Muhalefet, parlamenter sistem için yol haritasını çıkarıyor

Birkan BULUT
Ankara

Seçimlerden sonra parlamenter sisteme geçiş için hazırlıklarını sürdüren muhalefet partileri, yarın 3. kez bir araya gelecek. CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin temsilcileri cumhurbaşkanının tarafsızlığı, kuvvetler ayrılığı ve Meclisin yetkilerinin artırılması konusunda anlaştı. Tamamlanınca parti genel başkanlarının önüne gidecek olan parlamenter sisteme geçiş haritası, ortak bir deklarasyonla kamuoyuna duyurulacak. 

Muhalefet partilerinin parlamenter sistem hazırlığında sona geliniyor. Türkiye’nin üç yıldır yönetildiği cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin seçimlerden sonra kaldırılması ve parlamenter sisteme dönülmesi için program hazırlayan partiler, önerilerini uzun süredir birbirleriyle paylaşıyordu. CHP, İyi Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin hukuk işlerinden sorumlu genel başkan yardımcıları öneriler üzerinde yarın 3. kez toplanacak. Cumhurbaşkanının tarafsızlığı ve temsili yetkilere sahip olması, yargı bağımsızlığı için HSK’de yürütme temsilcilerinin bulunmaması, Meclis’in yetkilerinin artması gibi temel konularda anlaşan muhalefet temsilcileri, parlamenter sisteme geçiş ilkeleri için hazırladıkları deklarasyon çalışmasını parti genel başkanlarına sunacak.

BABACAN DA ÖNERİLERİNİ DUYURDU

Üçüncü toplantı öncesi DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan da parlamenter sistem için önerilerini açıkladı. Partisinin Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu ile birlikte yaptığı açıklamada Meclis'in yetkilerine vurgu yapan Babacan, Cumhurbaşkanının da sadece bir dönem ve 7 yıl görev yapabilmesini önerdi. "Amacımız asla geçmişte uygulanan tekçi, merkeziyetçi, çoğunlukçu ve vesayetçi sistemlere geri dönmek değil. Asla eski sistemin eksik demokrasisi ile yetinmeyeceğiz. Bizler kağıt üstünde parlamenter sistem olan, uygulamada hak ve özgürlüklerimizi gasp eden, yönetimde krizlere yol açan eski sistemi de elimizin tersi ile istiyoruz" dedi. 

Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde önemsizleşen Meclisi eskisinden güçlü hale getireceklerini söyleyen Babacan, “Yürütmenin, yasama üzerinde kurduğu tahakkümü kıracağız. Meclisin yasama ve denetleme fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayacağız. Mecliste kanun yapım süreçlerini demokratikleştirecek, Meclisin yürütmeyi denetleme yetkisini güçlendireceğiz. Meclisin bütçe hakkını teminat altına alacağız, demokratik temsili güçlendireceğiz. Yasamayı güçlendirirken yürütmenin de güçlü olmasını sağlayacağız. Cumhurbaşkanı, Başbakan ve bakanlardan oluşan bir yürütme organı oluşturacağız. Yürütmeye dair icrai yetkilerin bakanlar kurulu tarafından kullanılmasını sağlayacağız. Cumhurbaşkanını temsili yetkilerle donatacağız. Partili Cumhurbaşkanlığı uygulamasına son vereceğiz. Cumhurbaşkanının görevini yerine getirirken tarafsız olmasını sağlayacağız.” dedi. 

HSK’DE BAKAN VE YARDIMCILARI OLMAYACAK

Yarın yapılacak görüşmeyi Evrensel'e değerlendiren İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem, ülkenin cumhurbaşkanlığı sisteminde bir gün daha gitmeyeceğini söyledi. İyileştirilmiş ve güçlendirilmiş, adı ne olursa olsun parlamenter sistemin gerekli olduğunu belirten Erdem, bunun aynı zamanda seçmene verdikleri söz olduğunu ifade etti. İktidarın iki başlı yönetim olamayacağı, ekonominin uçacağı vaatleriyle bu sistemi getirdiğini hatırlatan Erdem, “Ancak tüm yetkilerin bir kişiye verildiği rejim Türkiye’ye uymadı” dedi. Türkiye siyasi tarihinde 6 partinin bir araya gelmesini zor olduğunu ama ülkenin geldiği durumun ve cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine yönelik tepkinin bunu sağladığını anlatan Erdem, seçimleri kazanmaları durumunda sistem değişikliği için zaman kaybetmeyeceklerini dile getirdi. Erdem, “Seçimlerden sonra Erdoğan’ın yetkilerini aynı şekilde yüklenecek bir cumhurbaşkanı seçmeyeceğiz” dedi.