Rusya, Ermenistan, Belarus protestoların devam ettiği Kazakistan'a asker gönderiyor
Rusya, Ermenistan, Belarus protestoların devam ettiği Kazakistan'a "barış gücü" adı altında asker gönderiyor. Rusya hava indirme kuvvetlerini de gönderdiğini açıkladı.
Fotoğraf: Rusya Savunma Bakanlığı/AA
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkede yer yer çatışmalarla devam eden protestolar nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) liderlerinden yardım istedi. Tokayev'in talebine yanıt gecikmedi, KGAÖ liderleri, Kazakistan'a "barış gücü" adı altında asker gönderme kararı aldı.
ERMENİSTAN'DAN ONAY
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün (KGAÖ), Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev'in konuyla ilgili talebi üzerine Kazakistan'a asker göndermeye karar verdiğini söyledi.
Paşinyan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, askerlerin "ülkedeki durumu istikrara kavuşturmak için sınırlı bir süre için konuşlandırılacağı"nı söyledi.
RUSYA "HAVA İNDİRME KUVVETLERİNİ" GÖNDERDİ
Rusya Savunma Bakanlığı, Rus Hava-Uzay Kuvvetleri uçaklarının "barış gücünde" yer alan Rus gücünün ilk birliklerini Kazakistan’a ulaştırdığını bildirdi.
Sputnik'in haberine göre, Rusya Hava İndirme Kuvvetleri’nin 45. Tugayı’nda, İvanovo ve Ulyanovsk hava indirme birliklerinde görevli askeri personel Kazakistan’a gönderildi.
BELARUS DEVLET BAŞKANI'NDAN "PROTESTOCULAR DİZ ÇÖKÜP AF DİLEMELİ" AÇIKLAMASI
Belarus Dışişleri Bakanlığı da "Barış gücü dahilinde Belarus askerleri, Kazakistan’a gönderiliyor" açıklamasında bulundu.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan’a 100-300 arasında asker göndereceklerini belirtti.
Lukaşenko, "Moskova’dan kademeler halinde asker nakliyesi yapılıyor. Bizim çocuklar da Minsk’ten oraya uçacak" dedi.
Lukaşenko, ayrıca sokağa çıkan Kazakistan halkı için "Diz çöküp askerlerden özür dilemeliler ki, meydana gelen çatlak onarılsın" sözlerini sarf etti.
Rusya'nın öncülüğünde kurulan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün üyeleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Belarus ve Ermenistan.
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI'NDAN AÇIKLAMA
Türk Devletleri Teşkilatı da Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "Kazakistan'daki son olaylar ışığında; Kazakistan’da barış ve istikrara verdiğimiz önemi vurguluyor ve üye ülkemiz Kazakistan'la güçlü dayanışmamızı ifade ediyoruz. Kardeş Kazak halkının sağduyusuna ve normale dönüş konusundaki arzusuna güveniyoruz. Kazak yetkililerin barışçıl bir şekilde gerginliğin giderilmesi, düzen ve sükunetin yeniden tesis edilmesi kapasitesine sahip olduğuna inanıyoruz. Kazakistan Hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz. Olaylarda hayatını kaybedenler için taziyelerimizi sunuyor ve yaralılara acil şifalar diliyoruz" dedi.
Kazakistan, Türk Devletleri Teşkilatı'nın Azerbaycan, Türkiye, Kırgızistan ve Özbekistan'la birlikte 5 üyesi arasında yer alıyor.
KAZAKİSTAN'DA NE OLUYOR?
Kazakistan'da işçi eylemleriyle başlayan ve tüm ülkeye yayılarak siyasi iktidarın ve anayasanın değişmesi talepleriyle genişleyen halk hareketi devlet şiddetiyle bastırılmaya çalışılıyor.
Ülkede halkın siyasi iktidara yönelik tepkisi 2 Ocak'ta LPG fiyatının ikiye katlanmasıyla sokağa taştı. Janaozen’de petrol işçilerinin inisiyatifiyle başlayan hareket daha sonra genişledi. İşçi kolektifleri, ücretlere yüzde 100 zam, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sendikal özgürlük gibi taleplerle de gösteriler düzenledi. 3 Ocak’ta, tüm Mangistau bölgesinde, komşu Atırau bölgesine de yayılan bir genel grev düzenlendi.
4 Ocak’ta ABD’li Chevron enerji tekelinin ortağı olduğu Tengizchevroil şirketinde çalışan petrol işçilerinin greve katılımı yüzde 75’e ulaştı. Grev gün boyunca Aktobe ve Batı Kazakistan ile Kızılorda bölgelerinin petrol işçileri tarafından da desteklendi. Aynı günün akşamı Karaganda bölgesinde ArcelorMittal Temirtau şirketinin maden işçileri ile Kazakhmys şirketinin bakır dökümcüleri ve maden işçilerinin grevleri başladı.
Yine 4 Ocak'ta Atırau, Uralsk, Aktyubinsk, Kızılorda, Taraz, Taldikorgan, Turkestan, Çimkent, Ekibastuz’da; Almatı bölgesindeki şehirlerde ve Almatı’da süresiz mitingler başladı. 4-5 Ocak gecesi bütün sokaklar doldu. Polisle göstericilerin çatışması sonucunda şehir yönetim binası geçici olarak ele geçirildi.
5 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Tokayev OHAL ilan etti. Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümet istifa etti. LPG, benzin ve dizel yakıt ile temel gıda ürünlerinin fiyatlarına 180 günlük devlet düzenlemesi getirildi. Eylemlerle ilgili sert açıklamalar yapan Tokayev, Güvenlik Konseyi Başkanlığına kendisini atayıp protestolara katılanları tehdit etti.
Bunlar protestoları durdurmadı, 5 Ocak’ta daha önce protestoların olmadığı Kuzey ve Doğu Kazakistan’ın bölgesel merkezlerinde, Petropavlovsk, Pavlodar, Ust-Kamenogorsk ve Semipalatinsk’te de kitlesel protesto mitingleri başladı. Aynı zamanda, Aktube, Taldikorgan, Çimkent ve Almatı’daki bölgesel valiliklerin binalarına girmek için girişimlerde bulunuldu.
Mangistau bölgesi kentlerinde daha önce askerler halka ateş etmeyi kabul etmezken 5-6 Ocak gecesi özel kuvvetler devreye sokuldu ve halka ateş açıldı.Çok sayıda gösterici öldürüldü.
Tokayev, protestolar nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) liderlerinden yardım istedi. Rusya, Ermenistan ve Belarus ülkeye "barış gücü" adı altında asker göndermeye başladı.
Halk, görevdeki cumhurbaşkanının ve tüm Nazarbayev yetkililerinin istifasını; 1993 Anayasasının restorasyonunu ve buna bağlı olarak parti, sendika kurma hakkının tanınmasını; siyasi mahkumların serbest bırakılmasını ve baskıya son verilmesini talep ediyor.
(DIŞ HABERLER)