Ergany Kilisesi bakımsızlık nedeniyle harabeye döndü

Cengiz ÖZBASAR

Dersim’in Hozat ilçesine bağlı Ergen (Geçimli) köyünde bulunan Ergany Kilisesi, bakımsızlıktan harabeye dönüştü. Taş duvarlarında bulunan kitabeye göre kilise, 975 yılında Prens Hancit Mxit tarafından Meryem Ana anısına inşa edildi. Söz konusu duvarda kazıma tekniğiyle yazılan kitabede, “Bu sunak Beytüllahim’de Kutsal Ruh’un gölgesindeki örtü ile İsa Mesih’i doğurarak babasını sevindiren ve yaşatan Rabb’in annesinindir. Senin için dua ediyorum Kutsal Hizmetkarınız Mxit’ar. Büyük ve Tanrımız, beni, benden önce, kutsal doğuşunuz için şehit olan Beytullahim’in çocuklarına göre sıralasın. Ve bu sunağı 975’te yaptım” bilgisi yer alıyor. 

Tamamı kesme taşlardan inşa edilen kilisenin yapısında bulunan taşların işlemesinde, oyma, kabartma ve kazıma teknikleri kullanılmış. Ermeni kiliselerinin çoğunda bulunan ve “khatchkar/khaçkar” olarak isimlendirilen haç tasvirleri, yine bu kilisede de taşlara işlenmiş.

Ermenilere 1915 soykırımında, kilisenin son rahibi kilisede yakılarak öldürülür. Son rahibin öldürülmesinin ardından Ergany ismi Ergen olarak değiştirilir. 1950 sonrası ise Ergen ismi Geçimli olarak değiştirilir. Ardından bakımsızlıktan önce kilisenin damı çöker, sonrasında ise duvarları yıkılmaya başlar. Yine bölgede bulunan bazı kimseler tarafından kilise duvarları tahrip edilmiş durumda. Kilise duvarlarına yapılan boya ve yazılamalar da kiliseyi tahrip etmiş durumda.

Kilisenin koruma altına alınması amacıyla Tunceli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na 2012 yılında yapılan başvurunun kabul edilmesine rağmen, kilisenin korunması veya restore edilmesine yönelik bir çalışma yapılmadı. (Dersim/MA)