Mühendis, Yazar, Çevirmen, Devrimci: Üner Eyüboğlu

Ender İMREK

Üner Eyüboğlu ile çok geç tanıştım. Üner Eyüboğlu, Boğaziçi Üniversitesi hocalarından Prof. Fatma Gök’ün hayat arkadaşı… Önce Fatma Hoca’yla tanıştık, ardından Üner’le. Arkadaş olduk, dost olduk, yoldaşlık ettik. Politik çalışmaların yoğun olarak sürdüğü, demokratik güç birliği ile önemli başarıların elde edildiği 2010’dan sonraydı ilk buluşmamız. Doğal, rahat biri olarak etki bırakırdı. İnsanda, daha ilk anda yıllardır tanıştığı, birlikte olduğu, birçok mücadeleleri beraber yürüttüğü, çok şeyi paylaştığı bir dost duygusu yaratan biriydi. O zamanlar sekseninde olduğunu anlamak zordu. Ancak benden büyüktü ve ben de “Üner Abi” diye seslenirdim. Bir süre sonra ismiyle seslenmemi istedi, benim için artık arkadaşım Üner’di.

Bir demokratik güçler ittifakının seçim partisi olarak HDP’nin gündeme gelmesi sürecinde Yavuz Önen ile Fatma Gök’ün kurucu eş başkanlar olarak göreve başladığı günlerde; Üner, sessiz sedasız çalışmanın bir yerinden tutma çabası içinde oldu. 2015 seçimlerinde demokratik güçler antidemokratik seçim barajını yıkarak o büyük başarıyı elde etmişlerse, AKP’nin iktidar çoğunluğunu önlemişlerse, bunda Üner gibi 80’lik delikanlıların büyük katkısı olmuştur. Merdivenleri dik Beşiktaş seçim bürosunun basamaklarından az inip çıkmamıştır.  

Üner’in bariz özelliklerinden biri, devrimci, demokrat, sosyalist güçlere karşı beslediği sevgiydi. Gündemin politik sorunlarını, olup biteni ulusal ve yabancı kanallardan, gazete ve dergilerden takip ederdi. Evlerine yakın gazete bayisine Evrensel’in gelmesi için uğraştığını anımsıyorum, Evrensel ve Yeni Yaşam’dan okuduklarını tartışır, kendi önerilerini iletirdi. 

Ülkedeki politik gelişmeleri yakından takip etmekle kalmayan, demokratik güçlerin yol alması için çabalayan bir aydındı Üner Eyüboğlu. Kürt sorununun eşit haklara dayalı demokratik, barışçı çözümüne katkı sunmak için çabaladı. Barış Akademisyenlerinden olan Fatma Hoca’nın duruşmalarının müdavimiydi, Ayşe Öğretmen’in “suç ortağı” olmak için imza vermiş, yargılanmıştı. Cizre, Sur ve pek çok yerdeki halka yaşatılan zulmü, ölümleri, cesetlerin günlerce sokak ortasında bırakılmasını, Bianet’te, “Yaşam, Toprak, Cizre ve Antigone” başlığıyla çarpıcı biçimde yazdı. Boğaziçi’ye kayyum atanması direnişinin hastaneden destekçisiydi. 

Boğaziçi Üniversitesi mezunu, esas alanı mühendislik olan, bir süre İngiltere’de eğitim gören Üner Eyüboğlu’nun yazarlığı ve çevirmenliğinden de o zamanlar haberdar oldum. Yankı yayınevinde yayımlanan Richard Bach’ın “Martı” romanını yıllar önce İngilizceden çevirmişti. Geleneksel sanatlar, sanat ve mimarlık alanları ile ilgilenen Eyüboğlu’nun, iki arkadaşı ile birlikte hazırladıkları “Doğal Boyalarla Yün Uygulamalı ve Geleneksel Yöntemler” kitabı 2013 yılında Arkeoloji ve Sanat Yayınları’ndan çıktı. Çağdaş Yunancayı yıllar sonra çalışmış ve hikayeler çevirecek düzeye ulaştırmıştı. Ege Hikayeleri ile Yorgo Andreadis’in kaleme aldığı ve Türk-Rum ilişkilerini konu alan eserini, “Pontos’taki Evim” adı ile Yunancadan Türkçeye Üner Eyüboğlu kazandırdı. Dimitris Hacis’in “Elveda Margarita “öykü kitabı, yine İlias Venezis’in “Uçurtmalar-Anna’nın Kitabı”da Eyüboğlu’nun çevirisiyle Belge yayınları tarafından yayımlandı.

Şiiri, romanı, öyküleri, oyunları heyecanla takip ederdi. “Şafakta Buluşuruz” romanımın son okumalarını da aynı heyecanla yapmış, önerilerde bulunmuştu.

Üner’in matbaa basımı olmayan çok özel bir eserini de analım. Üner’e göre, doğru olan bütün şiirlerin ezberlenmesidir. Dahası “Şiirlerin, yanı sıra bütün romanların, hikayelerin ve oyunların da ezberlenmesidir. Böylece edebiyatın tüm örnekleri yasaklanıp toplatılır ve yakılırsa, insanlar yüksek dağların doruklarına çıkıp o yapıtları birbirlerine okuyabilirler.” 60 sayfalık böyle bir şiir seçkisi yapmış, fotokopi ile çoğaltmış ve dostlarına vermiştir.

Sevgili dostumuz Üner Eyübolu’nu 91 yaşında kaybettik. Birkaç gün önce Emirgan Mezarlığında toprağa verdik. Onun isteğine uygun olarak, Berkin Elvan’ın mezarına bıraktığı bilyelerden geriye kalanları, çiçeklerle birlikte mezarına serpiştirdik. Kahve içtik, hiç umutsuz olmadığından söz ettik, işçi ve emekçilerin, Kürtlerin, halkların eşit ve özgür olacağı bir gelecek üzerine bir kez daha sözleşip ayrıldık. Dostumuz Üner Eyüboğlu’nu hep sevgiyle anacağız.