09 Aralık 2021 07:35

CPJ 2021 Raporu: Hapisteki gazeteci sayısı rekor kırdı, Türkiye yine üst sıralarda

Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından yayımlanan rapora göre, 2021 yılında cezaevinde 293 gazeteci var. 2020 yılında cezaevindeki gazeteci sayısı 280 idi.

(Temsili görsel) | Fotoğraf: Hédi Benyounes/Unsplash

MEDYA

Paylaş

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin yayımladığı yıllık rapora göre, cezaevindeki gazetecilerin sayısı bu yıl rekor kırarak 293’e ulaştı. Listede Türkiye de üst sıralarda yer aldı.

Merkezi New York’ta bulunan basın özgürlüğü örgütü Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) tarafından yayımlanan rapora göre, 2021 yılında cezaevinde 293 gazeteci var. 2020 yılında cezaevindeki gazeteci sayısı 280 idi. 40 yıldan beri gazetecilere karşı yapılan tehdit, sansür, şiddet, hapis ve cinayet vakalarını raporlayan komite, son altı yıldır hapisteki gazeteci sayısının artışta olduğunu kaydetti.

Raporda, bu yıl en az 24 gazetecinin yaptığı haberler nedeniyle öldürüldüğü bilgisi de yer aldı. Ayrıca öldürülen 18 gazetecinin ise yaptığı haber nedeniyle mi öldürüldüğü ise tespit edilmedi.

İLK SIRADA ÇİN YER ALDI

Çin üç yıldır dünyanın en çok gazeteci hapseden ülkesi olmayı sürdürdü. Bu yıl cezaevinde 50 gazeteci bulunan Çin ilk sırada yer aldı. Myanmar 1 Şubat tarihinde gerçekleşen askeri darbenin tetiklediği medya operasyonları nedeniyle ikinci sıraya yükseldi. Mısır, Vietnam ve Belarus da onları takip ederken, bu ülkeler ilk beşi oluşturdu.

CPJ, gazetecileri hapsetme nedenlerinin ülkelere göre değiştiğini ancak bu yıl ulaşılan rakamın yüksekliğinin dünyadaki siyasi çalkantıları ve bağımsız haberciliğe yönelik toleransın azaldığını yansıttığını belirtti.

Son dönemde ülkeye getirdiği bir dizi yenilikle konuşulan ve modernleşme yolunda adımlar atan Suudi Arabistan da 2021 raporuna göre ilk kez ilk beşte yer almadı. 2021 yılında 10 gazeteciyi serbest bırakan Suudi Arabistan’da cezaevinde toplam 14 gazeteci bulunuyor. Suudi Arabistan’ın haber kurumlarını engellemek için gazetecileri parmaklıklar ardına göndermekten ziyade giderek daha sofistike yöntemler bulduğu da ifade ediliyor. Buna örnek olarak da, mesela interneti kesmek veya yüksek teknoloji ürünü casus yazılımlar yardımıyla takibi güçlendirmek gösteriliyor.

Çin’i 26 gazeteci ile Myanmar, 25 gazeteci ile Mısır, 23 gazeteci ile Vietnam ve 19 gazeteci ile Belarus’un izlediği belirtildi. Raporda Belarus’u Türkiye , Eritre, Suudi Arabistan, Rusya ve İran’ın takip ettiği kaydedildi.

"OTORİTER REJİMLERİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİĞİ"

New York'ta bulunan Komite'nin Direktörü Joel Simon, “Görevi haber yapmak olan gazetecilerin hapse atılması otoriter rejimlerin ayırt edici bir özelliğidir” diyerek basın özgürlüğüne “aniden” kapılarını kapatan Myanmar ve Etiyopya'da durumun “korkunç” olduğunu söyledi.

2021'de öldürülen gazeteci sayısının ise 24 olduğunu açıklayan komite, basın çalışanlarından 19'unun mesleklerini icra ettikleri sırada öldürüldüklerini gösterdi.

“Meksika, gazeteci ölümlerinde ilk sırada bulunuyor” diyen Simon, bu gazetecilerden üçünün ülkede yaptıkları röportajlara misilleme nedeniyle öldürüldüklerini söyledi. CPJ ayrıca ülkede işlenen diğer 6 gazeteci cinayeti konusunda da araştırmalarını sürdürdüğünü kaydetti.

GAZETECİLER SOKAK ÇATIŞMALARINI İZLERKEN ÖLDÜRÜLDÜ

Raporda yer alan diğer önemli unsurlar şöyle:

Bu yıl üç gazeteci daha çatışma bölgelerinde haber yaparken ve iki diğer gazeteci de şiddetli protesto eylemlerini veya sokak çatışmalarını izlerken öldürüldü.
Meksika haberciler için Batı Yarıküre’nin en ölümcül ülkesi olmayı sürdürdü.
En az 17 gazeteci siber suçlar üzerinden hapsedildi.
Hapisteki 293 gazeteciden 40’ı yani yüzde 14'ü kadındı.

RAPORDA TÜRKİYE’YE GENİŞ YER VERİLDİ

CPJ’nin raporunda Türkiye’ye geniş yer ayrıldı. 2016'daki darbe girişiminin ardından Türkiye'de basına yönelik baskıların arttığı vurgulanan raporda, ‘bu durumun ana akım medyayı yok ettiği ve birçok gazeteciyi mesleği bırakmaya ittiği’ ifade ediliyor.

Türkiye’de cezaevlerindeki gazeteci sayısının düşmesini basına yönelik bir tavır değişikliği olarak yorumlamanın "saflık" olacağını belirten rapor, bu durumu devletin gazetecilerin dava sürecinde veya temyiz beklerken denetimli serbestlik dahilinde tutuklanmamalarına daha sık izin vermesiyle açıklıyor. (MEDYA SERVİSİ)