Metal işçileri taslağın yenilenmesini istiyor

Arzu ERKAN
Hakan POLAT
Kocaeli

MESS grup toplu iş sözleşmesi görüşmeleri kapsamında; taraflar, 26 Ekim tarihinde ikinci kez bir araya geldi. MESS ile müzakereler sürerken, kurdaki artış nedeniyle Türk lirası değer kaybetmeye devam etti, iğneden ipliğe her şeye zam gelirken, sadece son 10 günde üç kez zamlanan benzinin litre fiyatı 8.64’e yükseldi. Bu gelişmelere bağlı olarak alım güçlerinin düştüğünü kaydeden metal işçileri ise patron sendikası MESS ile masaya oturan işçi sendikalarının ücret zammı teklifini yenilemeleri gerektiğini vurguladı. Her geçen gün fabrikalarda bu talebin daha yüksek sesle dillendirilmeye başlandığını aktaran işçiler, “Taslak yere düşmüştür, bu taslağı ayağa kaldıracak olan da işçilerdir” diyerek harekete geçme çağrısı yaptılar.

Türk Metal’in MESS’e sunduğu taslakta ilk ay için ücretlere yüzde 29.57 zam talep ettiğini belirten bir Ford Otosan işçisi “Taslak ilk açıklandığında da ‘Masaya bununla oturacaksan kaçla kalkacaksın’ diye tepki göstermiştik. Şimdi dolar aldı başını gitti. Zamlara yetişebilene aşk olsun. Tüplü bir arabam var, 1.5 yıl önce depoyu 80 liraya dolduruyordum, şimdi 130 liraya doluyor. Hiçbir şeye yetişemiyoruz. Sendika yüzde 29’un tamamını alsa ne olur? Hele şimdi yüzde 29 komik bir rakam. Zam teklifi bir an evvel yenilenmeli ve en az yüzde 50’ye imza atılmalı. Yoksa bu gidişat, gidişat değil” şeklinde konuştu.

AYAKKABI ÇEKİNİ SATTI

6 yıldır Ford Otosan’da çalıştığını, geçinebilmek için fazla mesai yaptığını aktaran işçi “Bu ay 36 saat fazla mesai yaptım. Yeri geldi bir hafta boyunca sabah sekiz, akşam sekiz çalıştım. Elime ne geçti, 4 bin 600 lira. Eşime çocuğuma zaman ayıramadığıma mı yanayım, bedenen yorulduğuma mı, bunca mesaiye rağmen hâlâ borç içinde yüzdüğüme mi? Şaşırdım kaldım” diye konuştu.

Fabrikada geçen hafta 211 liralık ayakkabı çeki dağıtıldığını, evin temel ihtiyaçlarını almak için o çeki bir arkadaşına 200 liraya sattığını ifade eden Ford işçisi, “1300 lira kira ödüyorum. Eşim çalışmıyor. Maaşımın yüzde 40’ı kiraya gidiyor. Elektrik faturası bu ay 170 lira geldi, su 80 lira. Çocuk küçük, akşamları soğuk oluyor, mecbur doğal gazı yakıyoruz ama korka korka. Sadece üç petek açık. Ayıp değil, biz hanımla çocuk tuvaletini yapmayı öğrendi diye bayram eder hale geldik. Diyoruz ki artıya geçtik. 20’lik bebek bezi olmuş 25 lira, o da en ucuzu, tanesi 1 liradan fazla. Markete her gittiğimizde etiketler değişiyor, bizim maaş hep aynı. Biz bu durumdayken sendika masaya yüzde 29 zam teklifi ile oturuyor. Bu kabul edilemez” dedi.

TASLAK AÇIKLANDIĞINDA 1 DOLAR 8,40’TL İDİ

Birleşik Metal-iş Sendikasının taslağını 27 Ağustos’ta açıkladığını, o zaman doların 8.40, şimdi ise 9.61 olduğunu kaydeden Kroman Çelik işçisi, “Taslak açıklandığında da rakamın yetersiz olduğunu, memnuniyet yaratmadığını söylemiştik. O tarihten bu tarihe elektrik, doğal gaz, ulaşım, her şey ama her şey zamlandı, dolar uçuşa geçti. Bu haliyle taslak yere düşmüştür. Yere düşmüşse kaldırmak da biz işçilere düşer” şeklinde konuştu.

18 yıldır Kroman Çelik fabrikasında çalıştığını, saat ücretinin 26 lira olduğunu söyleyen işçi “Ben bu ay hafta tatilleri de dahil çalıştım, 32 saat fazla mesai yaptım. İki çocuğum var, ikisi de okuyor, ikisi için öğrenim yardımı aldım. O kadar mesai, öğrenim yardımı, peki elime geçen ne, 7 bin lira. Türk-İş yoksulluk sınırı açıklamış, 10 bin lira, şaka gibi değil mi? Nerede benim 18 yıllık emeğim, 18 yılın karşılığı bu mu? Ne yalan söyleyeyim, onların açıkladığı yoksulluk sınırına gelsek bayram edeceğiz” dedi.

Saat ücretlerine en son 8 ay önce enflasyon zammı yansıdığını belirten Kroman Çelik işçisi, “Bu sekiz ayda zam üstüne zam geldi her şeye. En son dolardaki artış da tuzu biberi oldu. Bu haliyle taslağın anlamı yok. Bir an evvel taslaktaki zam talebi güncellenmeli. Bu güncellemede de esas alınması gereken temel ihtiyaç ürünlerine gelen zamlar olmalı” diye konuştu.

"İŞÇİYİ ENFLASYONA EZDİRMEMELİ"

Fabrikasındaki tüm işçilerin taslaktaki ücret zammı teklifinin yenilenmesi gerektiği konusunda hemfikir olduğunu kaydeden bir Dostel işçisi de şunları dile getirdi: “Gıda gibi temel ihtiyaçlar başta olmak üzere her şeye zam yapıldı. Dolar ve enflasyonun bu hali ortadayken talep edilen ücret zaten yetersizdi. Şimdi çok daha kötü duruma geldik. Herkes ‘Bunca zam varken, taslaklar yenilenmelidir’ diyor. Herkes birbirine ne yapabiliriz diye soruyor. Herkes bir şeyler yapılması, tepki gösterilmesi konusunda hemfikir” dedi.

Diğer fabrikalarda olduğu gibi kendi fabrikasında da temel gündemin zamlar olduğunu aktaran bir ZF Sachs işçisi, “Bizim taslak önerimiz Sarkuysan ile aynıydı. Taslaklar hazırlanırken yüzde 40’ın altında talepte bulunan bir işyeri olduğunu sanmıyorum. Daha ilk baştan işçinin iradesinin dışına çıkıldığını, bunun da güvensizliğe neden olduğunu düşünüyorum. Olması gereken işyerlerinde hazırlanan taslaklar ile bir talep oluşturulmasıydı. Çünkü işçi enflasyonun artacağını, geçim sıkıntısını görmüş ona göre talepte bulunmuştu. Son iki haftadır ekonomideki gelişmelere bakınca da ne kadar haklı olduğumuz ortaya çıktı. Elbette ki taslak bir an evvel yenilenmeli, zam talebi işçiyi enflasyona ezdirmeyecek şekilde güncellenmeli” diye konuştu.

Taslak işçilerle hazırlanmalı

Durak sohbetleri: Belirleyici olan, işçinin ekonomisi