Erdoğan'dan Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'e destek telefonu
Cumhurbaşkanı Erdoğan, zamlara karşı sokağa dökülen halka ateş açılan ve OHAL ilan edilen Kazakistan'ın Cumhurbaşkanı Tokayev'i arayıp dayanışma mesajlarını iletti.
Fotoğraf: DHA
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Dönem Başkanı sıfatıyla, teşkilat üyesi ülkelerin liderleriyle Kazakistan'daki gelişmelere ilişkin telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile telefon görüşmeleri yaptı.
DESTEK MESAJI
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile görüşmesinde, ülkede yaşanan gelişmeleri yakından takip ettiğini söyleyen Erdoğan'ın "olaylarda hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralananlara şifa dilediği" aktarıldı.
Türkiye'nin Kazakistan yönetimiyle dayanışma içinde olduğunu ifade eden Erdoğan'ın, Türk Devletleri Teşkilatının da yaptığı açıklamada Kazakistan'a desteğin altını çizdiğini belirttiği aktarıldı.
"Kazakistan'da yeni hükümetin bir an önce kurulması" ve "gerginliğin kısa sürede sona ermesi" temennilerini dile getiren Erdoğan'ın "Kazakistan halkının diyalog çerçevesinde sorunları aşacağına inandığını" söylediği belirtildi.
Erdoğan'ın "gerek duyulması halinde Türkiye'nin, her türlü teknik bilgi ve tecrübe paylaşımını gerçekleştirmeye hazır olduğunu" söylediği ifade edildi.
Erdoğan'ın Aliyev, Caparov ve Mirziyoyev ile görüşmelerinde de "Kazakistan'ın istikrarı ve güvenliğinin, komşuları başta olmak üzere tüm bölge için mühim olduğunu vurgulayarak, kardeş Kazakistan'ın diyalog yoluyla bu sorunu aşacağına emin olduğunu" kaydettiği ifade edildi.
KAZAKİSTAN'DA NE OLUYOR?
Kazakistan'da işçi eylemleriyle başlayan ve tüm ülkeye yayılarak siyasi iktidarın ve anayasanın değişmesi talepleriyle genişleyen halk hareketi devlet şiddetiyle bastırılmaya çalışılıyor.
Ülkede halkın siyasi iktidara yönelik tepkisi 2 Ocak'ta LPG fiyatının ikiye katlanmasıyla sokağa taştı. Janaozen’de petrol işçilerinin inisiyatifiyle başlayan hareket daha sonra genişledi. İşçi kolektifleri, ücretlere yüzde 100 zam, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sendikal özgürlük gibi taleplerle de gösteriler düzenledi. 3 Ocak’ta, tüm Mangistau bölgesinde, komşu Atırau bölgesine de yayılan bir genel grev düzenlendi.
4 Ocak’ta ABD’li Chevron enerji tekelinin ortağı olduğu Tengizchevroil şirketinde çalışan petrol işçilerinin greve katılımı yüzde 75’e ulaştı. Grev gün boyunca Aktobe ve Batı Kazakistan ile Kızılorda bölgelerinin petrol işçileri tarafından da desteklendi. Aynı günün akşamı Karaganda bölgesinde ArcelorMittal Temirtau şirketinin maden işçileri ile Kazakhmys şirketinin bakır dökümcüleri ve maden işçilerinin grevleri başladı.
Yine 4 Ocak'ta Atırau, Uralsk, Aktyubinsk, Kızılorda, Taraz, Taldikorgan, Turkestan, Çimkent, Ekibastuz’da; Almatı bölgesindeki şehirlerde ve Almatı’da süresiz mitingler başladı. 4-5 Ocak gecesi bütün sokaklar doldu. Polisle göstericilerin çatışması sonucunda şehir yönetim binası geçici olarak ele geçirildi.
5 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Tokayev OHAL ilan etti. Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümet istifa etti. LPG, benzin ve dizel yakıt ile temel gıda ürünlerinin fiyatlarına 180 günlük devlet düzenlemesi getirildi. Eylemlerle ilgili sert açıklamalar yapan Tokayev, Güvenlik Konseyi Başkanlığına kendisini atayıp protestolara katılanları tehdit etti.
Bunlar protestoları durdurmadı, 5 Ocak’ta daha önce protestoların olmadığı Kuzey ve Doğu Kazakistan’ın bölgesel merkezlerinde, Petropavlovsk, Pavlodar, Ust-Kamenogorsk ve Semipalatinsk’te de kitlesel protesto mitingleri başladı. Aynı zamanda, Aktube, Taldikorgan, Çimkent ve Almatı’daki bölgesel valiliklerin binalarına girmek için girişimlerde bulunuldu.
Mangistau bölgesi kentlerinde daha önce askerler halka ateş etmeyi kabul etmezken 5-6 Ocak gecesi özel kuvvetler devreye sokuldu ve halka ateş açıldı.Çok sayıda gösterici öldürüldü.
Tokayev, protestolar nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) liderlerinden yardım istedi. Rusya, Ermenistan ve Belarus ülkeye "barış gücü" adı altında asker göndermeye başladı.
Halk, görevdeki cumhurbaşkanının ve tüm Nazarbayev yetkililerinin istifasını; 1993 Anayasasının restorasyonunu ve buna bağlı olarak parti, sendika kurma hakkının tanınmasını; siyasi mahkumların serbest bırakılmasını ve baskıya son verilmesini talep ediyor. (HABER MERKEZİ)