TBMM'de 12 gün sürecek 2022 yılı bütçe görüşmelerinde ilk gün
TBMM Genel Kurulu, 12 gün sürecek 2022 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin görüşmelerine dair mesaiye bugün başladı. Hiçbir önerilerinin kabul edilmediğini belirten muhalefet partileri tepkili.
TBMM | Fotoğraf: Barış Oral / AA
TBMM Genel Kurulu'nda aralıksız 12 gün sürecek 2022 yılı bütçe görüşmeleri başladı.
TBMM Genel Kurulu TBMM Başkanı Mustafa Şentop başkanlığında toplandı, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmelere başlandı. HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan görüşmelerde "Bu bütçe iktidarınızın son bütçesidir" dedi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise "Bu bütçe Türkiye Cumhuriyeti'ne yapılmış bir kumpas bütçesidir" dedi.
Genel Kurulda hükümet adına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2022 yılı bütçesini sundu.
OKTAY: "KUR HAREKETLERİ EKONOMİNİN GERÇEKLİĞİNE UYGUN DEĞİL"
Oktay, "Son günlerdeki kur hareketleri, ekonominin gerçeklerine uygun değildir. Bu manipülasyon girişimlerinin bize olduğu kadar, bunu yönlendirenlere de giderek artan bir maliyeti vardır ve bu sınama, ekonomi üzerinden ülkemize sözde diz çöktürmek isteyenler için de sürdürülebilir değildir" dedi. Oktay, "Türkiye ekonomisi, 2021 yılının üçüncü çeyreğinde yıllık yüzde 7,4 büyümeyi başarmıştır. Böylece yılın ilk dokuz ayında yüzde 11,7 oranında büyüyerek oldukça güçlü bir görünüm sergilemiştir" ifadelerini kullandı.
"2021 yılının tamamında yüzde 10’u aşabilecek düzeyde bir büyüme oranı kaydetmeyi bekliyoruz" diyen Oktay, "Orta Vadeli Program tahminlerine dayalı olarak, 2022 yılında istihdamın 2021 yılına göre 1 milyon 277 bin kişi artması, işsizlik oranın ise yüzde 12’ye gerilemesi beklenmektedir" şeklinde konuştu. Oktay Merkez Bankası rezervlerinin 35 milyar dolar artışla, 126 milyar doları aştığını söyledi.
Oktay, vatandaşları enflasyona ezdirmeyeceklerini savunarak "Enflasyonun yükselmesi konusunda aldığımız tedbirler, haksız ve fahiş fiyat artışlarının etkin bir şekilde denetlenmesi ve gerekirse kamu kaynaklarından feragat edilmesi yoluyla enflasyonun vatandaşlarımıza en az şekilde yansıtılması hususunda büyük gayret sarf ediyoruz. Vatandaşlarımızı fiyat artışlarından korumak amacıyla doğal gazda maliyetin dörtte üçünü ve elektrikte ise yarısını hükümet ve devlet olarak biz üstleniyoruz" dedi.
Mecliste grubu bulunan partiler arasında, genel kurul salonuna ilk gelen HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ile Mithat Sancar oldu.
Daha sonra salona CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu geldi.
Kılıçdaroğlu’nun ardından, salona MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli geldi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ise genel kurul açılışına ABD Büyükelçisini kabul edeceği için katılmadı.
AKP’Lİ VEKİLLER İLE GERİLİM
Görüşmeler sürerken İYİ Partili Müsavat Dervişoğlu ve AKP'li vekiller arasında "hürriyet ve şahsiyet" gerilimi yaşandı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu’nun, “Sizlere hürriyet ve şahsiyet kavramlarının faziletini hatırlatıyor, lafın daha fazlasını tahayyül kabiliyetinize bırakıyorum” sözlerine AKP’li Mahir Ünal ve Osman Aşkın Bak tepki gösterdi.
"5 MÜTEAHHİTİN FAİZİNİ SİLDİĞİNİZ GİBİ VATANDAŞIN FAİZİNİ SİLİN"
İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu kürsüden yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı:
"Yılın başlangıcından bu yana Türk Lirasının değer kaybetmesi nedeniyle Türkiye’nin dış borcu 1,8 trilyon artmış durumdadır. 2022 yılında 84 milyon vatandaşımızdan toplanacak olan vergi 1 trilyon 400 milyar lira. 84 milyon vatandaşımızdan toplanan verginin iki katı kadar bir meblağ tek adamın hırsları yüzünden kaybedilmiştir.
Şu anda aslında TBMM var olmayan bir bütçe üzerinden tartışmaktadır. 2022’de vatandaşlarımızın maaşından kesilecek gelir vergisi miktarı 241 milyar liradır. Türkiye’nin faize ödediği miktar 241 milyardır.
Ülkemizde kayıtlı çalışan işçinin, memurun, asgari ücretlinin tamamının gelirinden günde 30 lira kesip, faiz lobisine veriyorsunuz. Sonra çıkıp biz faize karşıyız diyorsunuz. Vatandaşın vergi borcunda, cezasında faiz var.
Gençlerin öğrenim kredisinde faiz var, çiftçinin kredilerinde faiz var. Hani ‘Nas’ ortadaydı? Allah’ın ayetinin azı çoğu olur mu? Beş müteahhitin borcunun faizini sildiğiniz gibi silin vatandaşın borç faizini. Yapamazsınız çünkü AKP iktidarı faize verirken karşıdır, vatandaştan alırken değil.
Bir ay önce ekonomi şahlandı diyordunuz, şimdi ekonomi kurtuluş savaşı verecek noktaya geldi diyorsunuz. Doğrudur, Türk ekonomisi işgal altındadır. Türk ekonomisini işgal eden bugünkü iktidar sahipleridir. Bu haramzade düzenini yıkacağız. Türk milleti sizin zulmünüze yeterince katlandı, bu haramzade düzeni yıkacağız. Türkiye’nin çözülemeyecek derdi yoktur."
Meclis Genel Kurul’da konuşan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, “Bu bütçe iktidarınızın son bütçesidir. Dönüşü olmayan gidiş bütçenizdir” dedi.
2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ve 2020 Merkezi Yönetim Bütçe Kesin Hesapları’nın Genel Kurul görüşmeleri başladı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın sunumu ardından İYİ Parti Grup Başkanvekilleri Müsavat Dervişoğlu ile Erhan Usta söz aldı. MHP adına ise Grup Başkanvekilleri Erkan Akçay ve M. Levent Bülbül konuştu. Ardından söz alan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan bütçeye ilişkin açıklamalarda bulundu.
Dervişoğlu'nun ardından İyi Partili Erhan Usta da söz aldı. MHP adına ise Grup Başkanvekilleri Erkan Akçay ve M. Levent Bülbül konuştu.
PERVİN BULDAN: BU BÜTÇE İKTİDARINIZIN SON BÜTÇESİDİR
Ardından söz alan HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan ,“Bu bütçe iktidarınızın son bütçesidir. Dönüşü olmayan gidiş bütçenizdir” dedi. Görüşülmekte olan bütçenin, geçim derdindeki halkın değil, seçim derdindeki bir iktidarın bütçesi olduğunu söyleyen Buldan, “Halkın bütçe hakkının yok sayıldığı, katılımdan uzak, sarayın emir ve isteğine göre hazırlanan bir bütçedir. Asgari ücret artışı başta olmak üzere grubumuzun bütçeye ilişkin verdiği tüm değişiklik önergeleri bir bir ret edildi, çünkü bu bütçe retçi iktidarınızın retçi bütçesidir” dedi.
Bütçenin ekmeği büyütme bütçesi olmadığını ifade eden Buldan, “Halkın sofrasındaki ekmeği daha da küçültme, yoksulluğu, açlığı daha da büyütme bütçesidir. Bu bütçe, adaletsizliği ve eşitsizliği daha da çoğaltma bütçesidir. Saraya kemer gevşettiren, halka ise kemer sıktıran bir bütçedir. Toplumsal barış taleplerini ve bu ülkenin çoğulculuğunu, farklılıkları reddeden tekçi sistemin retçi bütçesidir. Kadınları ve eşitlik talebini reddeden erkek düzenin bütçesidir. Ve bu bütçe iktidarınızın son bütçesidir. Dönüşü olmayan gidiş bütçenizdir” dedi.
"YÜKSEK ZAMLAR İFLASIN FOTOĞRAFI, YOKSULLAR İKTİDARINIZIN ÖZETİDİR"
Buldan açıklamalarına şöyle devam etti:
"Tanzim kuyruklarından sonra halkın ekmek kuyruklarına girdiği, bebek mamalarının raflara kelepçelendiği, açlığın sefaletin kol gezdiği, kasapların sadece camından bakıldığı bir ülke, iktidarınızın bir özetidir. Marketlerde ürünlere uygulanan kotalar, Saray sefanızı sürdürmek için temel gıdalara, elektriğe, suya, gaza, benzine varıncaya kadar her şeye yaptığınız yüksek zamlar, iflasın, çöküşün birer fotoğrafıdır."
"İşsizlikten intihar eden insanlar, inşaatlarda can veren ataması yapılmayan gençler, yurt bulamayan öğrenciler, borcu nedeniyle cezaevine atılan çiftçiler, geleceği çalınan gençler, her gün katledilen kadınlar, çocukları uyuduktan sonra evine gidebilen işsiz babalar, geçinemiyoruz diye sokaklara dökülen yoksullar iktidarınızın özetidir. Halk yokluk içindeyken rantın bolluğu içindeki TÜGVA’larınız, torpilli yandaş atamalarınız, çifter maaşlarınız, bitmek tükenmek bilmeyen saray israfınız, 5’li çetenize vergi aflarınız, iktidarınızın bir özetidir."
"Pandemide, yangında, selde, depremde kaderiyle baş başa bıraktığınız, destek yerine tepelerine çay attığınız halkın yaşadıkları iktidarınızın bir özetidir. Sokaklarda kıtlığın konuşulduğu günlerden geçiyoruz. Ülkeyi bu hale getiren sizin iktidarınızdır. Dış güçler değildir. Sizsiniz, siz. Herkese yetecek kaynaklara sahip olan bu bereketli ülkeyi, tarımda, hayvancılıkta, gıdada dışa bağımlı hale getirdiniz. Eli nasırlı üreticilerin yerine yandaş ithalat vurguncularınızı, verimli toprakların yerine ithalat limanlarını koydunuz."
"DİLİNİZ FAİZ İNDİRMEKTE ELİNİZ YÜKSELTMEKTE"
"Bir taraftan ‘Bu ülke bolluk içinde’ yalanına sarılırken, diğer taraftan tahıl ambarı olan bir ülkeyi, ithalat ambarına çevirdiniz. Daha geçenlerde 285 milyon dolarlık buğday, arpa, yağ ihalesi yaptınız. Açlığı ihaleye çevirip üzerinden ithalat zenginleri yaratan bir iktidar olarak tarihe geçtiniz. Aynı zihniyet iki de bir çıkıp, ‘halkı faize ezdirtmeyeceğiz’ diyor. 2022 bütçesinde yurttaşın sırtına yüklediğiniz faiz borcu 240 milyardır. Diliniz faiz indirmekte, eliniz ise durmadan faiz borcunu arttırmaktadır."
AÇLIK SINIRI ASGARİ ÜCRETİ GEÇTİ
"Nas ortadaysa, buyurun ilk devletten başlayın, öğrenciden, çiftçiden, borçlu vatandaştan aldığınız yüksek borç faizlerini hemen silin. Nas yurttaş için geçerli değil midir? Kendinize gelince Nas, yurttaşa gelince acı reçete. Öylemi? Dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 10 bin 396 liraya ulaştı. Sarayınızın zenginlik sınırı ise 128 milyar dolardır. Açlık sınırı asgari ücreti geçti. Bugün açlık sınırı 3 bin 192 liradır. İktidarınızın tokluk sınırı ise çifter, hatta üçer, beşer maaşlarınızdır. Yarattığınız ülke tablosu işte budur."
"Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminiz; yüksek kur, yüksek enflasyon, yüksek faiz borcu, yüksek işsizlik, yüksek yoksulluk sistemidir. Kitabını yazamıyorsunuz ama faizi, rantı, yolsuzluğu kitabına gayet iyi uyduruyorsunuz. İşte bütçeniz de budur. ‘Kriz yok’ dediniz. ‘En kötüsünü geride bıraktık’ dediniz. ‘Türkiye şaha kalkıyor’ dediniz. Sonuç ortadadır; tam anlamıyla yerli ve milli bir çöküştür. Katar’ı, Birleşik Arap Emirlikleri’ni kayyım yaptığınız ekonomi hızla çökmektedir. Haksız ve emeksiz zenginleşen iktidar düzeniniz sebeptir, ekmeksiz bırakılan halk ise sonuçtur. Saraylarınızın sınırsız israfı sebeptir, ülkenin topyekün iflası ise sonuçtur."
SİZİN DERDİNİZ ‘SEÇİMİ NASIL KAZANIRIZ’ DERDİ
"Suriye savaşına, çetelere, S400'e harcadığınız paralar, 2022 bütçesinde güvenlikçi politikalara ayırdığınız 246 milyar sebeptir, ekmek kuyrukları, işsizlikten intiharlar, kararan hayatlar sonuçtur. Bir de kalkmış ‘ekonomik kurtuluş savaşı’ diyorsunuz. Sizinki ekonomiyi değil, tek adamı kurtarma savaşıdır. Buradan söylüyorum: Sizin savaşınızın finali ‘Er Rayn’ı Kurtarma’ filminin finali gibi olmayacaktır. Çünkü sizin derdiniz; vatandaşın geçimi değildir, seçimi nasıl kazanırız, derdidir. Derdiniz, enflasyonu, işsizliği, hayat pahalılığını düşürmek değildir, 50+1'i düşürme derdidir. Amacınız; yurttaşın huzuru değildir, yandaşlarınızın huzur hakkıdır. Amacınız; milletin aşını çoğaltmak değildir, çifter maaşlarınızı çoğaltmaktır. Amacınız; vatandaşın borcunu silmek değildir, 5’li çetenizin vergi borçlarını sıfırlamaktır. Hedefiniz, gençlere istihdam yaratmak değildir, eş dost, akrabalarınızı kamuya doldurmaktır. Amacınız hukuka uymak değildir, hukuku kendinize uydurmaktır. Artık şapkadan tavşan çıkarma döneminiz çoktan bitmiştir. Tavşanı da yürüttüğünüz için şapka artık boştur."
Buldan'ın açıklamaları, ekonomiden siyasete pek çok alanda devam etti.
KILIÇDAROĞLU: "BU BÜTÇE TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NE KUMPAS BÜTÇESİDİR"
Daha sonra söz alan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise "Bu bütçe Türkiye Cumhuriyeti'ne yapılmış bir kumpas bütçesidir" dedi.
Kılıçdaroğlu, "TBMM’ye seçimle gelen birisinin gelip burada bütçeyi anlatmaması yerine atadığı bir kişiyi görevlendirmesidir. Bu anayasada bütçenin yapımıyla ilgili özel bir düzenleme yapılmışsa, özel bir süreç içinde görüşülüyorsa, bir kişi gelecek bütçesinin arkasında kapı gibi duracak" ifadelerini kullandı.
SÜREÇ NASIL OLACAK?
AKP, CHP, MHP, İYİ Parti ve HDP grup temsilcileri birer saat, grubu bulunmayan siyasi parti temsilcilerine de 10'ar dakika söz verilecek.
Görüşmeler 17 Aralık Cuma günü tamamlanacak.
TBMM Genel Kurulu'nda, bütçe görüşmeleri devam ederken yasa tekliflerinin ve diğer yasama faaliyetlerinin görüşülmesine ara verilecek. Siyasi parti grup toplantıları bu süre içinde yapılmayacak. Bütçe görüşmeleri devam ederken Meclise ziyaretçi de alınmayacak.
Genel Kurul'da salı günü TBMM ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, çarşamba günü Sanayi ve Teknoloji ile İçişleri Bakanlığı, perşembe günü Hazine ve Maliye ile Ticaret Bakanlığı, cuma günü Tarım ve Orman, Adalet ve Milli Savunma Bakanlığı, cumartesi günü Sağlık, Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, pazar günü ise Milli Eğitim Bakanlığının bütçeleri görüşülecek. (HABER MERKEZİ)