Örgün eğitimden kopuş

Eylem NAZLIER
İstanbul

Türkiye’de her yıl örgün eğitimden koparak açık liseye geçen öğrenci sayısı katlanarak artıyor. Artışın nedenleri arasında liselere giriş sınavıyla istediği okula yerleşemeyen, meslek ya da imam hatip lisesine gitmek istemeyenler öne çıkıyor. Pandemi ve ekonomik krizle birlikte çalışmak zorunda kalan çocuklar ve gerici politikalar sonucu kız çocuklarının da okullaşma oranı düşüyor. Ayrıca üniversite sınavına hazırlanmak için dershaneye gitmeyi tercih edenler de açık liseye geçiyor. Bulunduğu yerde okul olmayan, taşımalı eğitime mahkum kalan ya da sağlık problemleri nedeniyle örgün öğretime devam edemeyenler de açık lise yolunu tutanlar arasında.

Örgün eğitimin önemine vurgu yapan eğitimciler, açık liseye 14-18 yaş arası öğrencilerin kabul edilmemesi gerektiğini söyledi. Bu çocukların örgün öğretime kazandırılması gerektiğine vurgu yapan eğitimciler örgün öğretimdeki sorunların bir an önce çözülmesini istedi.

ADNAN GÜMÜŞ: NEDENİ ÇOK

Gazetemizin Yazarı ve Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş, öğrencilerin açık liseye yönelmesinin birçok sebebi olduğunu dikkat çekti. Gümüş, öğrencilerin neden açık liseyi tercih etmek zorunda kaldıklarını madde madde sıraladı:

• Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sistemi nedeniyle istemediği halde meslek lisesi ya da imam hatip lisesine yönlendirilen öğrenciler bu okullarda okumak yerine açık liseye kayıt yaptırıyor. Son yıllarda MEB’in öğrencileri imam hatip liselerine yönlendirme girişimleri, açık lisede okuyan öğrenci sayısının ciddi anlamda artmasına neden olmuştur,
• Çalışmak zorunda kalan, bu yüzden okula gitme imkanı olmayan ama okumak isteyen çocuklar,
• 11 ve 12. sınıfta olup okulu anlamsız bulup üniversite sınavı hazırlığı yapmak için dershaneye, etüt merkezlerine ya da özel hocaya yönelip okula gitmeyenler,
• Ayrıca aileler, diploması olsun diyerek okuldan kopmuş çocuklarını açık liseye yönlendiriyor.

"18 YAŞ ALTINA AÇIK LİSE OLMAMALI"

Çocukların açık liseye yönlendirilmesinin örgün eğitimin zayıflatılması anlamına geldiğine dikkati çeken Gümüş, “18 yaş altına kesinlikle açık lise imkanı olmamalı. Açık lise, zamanında liseyi bitirememiş 18 yaş ve üstünün eğitime devam etmesi için olmalı. 14-18 yaş arası açık liseye kabul edilmemeli. Onlar örgün eğitim-öğretime kazandırılmalı” dedi.

"MEB SORUNU GÖRÜNMEZ KILMAK İSTİYOR"

Açık liseye yönelmek zorunda olan gençleri görmezden gelerek sorunun çözülemeyeceğini ifade eden Gümüş, “Açık lise öğrencisi burada sadece sınava girmekle yükümlü. Sınava girmese de bunun bir takibi yok. Açık lise eğitimin biriken ciddi bir sorunu. MEB ve devlet bu sorunun üzerine gidip sorunu çözmek yerine gençleri açık liseye yönlendirerek sorunu görmezden geliyor” diye konuştu. MEB’in bu kitleye sahip çıkarak bu sorunu çözmesi gerektiğini belirten Gümüş, “MEB’in örgün eğitim çağındaki çocuklar için açık lise uygulamasını kaldırması gerek. Açık lise sadece ileri yaştaki gruplar için uygulanmalı. MEB’in sorunu çözmek değil görünmez kılmak yönünde uygulamaları var” ifadelerini kullandı.

"AÇIK LİSE ALTERNATİF OLDU!"

“Her yıl açık liseden kaç öğrenci mezun oluyor” sorumuza Eğitim Sen MYK Üyesi Simge Yardım, elimizde bir veri yok yanıtını veriyor. Ama her yıl açık liseye kayıt yaptırma oranının arttığına işaret eden Yardım, “Bu durum, LGS sonrası meslek lisesi veya imam hatip lisesine gitmek istemeyen öğrencilerin açık liseye yöneldiğini de göstermekte. Yine yerleşim bölgesindeki okulları tercih etmek istemeyen öğrenciler için de açık liseden başka bir alternatif kalmıyor” dedi.

Açık liselere kayıt yaptırma oranının 2021-2022 eğitim öğretim yılında çok daha fazla olacağını söyleyen Yardım, nedenini ise şöyle anlatıyor: “Çünkü LGS’ye giren öğrenci sayısında bu yıl bir düşüş yaşandı. Bu öğrenciler doğal olarak açık öğretim lisesine kayıt yaptıracaklar. Pandemide derinleşen bir ekonomik kriz var. Bu çocuk işçiliğini de arttırıyor. Öğrenciler çalışmak için açık liselere kayıt yaptırıyor. Yine pandemi süreci kız çocuklarının eğitimden uzaklaşmasına sebep oldu. Bu durum çocukların evlendirilmesi riskini de ortaya çıkardı. Eğitimden kopuş giderek hızlanıyor.”

SINAV İÇİN AÇIK LİSEDE

Okulu yetersiz gördüğü için açık liseye geçtiğini söyleyen Zehra, konuşmaya devam edince örgün eğitimi neden bıraktığı ortaya çıkıyor. Üniversite sınavına daha iyi hazırlanmak isteyen Zehra, bu yüzden açık liseye geçiş yaptığını anlatarak “Okulda harcanan 8-9 saat boşa harcanan bir zaman gibiydi. Bu zamanı kendi lehime çevirmek için açık liseye geçtim. Evde derslere daha çok vakit ayırarak ve eksiklerimi internetten ders videoları izleyerek kapatmaya çalışıyorum. Okulda bu zaman kısıtlıydı” dedi.

ÇALIŞAN ÇOCUKLAR İÇİN MECBURİ İSTİKAMET…

Ali, Diyarbakır’lı. Babası kanser hastası olduğu için çalışamıyor. Kendisi ev ekonomisine destek olmak için Sultanahmet’te ayakkabı boyuyor. Ali ile Eğitim Sen’in bir eyleminde karşılaşıyorum. Elinde ayakkabı boyası, söylenenleri dikkatli dinleyip onaylıyor. Babasının tedavisi için İstanbul’a geldiklerini anlatan Ali, Diyarbakır’daki okulunu çok özlediğini söyleyince "Buradaki okul ne durumda?" soruma “Bizden geçti” abla diyerek “Çalışmak zorundayım bu yüzden açık liseye kayıt yaptıracağım” yanıtını veriyor.

1 MİLYON 450 BİN ÖĞRENCİ AÇIK LİSEDE

Eğitimde 4+4+4 düzenlemesine geçilmeden önce Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) verilerine göre açık öğretim liselerinde 940 bin öğrenci bulunuyorken, 4+4+4 sonrasında hızlı bir artış yaşandı. 2020/ 2021 eğitim öğretim yılı sonu itibariyle açık ortaokullardaki öğrenci sayısı 222 bin 638, açık öğretim lisesindeki öğrenci sayısı 1 milyon 254 bin 420’ye çıktı. 2020/ 2021 eğitim öğretim yılı sonu itibariyle toplamda 1 milyon 452 bin 331 öğrenci örgün öğretimin dışında yer almakta ve açık öğretim liselerinde okuyor.

Eğitim Reformu Girişiminin (ERG) raporuna göre, okul dışındaki çocukların sayısı da korkunç. 2020-2021 eğitim öğretim döneminde ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim çağındaki tam 675 bin öğrenci okul dışında kaldı.

KIZ ÇOCUKLARININ OKULLAŞMA ORANI GERİLEDİ

MEB’in “Milli Eğitim İstatistikleri-Örgün Eğitim 2020-2021” verilerine göre Türkiye’de toplam 18 milyon 85 bin 943 öğrenci örgün eğitim alıyor. ERG’nin yaşa göre okullaşma oranı hesaplamasına göre, kız çocukları tüm kademelerde erkek çocuklarının gerisinde kaldı. 2012-2013’te yüzde 98.9 olan ilkokul çağındaki kız çocuklarının okullaşma oranı, 2020-2021 eğitim öğretim yılında yüzde 93.1’e geriledi.

Yüz yüze eğitime 1,5 yıl ara verildi, Erdoğan "Eğitim faaliyetlerini kesintisiz sürdürdük" diye övündü

Eğitim Sen'den kış öncesi MEB'e "önlem al" çağrısı