Gazeteci Shaswar Mame: İstikrarsızlıktan göç ediyorlar

Serkan DELİDERE
Diyarbakır

Kürdistan Bölgesel Yönetimindeki göçü Evrensel’e değerlendiren Gazeteci Shaswar Mame, göçmenlerin yolsuzluktan, işsizlikten, adaletsizlikten, baskıdan, güvenlik sorunundan ve siyasi istikrarsızlıktan dolayı göç ettiklerini söyledi.

Belarus-Polonya sınırında bekletilen ve Polonya üzerinden Batı Avrupa ülkelerine geçmek isteyen göçmenlerin zor koşullarda bekleyişi sürüyor. İlk günden beri devam eden soğuk hava, gıdaya erişim ve barınma sorunlarına birkaç gün evvel itibariyle ilk kovid-19 vakası da eklenmiş oldu. Uluslararası kamuoyunun gündeminde yer almaya başlayan, çoğunluğu Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) vatandaşı olan göçmenlerin durumuna dair hükümet yetkilileri de açıklamalar yapmak zorunda kaldı. Ancak KBY Başbakanı Mesrur Barzani onları “kaçakçılar tarafından kandırılmış” kişiler olarak gördüklerini söyledi ve onlar için “Binlerce dolar harcayıp oraya gideceklerine, burada iş yapsalardı” ifadelerini kullandı.

Şu anki durumlarını, taleplerini, hükümetlerinin kendilerine yaklaşımını kendisi de Kürt Bölgesel Yönetiminden olan ve ilk günden beri onları yoğun bir şekilde takip eden Gazeteci Shaswar Mame ile konuştuk.

BÜYÜK YOLSUZLUK VE İŞSİZLİK VAR

Sayın Mame, Belarus-Polonya sınırındaki göçmenler çoğunlukla nereden? Neden oradalar? Talepleri neler?

Belarus-Polonya sınırındaki göçmenler Ortadoğulu. Çoğunluğu Iraklı; Kürdistan Bölgesel Yönetiminden. Suriyeliler ve Yemenliler de var, az bir kısmı da Afrikalı. Ama dediğim gibi çoğunluk Kürdistan Bölgesel Yönetiminden. Orada son yıllarda ortaya çıkan durumdan kaynaklı Avrupa’ya gitmeye çalışıyorlar. Göç etmelerinin birçok nedeni var. Özgürlük ve adalet en temel talepler. Siyasi istikrarsızlık var. Büyük bir yolsuzluk var. İşsizlik var. Gündelik yaşama dair ihtiyaçlarını karşılamak çok sıkıntılı. Elektrik, su gibi kesintiler çokça yaşanıyor. Barzani ve Talabani aileleri halkın tüm varlıklarına el koymuş durumda. Devlet memurları maaş alamıyor. Aldıklarında da epeyce düşük bir ücret alıyorlar. Bu durumların değişmesine dair tepkiler ve talepler var epeydir ama halkın durumu gittikçe daha kötü oluyor. Tüm bunlardan kaynaklı vatandaşlar Kürdistan Bölgesel Yönetiminde kendilerine bir gelecek göremiyorlar. Güvenlik bakımından da bir istikrar göremiyorlar. Çünkü iki askeri güç var ve bunların arasında sürekli bir çelişki var. Yanı sıra epeyce aktivist ve gazeteci de var Avrupa’ya gitmeye çalışanlar arasında.

Peki bu insanlar hangi yaş grubundan? Öyle bir gözleminiz var mı?

Genç nüfus ağırlıkta. Örneğin Ranya bölgesindan çok sayıda genç göç ediyor. Buranın kaymakamı bu gidişle bölgede genç kalmayacağına dair bir açıklama da yapmıştı.

ÇELİŞKİDEN KAYNAKLI ARADA KALMIŞLAR

Belarus-Polonya sınırındakilerin durumu nedir şu an?

Sınırdakilerin durumu çok kötü. Şimdiye dek Avrupa Birliği onları kabul etmedi. Polonya’yı transit geçip Avrupa’ya batı Avrupa ülkelerine gitmek istiyorlar ama Polonya izin vermiyor. Belarus da onları Avrupa’ya karşı bir koz olarak kullanmaya çalışıyor. Yani Avrupa Birliği ile Belarus arasındaki çelişkiden kaynaklı arada kalmış durumdalar. Halen binlerce göçmen var orada. Çocuk, yaşlı ve hastalar var. Engelliler var. Bildiğiniz gibi hava epeyce soğuk orada.

YÖNETİM GÖÇMENLERİ SUÇLUYOR

Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani bu göçmenleri “kaçakçılar tarafından kandırılmış” kişiler olarak gördüklerini ifade etti. Siz nasıl görüyorsunuz? Hükümetin onlara dair tutumu nedir?

Kürdistan yönetimi göçmenliğin nedenlerini ortaya koyacağına, bu nedenleri ortadan kaldırmaya dair çaba göstereceğine göçmenleri çeşitli biçimlerde suçluyor. Avrupa’ya mesaj verip bu kişilerin mülteci olmadıklarını, göç etmek için hiçbir sebeplerinin olmadığını, maddi durumlarının iyi olduğunu, hatta bazılarının tehlikeli olduğunu söyleyip kabul edilmemelerini istiyor. Ama uluslararası basın kurumları onlarla epeyce özel haberler yaptılar. Onlarla konuştular. Göçmenler de yolsuzluktan, işsizlikten, adaletsizlikten, baskıdan, güvenlik sorunundan, siyasi istikrarsızlıktan kaynaklı göç ettiklerini ifade ettiler.

İNSANLAR GERİ GÖNDERİLMELERİNDEN DOLAYI KAYGILI

Birkaç gün evvel bu göçmen grubunun bir kısmı, deport edildi Erbil’e. Bu insanların durumuna dair bilginiz var mı?

Geri gönderilenlerin konuşmalarını dinledim. Belarus polisi zor kullanarak onları geri göndermiş. Kürdistan ve Irak iktidarı dönmek isteyenler için uçakları hazır tutacaklarını söylemişlerdi. İçinde bulundukları trajik duruma dayanamayıp dönme başvurusu yapan birkaç aile vardı. Ancak geri gönderilenlerin konuşmalarına göre, çoğunluk kendi istekleri dışında, zorla gönderilmişler. Ve fırsat bulduklarında tekrar Avrupa’ya gitmeye çalışacaklarını ifade ediyorlar. Geri gönderilen kişi sayısı 431 idi o gün. Ama sınırda hâlâ binlerce insan var ve bu insanların da zorla geri gönderilebileceğine dair ciddi kaygıları var.