NATO’dan Rusya’ya karşı ‘korkutma doktrini’

Yücel ÖZDEMİR
Köln

NATO ile Rusya arasında uzun yıllardır değişik düzeylerde süren gerilim bu ay içinde NATO’daki Rusya İrtibat Bürosunda görev yapan sekiz diplomatın akreditasyonunun iptal edilmesiyle bir üst aşamaya geçmişti. Kimi analistler bu durumu “Soğuk Savaş’ın bitmesinden bu yana ilişkilerdeki dip nokta” olarak tanımlamıştı. Akreditasyon iptali için ciddi bir gerekçe dahi sunma gereği duymayan NATO’ya tepki olarak Moskova, 1 Kasım’dan itibaren NATO karargahındaki irtibat bürosunu kapatma kararı almış, zorunlu durumlar için adres olarak Brüksel Büyükelçiliğini göstermişti.

Bu gelişmelerin ardından perşembe günü Brüksel’deki NATO merkezinde uzun bir aradan sonra ilk kez yüz yüze bir araya gelen NATO üyesi 29 ülkenin savunma bakanları, bundan sonra Rusya’ya karşı nasıl bir strateji izleyeceklerini ele aldılar. Toplantı sonrasında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg basına yaptığı açıklamada, “Rusya’ya karşı iyileştirilmiş ve modernleştirilmiş planlarımızla ittifakımızı güçlendiriyoruz” dedi.

Rusya’ya karşı artık bir ana planlarının olduğunu söyleyen Stoltenberg, Rusya’nın Baltık ülkeleri ve Karadeniz için bir tehdit olduğunu ileri sürerek, buna kanıt olarak da son yıllarda sınırda yapılan tatbikatları örnek olarak gösterdi. NATO’nun Rusya sınırında “Defender” adıyla düzenlediği büyük tatbikatlarının ise Rusya’nın tehditlerine karşı savunma amaçlı olduğu ileri sürüldü.

İLK HEDEF UKRAYNA’YI NATO ÜYESİ YAPMAK

NATO ile Rusya arasında en önemli çatışma alanlarının Ukrayna ve Karadeniz olduğu savunma bakanları toplantısında değişik biçimlerde gündeme geldi. Yine Rusya’nın Baltık bölgesindeki hava sahasını kontrol etmesi de sorunlu alanlardan biri olarak ele alınıyor. Rusya’nın Doğru Avrupa ve Karadeniz üzerinden kıskaca alınması temelinde yeniden formüle edilen ve Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer’in ifadesiyle “korkutma doktrini” olarak adlandırılan yeni planda Rusya’ya askeri yöntemlerle gözdağı vermeye öncelik verilecek. Bu temelde asıl güç denemesinin ise yine Ukrayna üzerinde olacağının mesajı savunma bakanları toplantısında verildi. Ukrayna’nın NATO üyesi yapılması da öncelikli hamleler arasında yer alıyor. ABD Savunma Bakanı Lloyd Augstin, toplantı öncesinde Gürcistan ve Ukrayna’ya yaptığı ziyaret sırasında Rusya’nın Ukrayna’nın NATO üyesi olmasına itiraz hakkının olmadığını açık olarak ifade etmişti. Bu açıklamaya tepki gösteren Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin, bunun pratik olarak Ukrayna’nın NATO’ya alınması olarak değerlendirerek tepki göstermişti. Putin ayrıca, Ukrayna’nın NATO’da biçimsel olarak üye yapılmasıyla birliyle NATO’nun bu ülkeyi silahlandırdığına da dikkat çekerek, “Bu Rusya için bir tehdittir” demişti. Haber ajansı Reuters, toplantı öncesinde NATO üyesi ülkelerin Rusya’ya karşı bir acil müdahale gücü kurmayı planladığını ileri sürmüştü. Ancak toplantıdan sonra bu konuda net bir bilgi basına yansımadı. Ancak, ilan edilen planın kendisi, Ukrayna ve Karadeniz üzerinden Rusya ile gerektiğinde askeri olarak karşı karşıya gelmenin hazırlıklarının yapıldığı anlaşılıyor. NATO’ya üye olmak için adeta gün sayan Ukrayna da, alacağı askeri destek sayesine Kırım’ı savaşla yeniden topraklarında dahil etmenin hesaplarını yapıyor. Kırımı tek taraflı olarak topraklarına katan Rusya, bu hamlesiyle Ukrayna ve NATO’ya ağır bir darbe vurmuştu.

ALMANYA’NIN RUSYA POLİTİKASI DEĞİŞECEK Mİ?

Toplantıdan sonra Deutschlandfunk’a bir demeç veren Almanya Savunma Bakanı Kramp-Karrenbauer, “Korkutma doktrini ile Rusya’ya askeri olarak da Baltık ve Karadeniz’de saldırıda bulunması durumunda karşı duracağımızın mesajını açık olarak vermeliyiz. Özellikle Rusya’nın Baltık hava sahasının kontrolü ve Karadeniz’deki faaliyetleri kabul edilemez” dedi. Almanya, daha önce Rusya’ya rağmen Ukrayna’nın NATO ve AB üyesi yapılmasına pek sıcak bakmıyordu. Ancak, yapılan açıklamalara bakılırsa bunun önümüzdeki günlerde değişebileceği anlaşılıyor. Aralık ayına kadar kurulması planlanan yeni hükümetin koalisyon ortakları Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP), Rusya’ya yönelik Angela Merkel döneminden daha sert bir politikanın izlenmesinden yana. Seçimlerden önce Yeşiller Eş Başkanı Robert Habeck, Doğu Ukrayna’ya giderek cephedeki askerleri ziyaret etmiş ve destek mesajı vermişti.

RUSYA’NIN TÜRKİYE POLİTİKASI DEĞİŞEBİLİR

NATO savunma bakanlarının ilan ettiği Rusya’yı askeri yöntemlerle korkutma stratejisi çerçevesinde her açıdan silahlanmanın arttırılması da öngörülüyor. Bu temelde yüksek teknolojiyle askeri donanım için 1 milyar dolarlık bir bütçenin ayrılmasından söz ediliyor. Yine NATO üyesi ülkelerin silahlanmaya daha fazla bütçe ayırmaları gerekiyor. Rusya’nın Kırım’ı topraklarına dahil ettiği 16 Mart 2014’ten bu yana bir “durum değişikliği” yaşandığını ileri süren NATO, şimdi Rusya’nın Doğu Avrupa ve Karadeniz ülkeleri için bir tehdit olduğu tezini öne çıkararak, halk arasında savaş ve silahlanma politikasının güç toplamasına zemin hazırlıyor. Buna rağmen muhtemel bir saldırı durumunda savaşa karşı tepkinin yükselmesi bekleniyor. Yine, NATO ve AB içerisinde ülkeler arasında Rusya konusunda var olan görüş ayrılıklarının da derinleşmesi bekleniyor. Özellikle Rusya ile yakın ekonomik ve siyasi ilişkileri bulunan Türkiye gibi ülkeleri ise daha zor bir süreç bekliyor. Türkiye savunma bakanları toplantısındaki karara tam destek vermekle bir kez daha gerektiğinde Rusya’ya karşı askeri harekatların parçası olabileceğinin mesajını verdi. Ukrayna’ya SİHA satışları ve Kırım konusundaki tutum da Rusya’nın karşısındaki cephede yer alacağını göstermişti. Şimdi, sırada özellikle Suriye’de Türkiye’ye çeşitli tavizler veren Rusya’nın buna karşılık nasıl bir hamle yapacağı var. Suriye’deki gelişmeler bu nedenle biraz da Ukrayna üzerine süren emperyalist paylaşım ve rekabete bağlı olacak.

NATO-Rusya gerilimi tırmanıyor

Rusya NATO temsilciliğini askıya aldığını duyurdu