Görme engelliler: Bilgiye erişimde ciddi sıkıntılar yaşıyoruz

Eylem NAZLIER
İstanbul

Dünyada her yıl 7-14 Ocak tarihleri arası “Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası” olarak kabul ediliyor. Bu hafta, adını görme engellilerin dışarıda bağımsız hareket ederken dikkat çekmesi için kullandığı beyaz bastondan alıyor. Görme engelliler için bağımsız hareket edebilmek kadar bilgiye ve eğitime ulaşmak da önem taşıyor. Evrensel’e konuşan Eğitimde Görme Engelliler Derneği Başkanı Emre Taşgın, bilgiye erişimde ciddi sıkıntılar yaşadıklarını söyledi. Eğitimde Görme Engelliler Derneği Samsun İl Temsilcisi Ahmet Tayfur da, doların yükselişinden kaynaklı teknolojik aletlere ulaşmada ciddi sıkıntılar yaşadıklarını belirtti.

"BİLGİYE ERİŞİMDE CİDDİ SORUNLAR YAŞADIK"

Eğitimde Görme Engelliler Derneği Başkanı Emre Taşgın, “Erişilebilirlik görme engellilerin özelinde karşılaştıkları problemlerin başında geliyor. Pandeminin ilk günlerinde yapılan bilgilendirme içerikleri, gerek koronavirüsten nasıl korunabileceğimize ilişkin görsel içerikler olsun gerekse vaka bildirimleriyle ilgili bilgilendirmeler olsun erişebilir olarak bilgiye erişimde ciddi sorunlar yaşadık” dedi.

"HAYAT EVE SIĞAR UYGULAMASINA ERİŞMEK MÜMKÜN DEĞİL"

Hayat eve sığar uygulaması görme engelliler için hiçbir zaman erişebilir olmadığına söyleyen Taşgın, “Neresi daha riskli neresi daha risksiz anlamak mümkün değil. Vaka grafiklerine erişmek bir problem olmuştu. Başlangıçta daha büyük erişilebilirlik sorunları vardı kısmen giderildi. Ama halan yüzde yüz erişebilir olduğunu söyleyemeyiz” diye konuştu. 

"OKULLARINI DONDURANLAR OLDU"

Uzaktan eğitimle ilgili de ciddi problemler yaşandığına dikkat çeken Taşgın, “Görme engelliler hem uzaktan eğitimde kullanılan sistemlere ekran okuyucu yazılımların tepki verme durumu bakımından hem de öğretmenlerinin gönderdiği ders materyallerine erişim bakımından güçlük yaşadı. Her engel
grubunun farklı ihtiyaçları vardır.Genel olarak ders materyallerine erişmekte bir problem yaşadılar. Görsel içerikli matematik, coğrafya, gibi bu konularda ki derslerle ilgili içeriklere ulaşmak zor oldu. Görme
engellilerin bu süreçteki en büyük sorunu akademik eğitim noktasında. Asıl ihtiyaç olan, halihazırdaki müfredatın erişilebilir bir şekilde takip edilebilmesidir. Hatta bir dönem okullarını donduranlar da oldu” dedi.

"BİLGİYE ERİŞİM MEVZUATI ÖNEMLİ"

“Görmeyen birinin günlük yaşamını kolaylaştırabilmesi için gerekli ürünleri temin edebilmesi kolay değil” diyen Taşgın, “Bu yüzden kesinlikle bir takım sosyal desteklerin sağlanması veya vergi indirimlerinin uygulaması gerek” ifadelerini kullandı., Bilgiye erişim mevzuatı olmadığının altını çizen Taşgın, “Biz bir internet sitesinin görme engelliler için uygun olması, mobil uygulamaların uygun olması için bir talepte bulunuruz. Ama bununla ilgili talepte bulunurken ciddi ulusal mevzuatlarımız yoktur. Evet WEB sitelerin uygun olması gibi bir ifade var. Engelliler kanununda da böyle bir ifade var. Denetlenmesiyle
ilgili, yaptırıma dayalı bir mevzuatımız olmadığı için kuvvetli dayanağımızyok. Haklar bakımından arzu ettiğimiz ülkelerin seviyesine gelebilmemiz için bir tür mevzuatlara gereksinim vardır. Ve pandemi de bilgiye erişim mevzuatının ne kadar önemli olduğunu anladık” dedi.

"OTOBÜSLERDE SES SİSTEMLERİNİN ÇALIŞMAMASI BİZİ ZORLUYOR"

Eğitimde Görme Engelliler Derneği Samsun İl Temsilcisi Ahmet Tayfur da görme engellilerin en büyük sorunlarından birinin erişilebilirlik olduğuna dikkat çekiyor: “ Bölgede sokağa çıkamayan birçok engel grubuyla karşılaşıyoruz. Pandemi birçok engel grubu gibi görme engellileri de ciddi engellendi. Uzaktan eğitime erişemedik. Ciddi şekilde toplu taşıma araçlarına yönelik sorunlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Örneğin otobüslerde ses anons sistemlerinin zaman zaman çalışmaması, yeni otobüsler alınınca ses anons sistemlerinin yenilenmemesi bunlar bizi zorluyor.”

"TEKNOLOJİK ARAÇLAR BİZİM İÇİN ÖNEMLİ"

Doların artışıyla birlikte teknolojik araçlara zam geldiğini söyleyen Tayfur, “Benim için bazı teknolojik araçlar oldukça değerlidir. Biz iPhone kullanıyoruz erişilebilir olduğu için. Çünkü ihtiyacım bu benim. Lüks için almıyorum. Şuan iPhone telefonum bozulsa. Benim iPhone telefon alma durumum yok. Ücretsiz versin de demiyorum. ÖTV’yi kaldırsın, benim buna ulaşmam için imkan sağlasın. Mesela biz Kanada tipi baston deriz. Bugün 70 dolar. Benim bunu alma şansım çok yok. Ekonomik kriz bizi de vurdu. Teknolojik
araçların kur farkları bizi ciddi şekilde etkiledi.”