Şair Özge Sönmez: Tektipleştirme ve ötekileştirmenin panzehiri sanattır

Şair Özge Sönmez, Bornova Belediyesi’nin düzenlediği, 2. Bornova Kitap Günleri’nde Manos Kitap ve Kor Yayınlarının “Ötekileştirme ve Tektipleştirme Karşısında Sanat ve Şiir” başlıklı söyleşisinde okurlarıyla buluştu.

Bornova Büyükpark’ta düzenlenen söyleşide Sönmez, küreselleşmeyi çeşitliliği yavaş yavaş yiyen sinsi bir canavara benzeterek, “Şöyle bir etrafımıza baktığımızda fark ettiğimiz şey herkesin ve her şeyin gitgide birbirine benzediği... Yediklerimizden, okuduklarımızdan tatilimize, ayakkabılarımızdan kaşımıza kadar baskın bir kültür diğer kültürleri çiğneyerek yayılıyor. Artık baskın kültür de demiyorum obez kültür diye tanımlıyorum” dedi.

“HER ŞEY GİDEREK AYNILAŞIYOR”

Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya mecralarından da örnekler veren Sönmez,  “Özgürmüşüz, seçebiliyormuşuz, çeşitli şeyler varmış gibi görünse de aslında sosyal medyada birbirinin aynısı binalara bakıyormuşuz gibi bir hava var. Facebook’ta bir şey beğeniyorsunuz ideolojiniz, dünya görüşünüz vs. hayat algınıza uygun şeyler geliyor size sürekli. Sadece kendinize, kendi düşüncenize benzeyen gönderileri görüyorsunuz” diye konuştu.

Kitaplar için de “çok satanlar” olgusunun aynı şekilde işlediğini dile getiren Sönmez, “Küçük kare ya da dikdörtgen bir bahçe düşünün çeşitli çiçekler var, içindeki çiçekleri kokluyorsunuz ama o bahçenin sınırları zaten belirli” örneğini verdi.

Aslında tektipleştirmenin doğaya aykırı olduğunu dile getiren Sönmez, “Etrafımıza baktığımızda evrim, varoluş, evren, organizmalar, canlılar hepsi çeşitlilikten yana. Evrim kendini zaten çeşitlilik üzerinden giderek garanti altına alıyor. Varoluşunun devamını sağlayacak tek yolun çeşitlendirme olduğunu biliyor” dedi.

“TEKTİPLEŞTİRME SEVGİSİZLİĞİ VE ÖTEKİLEŞTİRMEYİ GETİRİYOR”

“Biz şimdi öyle bir eşiğe geldik ki biliyorsunuz hepiniz felaketler çağındayız gibi. Arka arkaya yangınlar, depremler, seller... İnsanoğlu öyle bir eşikteki artık ya aklını kullanarak birlikte olma bilgisini içselleştirip farklılıkları zenginlik olarak kabul edip devam edecek ya da birbirini yiyerek yok olacak” diyen Sönmez, tektipleştirmenin beraberinde sevgisizliği ve ötekileştirmeyi getirdiğini dile getirdi.

Sönmez, “Bize benzemeyeni sevmiyoruz. Bize benzemeyen her şeyden, herkesten rahatsızlık duyuyoruz. Farklılıkları bir tehdit unsuru olarak algılamanın, ötekileştirmenin sadece hâkim bir grup tarafından yapıldığını düşünüyoruz. Sadece hâkim bir grup tarafından yapılmıyor. Azınlık olanın da ötekine yaptığı bir şey bu. Sonuçta biz bunun karşısında birlikte yaşama kültürünü koyamazsak savaşlar, soykırımlar, adaletsizlik, tiranlık, diktatörlük vs. hiçbir şekilde bitmeyecek” dedi.

“SANATÇI, ÜTOPYASI OLAN BİR VİCDAN GÖZÜDÜR”

Tektipleştirme ve ötekileştirmenin panzehirlerinden birisinin sanat olduğunu vurgulayan Sönmez, “Sanatçıyı ütopyası olan bir vicdan gözü olarak tanımlıyorum. Ancak adil, insanca yaşanacak bir düzen yaratma hayali düşüncesi, ütopyası olan insan sanatçıdır diyebiliriz. Sadece hayali değil bu hayali kodladığı dildeki özgünlük, estetik bilinci onu biricik kılar bu biriciklik tektipleştirme ve ötekileştirmenin doğal olarak karşısındadır” diye konuştu.  

Sanatın özgünlük gerektirdiğini, çeşitliliği ve renkliliği sevdiğini dile getiren Sönmez, “Kalıpları yıkmayı seviyor. Her şeyden önce bir düzen değişikliği istiyor. Önce bunu düşünmek, hayal etmek sonra istemek ama tabi bundan da önce var olan düzeni reddetmek gerekiyor. Reddetmek sanatın ve farklı bir hayatın başlangıç noktası. Tektipleştiren otorite iktidarsa ötekileştiren de aynıdır. Sanat ve sanatçı bu dilde konuşmaz, konuşamaz, konuşmamalı” dedi.

Söyleşinin ardından Özge Sönmez kitaplarını imzaladı. (İzmir/EVRENSEL)

Özer Akdemir'den "İklim Krizi-Kapitalizm ve Ekoloji Mücadeleleri" konulu söyleşi

İzmir'de yeni yılda su ve atık su tarifesine yüzde 26 zam yapılacak

Güzelbahçe Emek ve Demokrasi Platformu: Kayyımlar halk iradesine müdahaledir

Buca Belediyesi İmar AŞ. işçileri hazırladıkları TİS taslağına sahip çıkıyor

Karşıyaka Belediyesi Kent AŞ işçileri haksızlıklara karşı yürüdü