Patronlara ücret desteği, gençlere esnek çalışma
Ulusal Genç İstihdam Stratejisi’ne göre stajın uzatılması-kısmi çalışma gibi esnek çalışma yöntemleriyle genç işsizliğinin 2023'te yüzde 17.8’e düşürülmesi hedeflendi. Ücretler ise devlet kasasından.
Fotoğraf: Deniz Tokat/DHA
Birkan BULUT
Ankara
Cumhurbaşkanı Erdoğan patronlara çalıştırdıkları mesleki eğitim öğrencilerinin ücretinin devlet tarafından ödeneceği müjdesini verirken, Ulusal Genç İstihdam Stratejisi’ne göre stajın uzatılması ve kısmi çalışma gibi esnek çalışma yöntemleriyle genç işsizliğinin 2023 yılında yüzde 17.8’e düşürülmesi hedeflendi. İktidarın “Bu yükü üstleniyoruz” dediği teşvikler sonucunda, işsizlik fonunun üçte biri 2 yılda eridi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Ulusal Genç İstihdam Stratejisi’ne (2021-2023) göre her dört gençten birinin işsiz olduğu Türkiye’de, genç işsizliğinin 2023 yılında yüzde 17.8’e düşürülmesi hedefleniyor. Gençlerin iş gücüne katılımına ilişkin hazırlıklar arasında mesleki eğitimin işverenlerin ihtiyacına göre şekillendirilmesi, uzun staj ve kısmi çalışma gibi esnek çalışma biçimlerinin getirilmesi ile mesleki eğitim alan gençlerin istihdamında ücretin patron tarafından değil devlet tarafından ödenmesi bulunuyor.
Buna göre otomotiv sanayinin yoğunlaştığı illerde, nitelikli iş gücü yetiştirmek amacıyla mesleki ve teknik anadolu liselerinde otomotiv sektörüyle ilgili alanların açılması, kapasitelerinin geliştirilmesi planlıyor. Kocaeli, İstanbul, Bursa, Sakarya, Ankara, İzmir, Aksaray, Adana gibi illerin sıralandığı plan, aslında birçok meslek lisesinde uygulanıyordu.
UZUN STAJ VEYA YARI ZAMANLI ÇALIŞMA
Ayrıca öğrencilere uzun dönem staj ve yarı zamanlı istihdam imkanı sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek. Böylece staj dönemi uzatılarak gençlerin daha uzun süreler düşük ücretlerle çalışması veya yarı zamanlı çalışmayla işsizliğin rakamlarının biraz düşürülmesi amaçlanıyor.
GENÇLERE İŞSİZLİK VAADİ
Başta metal sektöründe olmak üzere patronların ihtiyaçlarına uygun iş gücü yetişmesini öngören programın hedefleri arasında esnek çalışmanın yaygınlaşması bulunuyor. Genç işsizliğindeki rakamların düşürülmesi hedefleniyor. Ancak programda genç işsizliğinin yüzde 17’den düşük olmayacağı da itiraf edilmiş oluyor. Zira programın hedefinde 2020 itibarıyla yüzde 25.3 olan genç işsizlik oranının 2023’te yüzde 17.8, 2020’de yüzde 28.3 olan ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranının 2023’te yüzde 20 düzeyine düşürüleceği ifade ediliyor.
ÜCRETİ PATRONLAR DEĞİL, DEVLET ÖDEYECEK
Bu hafta Meclis Genel Kuruluna gelecek olan vergi paketinde, meslek eğitimi öğrencilerinin ücretinin tamamen devlet tarafından karşılanmasına ilişkin işverenlere teşvik verilmesine ilişkin bir düzenleme olacağı belirtiliyordu. Ancak pakette yer almayan bu düzenleme Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklandı. Erdoğan “Mesleki Eğitimde 1000 Okul Projesi ve 50 ARGE Merkezi” açılışında yaptığı konuşmada, genç işsizliğinin düşürülmesi için iki yeni düzenleme yaptıklarını açıkladı. Erdoğan, “Bunlardan birincisi, mesleki eğitim merkezlerine devam eden öğrencilerin 4 yıl boyunca aldıkları ücretlerin işveren üzerindeki yükünü tamamen kaldırmaktır. Bu yükü, devlet olarak üstleniyoruz. Böylece iş gücü piyasamızın güçlenmesi için işverenlerimize önemli bir destek sunuyoruz. İkinci olarak, mesleki eğitim merkezlerimizin son sınıfına kalfa olarak devam eden öğrencilerimizin aldıkları ücretleri iyileştiriyoruz. Artık kalfalar son sene asgari ücretin üçte biri kadar değil; yarısı kadar ücret alacaklar. Her iki hedef ile ilgili olarak Mesleki Eğitim Kanunu’nda gerekli düzenlemeleri kısa sürede yapacağız” dedi.
İŞSİZLİK FONU YİNE PATRONLARA
Erdoğan’ın “Bu yükü, devlet olarak üstleniyoruz” dediği devlet desteğinin kaynağı ise işverenlere aktarılan birçok destek gibi İşsizlik Sigortası Fonu. Özellikle pandemi sürecinde sendikaların en az asgari ücret tutarında İşsizlik Fonundan destek verilmesi talebi kabul edilmezken, istihdam teşviki adı altında aktarılan kaynaklarla işverenlere ücret destekleri önceki yıllardan daha fazla sürdü.
FONUN ÜÇTE BİRİ ERİDİ
İŞKUR’un geçtiğimiz ay yayımladığı bültene göre, bu yılın 9 ayında toplam 32 milyar 725 milyon 677 bin TL geliri olan İşsizlik Fonunun gideri 48 milyar 751 milyon 451 bin TL oldu. Eylül ayı itibarıyla bu yıl işsizlik ödeneğine 3.4 milyar TL, kısa çalışma ödeneğine 7.3 milyar TL harcandı. İstihdam aktif iş gücü programları, işbaşı eğitimi programları, teşvik ve destek ödemeleri kapsamında ise 21.5 milyar TL patronlara aktarıldı. Bültene göre 2019 yılında fonun menkul kıymet ve nakit varlığı toplam 131 milyar TL’nden, şu an 87 milyar TL’ye indi.
