Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya: Tuz Gölü’nü 30 yıla kadar kaybedebiliriz

Türkiye'nin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, küresel ısınıma ve bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle yüzde 30 küçüldü. Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, önlem alınmadığı takdirde 30 yıla kadar gölün kaybedileceğini belirterek, ''Tuz Gölü'nde 1930’dan bu yana, yüzde 30’a yakın bir küçülme var. Bu durumu durdurmamız zor; fakat azaltabiliriz. Eğer önlem alınmazsa 30 yıla kadar Tuz Gölü'nü aşama aşama kaybedebiliriz” dedi.

Konya, Ankara ve Aksaray sınırları içinde yer alan ve kapalı göl olma özelliği taşıyan Tuz Gölü, başta flamingolar olmak üzere yüzlerce kuşa ev sahipliği yapıyor. Türkiye’nin tuz ihtiyacının da yarıdan fazlasını karşılayan göl, turizm açısında da önemli yerli tutuyor. 1600 kilometrekare yözölçüme sahip göl, Şereflikoçhisar'dan gelen Peçen Çayı ile Aksaray'dan gelen Melendiz Çayı ve çevresindeki diğer derelerden besleniyor. İklim değişikliği ve bölgedeki bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle Tuz Gölü her geçen gün kuruyup, küçülüyor.

YÜZDE 30 KÜÇÜLDÜ

Tuz Gölü ile ilgili TÜBİTAK desteğiyle araştırmalar yapan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, havzada 1700 metreye kadar inen sondajlar gerçekleştirip karşılaştırmalar yaptıklarını söyledi. Gölün daha önce Karapınar ve Ereğli'ye kadar uzandığını belirten Prof. Dr. Karakaya, 'Jeolojik dönemde 5 ile 8 milyon yıl önce, Akdeniz’in bölgeye ilerlemesi ve bu ilerleyen deniz suyunun daha sonraki yükselmelerle hapsolması ve buharlaşma sonrasındaki deniz suyunun, bu tuz yataklarını ve devamında da soda yataklarını oluşturduğunu tespit ettik. Bu sonuçlarımız dört uluslararası dergide yayınlandı'' dedi.

Prof. Dr. Karakaya, göldeki tuzun başta gıda, kimya sanayi ve tarım olmak üzere 30 alanda kullanıldığını kaydetti. Gölün her geçen gün küçüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Karakaya, 1930’dan beri yaklaşık yüzde 30’luk bir küçülme yaşandığını ifade etti. Prof. Dr. Karakaya, ''1930’lu yıllardan bu yana Tuz Gölü’nde ciddi bir küçülme var. Küresel ısınmaya bağlı su azaldığı için tuz çökelimi de azalacaktır. Bu durum tuz yataklarından işletme yapan firmaları ekonomi yönden kötü etkileyecek. Kültürel olarak da olumsuz sonuçlara yol açacak. Çünkü bölgede yüzden fazla kuş barınmaktadır. Durum böyle devam ederse büyük bir kuş göçü bizi bekliyor. Sorun bununla da sınırlı değil. Suyun azalmasıyla tuz çökelmesi oluşmazsa, gölün yüzeyinde killi bir sedim alan oluşacak. Bu da çok fazla toz taşınması demek ve bu durum birçok solunum hastalığına yol açabilir'' diye konuştu. 

"30 YILA KADAR TUZ GÖLÜ’NÜ KAYBEDEBİLİRİZ"

Küresel ısınmanın etkisinin giderek büyüdüğünü ifade eden Prof. Dr. Karakaya, ''Eğer önlem alınmazsa 20-30 yıla kadar Tuz Gölü’nü aşama aşama kaybedebiliriz. Tuz Gölü’nde yapılan jeofizik araştırmalarında, gölün altında çok büyük mağaralar ve negatif anomaliler var. Dolayısıyla yüzeyden havzaya su bastığımızda bu suyun bir kısmını kayıp da edebiliriz. Peki, Tuz Gölü’nü nasıl kurtaracağız? Göle bağlı küçük derelerdeki suyu tarımsal alanda daha az kullanarak göle su taşınabilir” dedi.

Tuz Gölü havzasının 2000 yılında koruma altına alındığını da hatırlatan Prof. Dr. Karakaya, gölün kuruyan bölümlerinde iyileştirme yapıldığı takdirde tarıma elverişli hale gelebileceğini kaydetti. (Konya/DHA)

Kızılırmak Deltası’nda zirai tarım ilacı tehdidi