İşlerine son verilen pilotlar Oslo’da eylem yaptı

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

SAS Hava Yolları tarafından, 2 bin 200 pilotun, Norveç, İsveç ve Danimarka'da işten çıkartılmasından sonra, 19 Ekim’de pilotlar Norveç’in başkenti Oslo’da bir protesto eylemi yaptı. Meclis önünde yapılan ve kalabalık bir katılımın olduğu eyleme birçok sendika da bayraklarıyla katılarak destek verirken, meclisteki birçok parti temsilcisi de katılarak destek verdi.

Eski işverenlerine karşı yapılan eylemde, siyasi partilerden yardım talebinde bulunan pilotlar, üzerinde "We were travelers", "Not My SAS" (Biz gezgindik, benim SAS'ım değil) sloganlı SAS mavisi tişörtler giydi; posterler ve protesto pankartları taşıdı. Bir grup kadın ise üzerinde “SAS kendi çalışanlarından uçuyor. Biz olmadan havalanmalarına izin vermeyin" yazılı bir pankartın önünde durdular.

Meclis önünde bazı parti temsilcileri, sendika yöneticileri, işini kaybeden pilotlar konuşma yaptı. Konuşma yapan parti temsilcileri işini kaybeden pilotların yanında olduklarını belirtti.

Pilotlar adaletsizliğe dikkat çekmek istiyor ve uçmaya hazır olduklarını söylüyor. Geçen yıl aralık ayında işten çıkarıldıklarında üniformalarını saklamaları, işlerine geri dönebilecekleri istenmişti. Eylül ayında ise kendilerine artık işlerinin olmadığı söylendi. Protesto eyleminde konuşan Norveç Pilotlar Birliği Genel Sekreteri Katinka Riksfjord Sporsem “Üniformanı koruman söylendi, işe dönmene izin verileceğine inanıyordun. Durumun böyle olmadı” derken Mesleki Sendikalar Konfederasyonu (YS)’e bağlı Parat Sendikası Genel Başkan Yardımcısı Anneli Nyberg, Parat24’e yaptığı açıklamada, “Bu önemli bir konu. Sadece şu anda ateş hattında olan SAS çalışanları için değil. Bu, çalışma hayatında görmeye tahammül edemeyeceğimiz bir gelişmedir. Tabii bu da siyasetle ve Norveç'te nasıl bir çalışma hayatı istediğimizle ilgili. Bugün havacılık etkileniyor, ancak bu Norveç çalışma hayatının tüm dallarını etkileyebilir. Tam kadrolu ve maaşla yaşayabileceğiniz düzgün bir çalışma hayatı olmalı” ifadelerini kullandı.

“SENDİKALARI EZMEK İSTİYORLAR”

Meclis önünde konuşan ve işten çıkarılan pilotlardan Anders Eckermann Eikeland ise, şirket için son uçuşunu yapmasından bu yana bir yıla yakın zaman geçtiğini, 2020'de ilk işten çıkarıldığında tekrar işi geri alacağına söz verildiğini belirterek, şunları söyledi: “SAS bizi eğitmek için önemli kaynaklar kullandı. Tüm pilotların eğitim dosyaları var, bizim hakkımızda her şeyi biliyorlar. Benim dosyam 127 sayfa uzunluğunda. Diş fırçasını sol elimizde mi yoksa sağ elimizde mi tuttuğumuzu neredeyse biliyorlar. Ama şimdi pilotlara olan ihtiyaç artıyor. Yine de bizi istemiyorlar. Bunun yerine, insanları bulmak için İrlandalı bir personel bulma kurumunu kullanıyorlar. Bunun net bir amacı var; maaşları düşürmek ve sendikaları ezmek içindir. Herkes bir pandemiden sonra havayollarının finansal sorunları olduğunu anlıyor, ancak SAS maliyetleri düşürmek istiyorsa, işyeri temsilcileriyle gerçekten işbirliği yapmalıdır. Dolandırıcılık ve sosyal damping kullanmadan, yapamayan şirketler, evet yaşam hakları da olmayabilir. Çalışanları merdivenin en altına koymadan Norveç'te bir havayolu işletmesinin mümkün olduğunu biliyoruz.”

Ayrıca, SAS'taki pilot maliyetlerinin Avrupa'daki diğer havayollarına kıyasla düşük olduğunu söyleyen Eckermann Eikeland “ Pandemiden hemen önce, maliyetler yüzde 5'inin biraz üzerindeydiler. Lufthansa'da yüzde 8'de. SAS, Avrupa'nın en ucuz pilotlarından yararlanıyor, ancak bu ücretle ilgili değil, çalışanları bölmekle ilgili. İyi bir Norveççe dili ile buna sendikanın ezilmesi diyebiliriz” dedi.

HÜKÜMETİN HAVA YOLLARINA PARA VERMEMESİ KONUSUNDA UYARDI

Eylemde konuşan Pilot Sendikası Başkanı Oddbjørn Holsether, korona krizinin en kötü olduğu zamanlarda Pilot Sendikasının, paranın ne için kullanılabileceğine dair koşullar belirlemeden havayollarına para vermemeleri konusunda uyardığını söyleyerek, “Şu anda SAS'ta yaşananlar, havayollarına dizginleri serbest bırakırsanız, toplumun parasının ne için kullanılabileceğinin bariz bir örneğidir” diyor ve verilen paraların kendi çalışanlarından kurtulmak için kullanıldıklarını, Pilot Sendikası'nin, Norveç'in havacılıktaki Norveç işleriyle ilgilenen bir yasayı yürürlüğe koymasını istediğini söyleyerek, “Fransa'nın böyle bir mevzuatı var, şimdi Norveç'te de benzer bir şey almalıyız” dedi.

Pandemi döneminde korona krizi nedeniyle işten çıkarılan SAS’ın pilotları, toplum açıldığında ve tekrar pilotlara ihtiyaç duyulduğunda işlerine döneceklerini bekliyorlardı. Ancak durum böyle olmadı. SAS, tali şirketler kurarak, o dönemde Norveç, İsveç ve Danimarka'da işten çıkardığı 2 bin 200 kişinin işine son verdiğini ve yeni kurdukları bu tali şirketlere İrlandalı bir personel bulma kurumundan personel temin etmeye çalışıyor. SAS, kurdukları bu yan şirketlere, işten çıkarılan pilotların işe yeniden başvurmalarını söylüyor.  Ancak işten çıkarılan pilotlar bu yan kuruluşlardaki işlerin, eskisinden çok daha kötü olduklarını söylüyor.

ÜNİFORMALARI ASKIYA ASTILAR

Meclis önündeki gösteriden sonra, SAS'ın eski pilotlarından büyük bir grup, SAS'ı protesto etmek ve pilot üniformalarını askıya asmak için Oslo Gardemoen Havaalanı'na gitti. Korona pandemisi sırasında işten çıkarıldıklarında, SAS yönetimi pilotlardan üniformalarını korumalarını istemişlerdi. Şimdi pilotlar, neredeyse bir yıldır sakladıkları üniformalarını protesto amaçlı için havaalanında asıyorlar. Toplum yeniden açılmasına rağmen SAS pilotları işlerine geri dönemediler. SAS, yan kuruluşlar kurarken, Norveç, İsveç ve Danimarka'dan yaklaşık 2 bin 200 kişi işini kaybetti. Pilotlara, eski işlerine başvurabilirsiniz denildi. Ancak pilotlar yan kuruluşlarındaki koşulların çok daha kötü olduğuna inanıyorlar. Meclis önündeki eylemden sonra, dayanışma amaçlı olarak pilotlarla beraber Oslo Gardemoen Havaalanı’na giden Pilotlar Sendikası Başkanı Oddbjørn Holsether, “Pilotların kullandıkları üniformalarını şirkete teslim etmeleri çok üzücü bir görüntü. SAS yönetiminden kimsenin gelip pilotlarıyla konuşmaması üzücü ve utanç verici. Bu durum hayal kırıklığı yaratıyor” diyor. Pilotlar üniformalarını astıktan sonra, SAS terminalinin dışında sessiz bir eylem yapmak için sıraya girmelerini ise birçok insan bir cenazeyi andırdığını fade etti.