Eskişehir Paşabahçe işçileri TİS taslağının yenilenmesini istiyor
Gerçek enflasyon rakamlarını hatırlatan Eskişehir Paşabahçe işçileri “Taslakta istenen zaten yetersizdi, şimdi iyice eridi” diyor.
Fotoğraf: Şişecam basın bülteni
Yücel KARASU
Çağlar KAZAK
Eskişehir
Art arda gelen zamlarla işçilerin yaşamı daha da zorlaşırken, sendikalı işyerlerinde de çalışan işçilerin geçim sıkıntısı artıyor. Kristal-İş’in örgütlü olduğu Şişecam’a bağlı işyerlerinde TİS süreci başladı, taslak hazırlığının büyük bir kısmı tamamlandı. Taslakta ortalama 25 lira olan saat ücretlerine ilk 6 ay için 12,5 lira zam istenirken, Eskişehir Paşabahçe işçileri ise en az 20 lira zam istiyor. Yüksek enflasyon karşısında son bir yıldır ücretlerinin iyice eridiğini belirten işçiler, “Taslakta istenen zaten yetersizdi, şimdi iyice eridi” diyor.
Her sabah kalktığımızda daha fakirleştiğimiz bir güne uyandığımız şu günlerde, işçi ve emekçilerin; şikayetlerini, öfkelerini ve taleplerini daha açıktan konuştuğuna da tanıklık ediyoruz. Ekonomik kriz her geçen gün derinleşiyor ve bu fatura başta da işçilere kesiliyor. İşçilerin maaşları her gün her saat eriyor. Bu şartların emekçilerin hayatlarına nasıl yansıdığını aynı zamanda da TİS sürecinde olan Paşabahçe işçileriyle konuştuk.
Gittikçe artan yoksullaşmanın olduğunu ifade eden bir cam işçisi, “Bunun hükümetin beceriksizliği olduğunu düşünüyorum. Ekonomiyi yönetemiyorlar, yansımaları biz işçilere çok ağır oluyor. Gıdaya, yakıta, elektriğe sürekli zam geliyor ve bu zamlar karşısında alım gücümüz ciddi manada düştü” dedi. “Ülkenin ekonomik krize gittiğini düşünüyorum” diyen işçi şöyle devam etti: “2001 krizinden daha kötüsü olacağını düşünüyorum. Şu an enflasyonu baskılamalarına rağmen enflasyon çok yüksek ve gerçeği yansıtmıyor. Sözleşme taslağında yazılan rakamları zaten yetersiz buluyorduk. Ama zamlardan ve döviz kurundaki artıştan sonra almadığımız zam bile eridi. Taslağın kesinlikle güncellenmesi lazım, bu taslak yetersiz. Sosyal medya aracılığıyla veya fabrikadan arkadaşlarla konuştuğumuzda bu taslağın güncellenmesi gerektiğini söylüyoruz. Bu taslaktaki zammın çok düşük kaldığı genel kanaat.”
TİS taslağının hazırlık aşamasında yaşananları da aktaran işçi, “Bir salon toplantısı yapıldı, işçilerin ne kadar zam istediği, hangi maddelerde uzlaşılacağı vb. konuşuldu tartışıldı. Bunun dışında başka bir hazırlık yapılmadı” dedi.
‘İKİ DEFA KREDİ ÇEKMEK ZORUNDA KALDIM’
Bir başka cam işçisi de şunları söyledi: “Bize gösterilen enflasyon kesinlikle gerçek enflasyon değil. Bir yıllık enflasyon yüzde 20 civarında gösteriliyor ama ben pazara markete gittiğimde, yakıt aldığımda ya da faturalarımı ödediğimde enflasyonun yüzde 100 olduğunu görüyorum. Satın alma gücü iyice düştü. Ben geçen seneye kadar normal düzenimi devam ettiriyordum. Bu sene iki defa kredi çekmek zorunda kaldım. İşçi arkadaşlarımın neredeyse tamamı kredi ve kredi kartı borçlarıyla boğuşuyor. Dışarıda yemek yemek, toplu aktivitelerde bulunmak, sinemaya, konsere gitmek bir hayal oldu. Çocuklarımı çarşıya çıkartırken bile çekiniyorum. Bir şeyler isteyecekler diye korkuyorum.”
TİS’le ilgili görüşlerini de aktaran işçi, “Bu süreçte maksimum zam neyse onu almamız lazım. Zira artık geçinememe durumu kalmadı, karnımız doyacak mı doyamayacak mı, kışın ısınabilecek miyiz ısınamayacak mıyız bunları konuşuyoruz. Taslakta yazan meblağlar bir tartışma konusu dahi edilmemeli. İşçilerin kırmızı çizgisi 6’şar aylık dilimlerde zam almasıdır. Yarın ne olacağını kestirebilme şansımız yok. O nedenle hak ettiğimiz zammı almamız lazım” dedi.
‘HAKKIMIZI ARAMAMIZ LAZIM’
Cam işçisi, “Ufukta bir can simidi gözükmüyor. Ama yapılacak erken bir seçim ekonomiyi biraz olsun rahatlatabilir. Devlete ait kurumlara insanların her geçen gün güveni azalıyor. Bu nedenle bir güven tazelemek için de olsa erken seçim şart diyebilirim” dedi.
Bir diğer cam işçisi de “TİS’ten saat ücretine iyi bir zam bekliyoruz. Ama ortaya çıkan taslak hiçbir işçinin hoşuna gitmedi. 6 aylık dilimler halinde zam almamız bizim lehimize ancak önümüzü de göremiyoruz. Bizim fabrikamızda çalışan ve borcu olmayan hiçbir işçi yok. Bu nedenlerden dolayı alabileceğimiz en yüksek zammı almamız gerekiyor. Bunun için de sendikaların taşın altına elini koyması lazım. Bir zam oluyor veya işçi aleyhine bir uygulama yürürlüğe giriyor fakat hiç ses çıkmıyor. Örneğin Avrupa’da işçi aleyhinde bir durum söz konusu olduğunda işçi hemen eylem yapıyor, hakkını arıyor. Bizim de bu noktada bilinçlenmemiz lazım, eylemler yapmamız lazım. Sendikaların da buna önayak olması gerek diye düşünüyorum” diye konuştu.
Döviz kurundaki artışın yansımalarını aktaran işçi, “Fabrikada doların, avronun ne kadar arttığı sürekli takip ediliyor. Ev veya araba almak isteyen arkadaşlarımız vardı. Onların hayallerinin yıkıldığına şahit oldum. 83 model arabaya bile 43 bin lira fiyat yazılmış. Biz nasıl araba sahibi olacağız? 83 model araba bile satın alabilmek için yemeden içmeden kaç sene çalışmamız lazım” dedi.
TASLAKTA YER ALAN MADDELER
Kristal-İş ve Şişecam arasında yapılacak 27. dönem toplu iş sözleşmesi öncesi illerde yürütülen taslak çalışmalarının ardından Taslak Birleştirme Genel Temsilciler Meclisi de tamamlandı. Genel merkez yöneticileri, şube yöneticileri ve temsilcilerin katıldığı Meclis geçen hafta Balıkesir Burhaniye’de beş gün süren toplantıların ardından 27. dönem taslak çalışmasını netleştirdi. Yaklaşık 6 bin cam işçisini kapsayan taslağa göre toplu iş sözleşmesi 2 yıllık olacak ve ücret zammı altı aylık dönemler halinde talep edilecek. Taslakta ilk yılın birinci altı ayı için ücretlere yüzde 50 oranında zam, diğer altı aylık dönemler için ise enflasyon artı enflasyonun yarısı tutarında zam talep edilecek. Sosyal haklara yüzde 60, gece zammına ise yüzde 70 oranında zam istenecek. Kıdem zammı için çalışma yapılacak, sonradan değerlendirilecek. Ortalama saat ücretinin 25 TL olduğu işyerlerinde, taslakta istenen oranla birlikte saat ücretine 12,5 TL zam talep edilecek. Kristal-İş Eskişehir Şube üyesi işçiler ise taslak toplantısına saat ücretine 20 TL zam talebiyle katılmıştı.
