Eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen'den büyükelçi krizi yorumu: İnsan hakları hiçbir devletin iç işleri değildir
Eski AİHM Yargıcı Türmen, Osman Kavala’nın hiçbir delil olmadan 4 yıl cezaevinde tutulmasının asıl mesele olduğunu, AİHM’nin tutukluluğun hukuka aykırı olduğu yönünde karar verdiğini hatırlattı.
Fotoğraf: Evrensel
Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Yargıcı Rıza Türmen, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “istenmeyen kişi ilan edilmeleri için talimat verdim” açıklamasıyla tırmanan büyükelçi krizini değerlendirdi.
Türmen, “30 Kasım’da Bakanlar Komitesi Osman Kavala davasını görüşmek üzere toplanacak. Büyük olasılıkla üçte iki çoğunlukla bir karar alınacak ve ihlal prosedürü başlatacak. İhlal prosedürü başlatıldıktan sonra işler iyice tatsızlaşacak. Orada dava tekrar AİHM’ye gönderilerek ‘Türkiye bu kararı uyguladı mı, uygulamadı mı’ diye sorulacak. AİHM ‘Hayır uygulamadı’ diyecek. O zaman Bakanlar Komitesi Türkiye üzerinde giderek artan ve ağırlaşan bir takım yaptırımlar uygulamaya başlayacak. Türkiye’nin ihracına kadar gidecek. İhraç olursa eğer Avrupa Konseyi’nden çıkarılıyorsunuz. Bunun siyasi bedeli çok ağır, sizin batı ile olan ilişkileriniz kesiliyor. Türkiye uluslararası konum itibarıyla bambaşka yere dönecek demektir. Cumhuriyetin kurulduğundan bu yana süregelen politikası değişmiş olacaktır" dedi.
Cumhuriyet'ten Zehra Özdilek'e konuşan Türmen, Kavala’nın hiçbir delil olmadan 4 yıl cezaevinde tutulmasının asıl temel mesele olduğunu dile getirerek AİHM’nin tutukluluğun hukuka aykırı olduğu yönünde karar verdiğini hatırlattı.
Türkiye’nin AİHM kararını uygulamadığını dile getiren Türmen, “10 büyükelçinin yaptığı çağrı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden (AİHS) doğan taahhütlerinizi yerine getirin diyor. Bu çağrı dikkate alınmak yerine ‘yargıya müdahaledir, iç işlerimize karışıyorlar’ diyor, bu yanlış. Çünkü insan hakları hiçbir devletin içişleri değildir. İnsan hakları bütün uluslararası toplumun işidir” dedi.
NE OLMUŞTU?
18 Ekim'de ABD Ankara Büyükelçiliği, 4 yıldır tutuklu yargılanan Osman Kavala hakkında yaptığı sosyal medya paylaşımında, Kavala'nın tutukluluğu için "Türkiye’de demokrasi ve hukukun üstünlüğüne gölge düşürmektedir" ifadelerine yer verdi. Açıklamada "Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda Büyükelçilikleri olarak Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleriyle ve milli kanunlarıyla uyumlu şekilde, bu davanın adil ve hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısındayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz" denildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 büyükelçinin "Osman Kavala serbest bırakılsın" çağrısı üzerine "Gerekli talimatı ben de Dışişleri Bakanımıza verdim. 'Bu 10 tane büyükelçinin bir an önce istenmeyen adam ilan edilmelerini hemen halledeceksiniz' dedim. Zira, bunlar Türkiye'yi tanıyacaklar, anlayacaklar, bilecekler. Türkiye'yi bilmedikleri, anlamadıkları gün burayı terk edecekler" ifadelerini kullanmıştı.
Krizin yükselmesi üzerine büyükelçilikler, Osman Kavala çağrısıyla ilgili son açıklamalarında, devletin iç işlerine karışmamak konusunda bağlayıcı olan Viyana Sözleşmesi'nin 41. maddesine uymayı sürdürdüklerini beyan ettiler. Erdoğan ise bu açıklamaları olumlu bulduğunu belirterek "yanlıştan dönülmüştür" şeklinde yorum yaptı. Süreç, iç politikada "dış güçleri" düşmanlaştıran sert söylemlerle yürütülse de son açıklamalar tarafların gerilimi azaltmak adına hamle yaptığı izlenimi verdi. (HABER MERKEZİ)
