Uzundere pazar esnafı kadınlar: Üretiyoruz ama hayat pahalılığına yetişemiyoruz
İzmir Karabağlar'a bağlı Uzundere köyünde pazar esnafı üretici kadınlarla konuştuk. Kadınlar, zamlardan dolayı ürettikleri ürünleri satmakta zorlandıklarını, kendilerinin de geçinemediklerini anlattı.
Pınar ÇETİNKAYA
Ramis SAĞLAM
İzmir
İzmir’in Karabağlar ilçesine bağlı Uzundere köyünde (Mahallesi’nde) pazar esnafı üretici kadınlar, yapılan zamlardan dolayı ürettikleri ürünleri satmakta zorlandıklarını dile getirirken, “Gelir seviyemiz düşük olduğu için insanca yaşayamıyoruz. Sadece yaşadık demek için yaşıyoruz” dedi.
Pazarın hemen girişinde ilk tezgahta yumurta, kendi ürettiği reçel ve çemenleri satan Nuriye Çimen Ertunç, “Ekmeğimizin parasını kazanmaya çalışıyoruz. Geçtiğimiz yıllara göre kazancımız çok düştü. Her şey çok daha pahalı, alım gücümüz kalmadı” dedi.
‘OKULA GİDEN ÇOCUĞUMA BAZEN HARÇLIK VEREMİYORUM’
Aynı tezgahın arkasında oturan Yadigar Erkuş da, “Sadece yumurtaya son iki ayda dört kere zam geldi. Daha önce koliyle sattığımız yumurtayı artık taneyle alır-satar hale geldik. Gelen zamlardan sonra artık çocuklar bile yumurta yiyemiyor” diye konuştu.
Asgari ücretin yetersiz olduğunu dile getiren Erkuş, “Biz tezgahın arkasında oturanların da alım gücü düşük olduğu için biz de çok zor durumdayız. TÜİK rakamları ne derse desin, hiçbir şey anlatıldığı gibi güllük gülistanlık değil. Okula giden çocuğuma bazı sabahlar harçlık veremiyorum. Çocuğun okul servis parası, okul masraflarıyla baş etmek mümkün değil. Okulun dağıttığı kitapların dışında öğretmenlerimiz başka kitaplar istiyor. Gelir seviyemiz düşük olduğu için insanca yaşayamıyoruz. Sadece yaşadık demek için yaşıyoruz” dedi.
‘ISPANAK BİLE 10 LİRA OLDU’
Pazarda gözleme satan Yasemin Varcan ise, “Geçinmek çok zor, her şey çok pahalı. Bu hafta aldığımızı haftaya aynı fiyattan alamıyoruz. Gözleme deyip geçmeyin, yağ devamlı pahalanıyor. Ispanak bile 10 lira oldu. Ekonominin iyi olup olmadığını biz çok iyi biliyoruz. Her hafta pazara biz gidiyoruz. Ekonomi her geçen gün çok daha kötüye gidiyor” diye konuştu.
‘İKİ ÇUVAL UNA 55 LİRA ZAM GELDİ’
Doğma büyüme Uzundereli olan Aliye Çetin de kendi ürettiği ekşi maya ekmeğini, pişileri ve ürettiği sebze ve meyveyi satarak geçimini sağlamaya çalışıyor. Pazar kurulduğundan beri tezgah açtığın söyleyen Çetin, mevsime göre börülce, bamya, fasulyeyi de tezgahında satıyor.
Çetin, “Elimden geldiği kadar yalnız başıma üretmeye çalışıyorum. Eşim emekli, çocuklarım var ama kimseden para almıyorum. Kendi ihtiyaçlarımı buradan çıkarıyorum. Ürünümü kendim yetiştirip ürettiğim halde bütçem bu yıl çok daraldı. Etin fiyatı çok fazla arttı. Sadece geçen hafta iki çuval una 55 lira zam gelmiş. Ben de mecburen ekmeğe zam yapmak zorunda kalacağım” dedi.
‘BURADAKİ KADINLAR KENDİ ÇABAMIZLA GEÇİNMEYE ÇALIŞIYORUZ’
Rengarenk tezgahının başında ürünlerini tanıtan Gülderen Vural, “Hepsi doğal. Kavacık üzümü bunlar. Pazaryeri olmadan önce yine tezgah kuruyordum ama bu şekilde daha iyi oldu. Ekmek paramızı kazanmaya başladık. Buradaki kadınlar kendi çabamızla geçinmeye çalışıyoruz. Dokuz yaşımdan beri çalışıp kendi ayaklarımın üzerinde durmaya çalışıyorum” diyerek yaşadıkları zorluklara rağmen geçinmeye çalıştıklarını söyledi.
‘PAZAR YERİ İNŞAATI TAMAMLANSIN’
Bir başka tezgahta kendi ürettiği yeşillikleri satan Fatma Kara, daha önce bakkal işlettiklerini ve oradan emekli olduğunu söyledi. Oğlunun atanmayan öğretmen olduğunu da dile getiren Kara, “Her şey çok pahalı” diyerek geçinmenin zor olduğunu ifade etti. Pazar yeri inşaatının 5 yıldır bitmemesinden şikayetçi olan Kara, bu sorunun bir an önce çözülmesini istedi.
‘GEÇİM ÇOK ZOR’
Fatma Gül de Karabağlar Belediyesinin bitirmediği pazar yeri inşaatını göstererek, “Bitiremediler. Tezgahımız sokakta perişan olduk. Bir an önce yerimize yerleşmek istiyoruz. Toz toprak içindeyiz” dedi. Tezgahtaki ürünlerini sabah topladığını söyleyen Gül ekonomiye ilişkin ise “Ben geçiniyorum. Ama evi kira olan, pazara çıkan iki maaş da olsa geçinemez” diye ekledi.
‘HER ŞEY PAHALI, GEÇİM ZOR’
Semaveriyle pazarda çay satan Gövher Konuk ise, Uzundere pazarının kadınların çabasıyla kurulduğunu söyledi. Pazarın ilk gözleme tezgahıyla kurulmaya başlandığını, sonra diğer tezgahların eklendiğini anlatan Konuk, “Bu pazaryeri kadınlarımıza maddi bir destek oluyor. Erkeklerden maddi destek almıyoruz” dedi. Her şeyin çok pahalı olduğunu dile getiren Konuk, geçinmenin zor olduğunu söyledi. Konuk son olarak diğer pazarcı kadınlar gibi pazar yerinin bir an önce bitirilmesini istedi.