Güvenceli bir yaşam için gücümüz birliğimiz

Hazan İLİK

İstanbul

25 Kasım’a doğru giderken genç kadınların yaşamlarını kuşatan eşitsizliğin farklı yönleri Genç Hayat sayfalarında ifade edildi, edilmeye de devam ediyor. Bu farklı yönlerin en çarpıcı ve yakıcı olan taraflarından birini ağırlaşan ekonomik krizin genç kadınlar üzerindeki etkileri oluşturuyor. İşsizlik, ekonomik kriz mevcut eşitsizlikten dolayı yine en çok kadınları etkiliyor. Barınma, yemek ve doğalgaz gibi temel geçim ihtiyaçlarının fiyatının her geçen gün artması “normal şartlarda” olduğu gibi, örneğin yalnızca KYK bursuyla, aileden gelen parayla vb. geçinebilmeyi imkânsız hale getiriyor. Tacizin, şiddetin bunca vücut bulduğu, yaşamın hiçbir alanında güvende olmadığının hissedildiği Türkiye halinde genç bir kadın için güç bela bulduğu evin kirasını, yurdun ücretini ödeyemeyip barınma hakkından mahrum kalmak bir ihtimal bile değil. Öte yandan devletin sağlamadığı temel geçim ihtiyaçlarını karşılayabilmek için aileden daha fazla maddi destek almak mevcut ekonomik koşullarda hem imkânsızlaşıyor hem de yetişkin bir birey olarak kabul görmenin aksine aileyle bağımlılık ilişkilerinin daha da kuvvetlenmesi anlamına geliyor. Tüm bunların üzerine ihtiyaçlar “hayatta kalabilecek kadar”ın ötesine geçtiği, asgari düzeyde sağlıklı yaşam için gerekli ihtiyaçlar listeye eklendiği anda -Son yıllarda hijyenik ped, tıraş bıçağı gibi ürünlerin fiyatlarındaki artış en çok yakınılan konulardan biri örneğin- günlük, part-time, hafta sonu fark etmeksizin çalışmak tercihin ötesinde bir zorunluluk halini alıyor.

GÜVENCESİZ ÇALIŞMA GÜVENCESİZ YAŞAM

Bu zorunluluk hali çoğu zaman üniversiteli kadınların eğitim hakkından “feragat” etmesi biçiminde karşılık buluyor. Derse girmek yerine geçinebilmek için işe gitmeyi, okula gitmek yerine çalışmayı tercih etmeyi zorunlu kılıyor. Genç kadınların görece güvende ve geçinebilecek bir ücretle çalışabileceği alanların darlığı bu zorunluluğun şiddetini de artırıyor. Çünkü tacize, şiddete uğramayacağının garantisi olan bir iş bulmak da o ay için çeşitli ihtiyaçları karşılayabilecek ücrette bir iş bulmak da oldukça zor. Bu yüzden bu kriterlere en yakın gördükleri işler için derse girmekten vazgeçmek çok daha kolay genç kadınlar için.

Dönem başında alınacak dersler alınan eğitimin kendi yetenek ve ilgi alanları doğrultusunda geliştirilmesi için değil bulunan işlerin gün ve saatlerine göre tercih ediliyor. Hali hazırda uzaktan eğitimden farksız biçimde ilerleyen niteliksiz yüz yüze dersler kampüse gitmek için harcanan yol parasıyla, okulda geçirilen bir günün yeme-içme harcamalarıyla ekstra birer masraf olarak görülüyor. Okul günlerinin ders çıkışlarında koştur koştur işe gidilen, iş-okul ikilisinin dışında sosyal, kültürel ihtiyaçlara harcanacak vaktin de paranın da bulunamadığı, ertesi sabah sürekli yorgun ve kaygılı uyanılan yıpratıcı ve bunaltıcı bir yaşam pratiği her geçen gün yaygınlaşıyor.

DAYANIŞMAMIZIN GÜCÜNE GÜVENELİM

Gündelik yaşamın koşturmacalı halinde bu sıkışmışlığın sebepleri, sorumluları ve çıkış yollarına dair cevaplar bulmak kolay olmuyor, hele ki bu cevapları tek başına arıyorsak. Yalnızca devletin sağladığı imkanlardan yararlanarak eğitim hayatını sürdürmek olanaksızsa parasız bir eğitimden bahsedemememiz, çalışmadan hayatını sürdürmenin mümkün olmadığı koşulların gönüllü bir feragat değil, fiilen eğitim hakkının gasbı anlamına gelmesi gibi birçok gerçek ilk bakışta göze çarpan görünüşlerin ardında gizliyse hele, doğru cevaplara ulaşmak çok daha zor. Her birimizin daha kolay farkına vardığı bir şey varsa o da yalnız kalmamanın, bir araya gelmenin, dayanışmanın verdiği gücün güveni olabilir. Cevap bulamadığımız sorulara cevap aramak, yaşamımızda anlamlandıramadığımız durumları tartışmak böylesi birlikteliklere kalsın. 2021 25 Kasım’ı da bu birliktelikleri güçlendirmenin, daha fazla kadının yan yana gelmesinin, çözüm arayışlarına ve mücadeleye ortak olmasının vesile olsun.