Avrasya Tüneli’nde sansürlenen soygun: Vatandaşa ceza, şirkete 50 milyon liralık ödül

Meltem AKYOL
İstanbul

Sayıştay’ın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Taslak Raporu’nun sansürlenen kısmındaki belgeye göre; Avrasya Tüneli’nden kaçak geçen araçlardan alınan 50 milyon TL para cezası, görevli şirket olan ATAŞ A.Ş.’ye bırakıldı. Üstelik şirkete aynı yıl kaçak geçiş ücreti olarak da 10 milyon ödendi. Raporun sansürlenen bölümünü ortaya çıkaran CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, “Vatandaş ekonomik krizin altında eziliyor, gençler iş bulamıyor, esnaf kepenk kapatıyor, üniversite öğrencileri kalacak yurt bulamıyor kayıtlarını donduruyor. Böyle bir gerçeklikte AK Parti yandaş şirketlerine milyonlar aktarıyor. Bunun adı soygundur” dedi.

KAÇAK GEÇİŞTE 50 MİLYON LİRALIK SOYGUN

Sayıştay’ın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı raporunun sansürlenen bölümü ortaya çıktı. Sayıştay’ın taslak raporunda yer alan ancak yayımlanan kısmında olmayan verilere göre ‘Yap-İşlet-Devret’ modeliyle yapılan Avrasya Tüneli’nden kaçak geçen araçlardan tahsil edilen 50 milyon 15 bin 365 TL para cezası, görevli şirket olan ATAŞ A.Ş.’ye bırakıldı. 2020 yılında kaçak geçen araçlar için şirkete 10 milyon 604 bin 574 TL garanti ücreti de ödendi. Böylece kaçak geçiş yapan araçlar için ATAŞ A.Ş.’ye 2020 yılında ödenen toplam tutarı ise 60 milyon 619 bin 939 TL olarak hesapladı.

ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ÇOK SAYIDA USULSÜZLÜKLE GÜNDEME GELMİŞTİ

Sayıştay’ın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının raporunun yayımlanan kısmında da çok sayıda mevzuata aykırılık tespit edilmişti. Yap-işlet-devret (YİD) modeli olan, geçiş garantili Avrasya Tüneli’nde, ‘hatalı hesap’ nedeniyle kamunun yanı sıra yurttaşın da ‘fazla ödeme’ yaptığına dikkat çekilen rapora göre Bakanlıkça görevli şirkete 2016-2019 döneminde kaçak geçişler için toplam 24 milyon garanti ödemesi yapıldı.

Sayıştay’ın raporu AKP iktidarları döneminde sermaye çevrelerine rant aktarmanın en etkin ve kestirme yolunun ulaştırma ihaleleri olduğunu gösteren yeni tespitler içermişti. Rapora göre Sabiha Gökçen Havalimanı kent içi raylı sistem hattı yapımı işinde, proje değişiklikleri nedeniyle yaptırılmasına ihtiyaç duyulan ilave işlerin, iş kapsamında herhangi bir iş artışına gidilmeksizin pazarlık usulüyle aynı yükleniciye ilk sözleşme fiyatlarına göre daha yüksek fiyatlardan ihale edilerek yaptırıldı. Sözleşme bedeli 169 milyon 500 bin 810 avro olan iş kapsamında 379 milyon 910 bin TL bedelli ayrı bir sözleşme imzalandı.

Raporda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 19 milyar TL’lik ihaleyi pazarlıkla istediğine verdiği tespiti de yer aldı.

“ESNAF KEPENK KAPATIYOR, GENÇLER İŞSİZKEN…”

Raporun sansürlenen bölümünü ortaya çıkaran CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz Evrensel’e konuştu. Geçtiğimiz ay Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Sayıştay denetim raporunun açıklandığını hatırlatan Yavuzyılmaz, “Ancak Sayıştay denetçilerinin tespit ettiği bulguların tümü Sayıştay’da denetleme kurulu adı verilen bir kurul tarafından denetleniyor ve ‘rahatsız edici, sıkıntıya düşürücü’ bulgular raporun içerisinde yer almıyor. Yani sansürleniyor” dedi.

Yavuzyılmaz devamında şunları söyledi: “Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Sayıştay taslak raporuna yer alan ama yayımlanan raporda yer almayan bulguya göre Avrasya Tüneli’nden 2020’de kaçak geçiş yapan araçlardan tahsil edilen, ki bu tutar geçiş ücretinin 4 katı, 50 milyonun görevli şirkete bırakıldığını gösteriyor. Yayımlanan Sayıştay raporundaki bulguda ise şirkete kaçak geçişler için 10 milyon ödendiğini gösteriyordu. Yayımlanan ve sansürlenen iki bulguyu yan yana koyduğumuzda 60 milyonluk soygunu görüyoruz. Cezalı geçiş yapılıyorsa bu ceza tutarının devlete aktarılması gerekiyor. Burada sansürlenen büyük bir hortum var. Vatandaş ekonomik krizin altında eziliyor, gençler iş bulamıyor, esnaf kepenk kapatıyor, üniversite öğrencileri kalacak yurt bulamıyor kayıtlarını donduruyor… böyle bir gerçeklikte AK Parti’nin yandaş şirketlerine milyonların aktarıldığını görüyoruz. Vatandaşın ceplerine ellerini sokmuşlar, son kuruşuna kadar almaya çalıştıklarını görüyoruz. Giderayak ne kadar alırlarsa yanlarına kar kalacağını düşünüyorlar ancak yanlarına kar kalmayacak.”

İGA’YA FAZLADAN 8 MİLYON AVRO

Sayıştay raporu İstanbul Havalimanı’nı işleten Kalyon, Cengiz, Mapa ve Limak’ın teşkil ettiği İGA’nın sözleşmeye göre üstlenmesi gereken Gayrettepe metro inşaatındaki bazı kazı işlerini yapmadığı ve bu işlerin metro ihalesini ilan şirket tarafından yapıldığı, buna karşın bakanlık tarafından şirkete yaklaşık 8 milyon avro ödendiği ortaya çıkardı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da bunun doğru olduğunu kabul ederek, ödemenin alınacağını savundu.