektedir” ifadelerine yer verdi.

ÇED PROJE BEDELLERİ DÜŞÜK GÖSTERİLDİ

Sayıştayın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı raporunda işletmelerin ÇED proje bedellerini düşük gösterdiği ortaya çıktı. Raporda, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü başvuru bedellerinin ve idari para cezalarının olması gerekenden az ödendiği tespit edildiği, proje bedellerinin olması gerekenden düşük beyan edildiği, dolayısıyla ödenmesi gereken başvuru ücretlerinin de düşük tahsil edildiği belirtildi. Bakanlığın projeler kapsamında farklı süreçlere tabii müstakil veya entegre olabilecek yüzlerce sektör olduğu ve proje bedellerinin birçok veriyi içerisinde barındırdığı ifade etmesine ilişkin raporda Bakanlığın ÇED başvurularını inceleme yükümlülüğü göz önünde bulundurulduğunda, farklı sektörler için de nesnel, objektif ve teknik inceleme kriterleri geliştirilmesinin zorunlu olduğu ifade edildi.

BAKANLIĞIN YAPMASI GEREKEN ARAŞTIRMA ŞİRKETLERE YAPTIRILDI

Yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması (YEKDEM) kapsamında yer alan enerji üretim, tesislerin bir bölümünde geçici faaliyet belgesi ya da lisans almadan faaliyet gösterdiği tespit edildi. Ayrıca Sayıştay denetçileri tarafından yapılan incelemede, Bakanlık tarafından, 2014 yılında 22 adet ekolojik temelli bilimsel araştırma raporu ihalesi düzenlendiği kaydedildi. Araştırma ekiplerinin bakanlıkça oluşturulması gerektiği belirtilen raporda, illerde hazırlanan ekolojik temelli bilimsel araştırma raporlarının, açık ihale usulü ile farklı firmalara yaptırıldığı tespit edildi.

BAKANLIK 194 MİLYON LİRA CEZA KESTİ, 144 MİLYONUNU AFFETTİ

Raporda, idari para cezalarının üç kat uygulanması gereken durumlarda bazı şahıs işletmelerine tek kat uygulandığı ifade edildi. Buna göre çevre idari para cezası tahsilat oranlarının, yazılan ceza tutarlarına oranla düşük kaldığı ortaya çıktı.

Raporda şu ifadeler yer aldı; “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı görüşlerine göre idari para cezalarının tahsilatı için kesinleşme şartı yok iken, Hazine ve Maliye Bakanlığı görüşüne göre tahsilat için idari para cezalarının kesinleşmesi gerekmektedir. 2020 yılında kesilen cezalar ve tahsilat miktarlarına baktığımızda, tüzel kişilere kesilen ceza tutarının 194.1 milyon TL olduğu, 50.5 milyon TL’sinin tahsil edildiği (tahsilat oranı yaklaşık yüzde 26 civarı); gerçek kişilere kesilen ceza tutarının 39 milyon 447 bin 846.09 TL olduğu, 2 milyon 829 bin 913.37 TL’sinin tahsil edildiği (tahsilat oranı yaklaşık yüzde 7), yani tahsilat tutarlarının kesilen cezalara kıyasla çok düşük kaldığı anlaşılmaktadır.”