Rusya-Ukrayna sınırında savaş sesleri: Gözler Lavrov-Blinken görüşmesinde

Rusya ile geçtiğimiz hafta yapılan ABD-NATO görüşmelerinden sonuç çıkmaması ve Rusya’nın NATO’nun Ukrayna’yı “Üyeliğe almama garantisi” talebinin reddedilmesi Ukrayna-Rusya sınırında gerilimi artırdı. İki taraf da birbirini saldırı hazırlığıyla suçluyor. Ukrayna’ya silah yardımları hız kazanırken birçok üst düzey Batılı yetkili de arka arkaya Kiev ziyaretleri yaptı. Gözler son olarak ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, cuma Cenevre’de yapılması planlanan yüz yüze görüşmesinde.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, görüşme için hazırlık çalışmalarının aktif olarak sürdüğünü belirtti. Sputnik’in haberine göre Rossiya 1 televizyonuna konuşan Zaharova, “Lavrov ve Blinken arasındaki görüşme için hazırlık çalışmaları yapılıyor. Teyit edilince ve hazırlık çalışmaları bitince duyuracağız. Fakat gerçekten de Rusya ve ABD dışişleri bakanları arasındaki görüşmenin aktif hazırlık aşamasında bulunduğunu doğrulayabilirim” dedi.

Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Lavrov ile görüşmesinden önce Kiev ve Berlin’e uğrayacak.

BM: GERİLİMİN DÜŞMESİNİ UMUYORUZ

BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, Lavrov ile Blinken’in yapacağı görüşmenin gerilimin düşmesini sağlamasını umduğunu ifade etti. Basın toplantısında gazetecilere konuya ilişkin açıklama yapan Dujarric, “Özellikle bölgede gerilimin arttığı zamanlarda bu tür diyalogları her zaman fazlasıyla destekliyoruz. Ve toplantıdan çıkan sonucun söz konusu gerilimin düşmesi olmasını umarız” diye konuştu.

Dujarric ayrıca, BM genel sekreterinin ilgili tüm ülkelerin Ukrayna etrafındaki gerilimi azaltmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaları gerektiğine inandığını vurguladı.

UKRAYNA’YA ASKERİ DESTEK ARTIYOR

Bu arada Batılı ülkelerin Ukrayna’ya silah desteği sürüyor. İngiltere’den uluslararası teknik yardım kapsamında gönderilen hafif antitank savunma sistemleri dün Ukrayna’ya ulaştı.  İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, dün “Rus işgaline karşı” Ukrayna’ya daha fazla savunma silahı ve askeri eğitim vereceklerini söylemişti. Kanada da pazartesi sabahı itibarıyla “özel amaçlı bir askeri birliği” Ukrayna’ya konuşlandırdı. Elit birliğin parçası olan bu askerlerin, herhangi bir Rusya işgalinde Kanadalı diplomatların tahliye edilmesi görevini üstleneceği açıklandı.

CNN Muhabiri Natasha Bertrand, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, CIA Direktörü William Burns’un geçen hafta ziyaret ettiği Kiev’de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve Ukraynalı meslektaşlarıyla bölgedeki gerilimi ve bu gerilimi azaltmaya yönelik çabaları görüştüğünü ifade etti.

Bertrand, adını açıklamadığı bir kaynağın şu sözlerini aktardı: “Direktör Burns, geçen Çarşamba Kiev’e önceden planlanan ziyarette bulunarak burada, Rusya’nın Ukrayna’ya işgalini sürdürme olasılığı bağlamında, meslektaşlarıyla görüşmeler gerçekleştirdi.”

DONETSK: SAĞCI MİLİTANLAR KONUŞLANIYOR

Bu arada Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden, doğudaki Donbass bölgesinde bulunan Donetsk Halk Cumhuriyeti (DNR), Donbass’ta Ukrayna ordusunun kontrolündeki bölgede aşırı milliyetçi “Sağ Sektörü” örgütü üyelerinin tespit edildiğini duyurdu.

Donetsk Halk Cumhuriyeti Halk Gücü Başkan Yardımcısı Eduard Basurin, “Ukrayna Ordusu 36. Tugay 1. Deniz Piyade Taburu’nun sorumluluğundaki bölgede, Pavlopol yerleşim noktası yakınlarında Sağ Sektör Gönüllü Ukrayna Kolordusu üyelerinin varlığı tespit edildi” açıklamasında bulundu.

Milliyetçilere, 74. Enformasyon ve Psikolojik Operasyonlar Merkezi yetkilileri ile Ukrayna’nın 5. Kanal çekim grubunun eşlik ettiğini belirten Basurin, “Kışkırtıcı hikayelerin çekimi sırasında, milliyetçilerin kendilerini asker olarak tanıtarak röportaj vermesi dikkat çekiyor” dedi.

Ayrıca Ukrayna’nın Ortak Ateşkes Kontrol ve Koordinasyon Merkezi Temsilciliğinin simgeleri bulunan araçlarla Ukrayna ordu mevzilerine mühimmat taşıdığı bildirildi.

RUSYA-UKRAYNA SINIRINDA NELER OLUYOR?

Ukrayna’da 2013 sonu ve 2014 başında Batı destekli darbe ile Rusya yanlısı iktidarın devrilmesi Rusçanın ülkenin ana dilleri arasından çıkarılması gibi gelişmeler Ukrayna’daki Rus kökenli halkın tepkisine yol açtı. Ülkenin doğusunda ve Rusya sınırında bulunan Donbass bölgesinde silahlı ayaklanma yaşandı. Nisan ve mayıs aylarında iki bağımsız cumhuriyet ilan edildi. Ukrayna ordusu yanı sıra Neonazi milislerle çatışmalar ve bölgeye ağır saldırı devam etti. Minsk görüşmeleriyle ateşkes ilan edilen bölge ve sınır bugünkü gerilimin de odak noktasında.

2021 sonunda önce Ukrayna, Rusya’nın sınıra asker yığınağı yaptığı açıklamaları yaptı, ardından ABD, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal hazırlığı yaptığına dair “istihbarat raporları” yayımladı. Rusya yığınağın saldırı amaçlı olmadığını ileri sürerken NATO’nun Rusya’ya doğru genişlemesine ise son verilmesini talep ediyor. Özellikle Ukrayna’nın NATO üyesi yapılmaması ve bölgedeki üslerin azaltılması gibi talepler öne çıkıyor. Ancak ABD ve NATO bu konuda “garanti” vermeye yanaşmıyor.

Öte yandan Rusya’nın sınır bölgelerindeki askeri tatbikatları sürüyor. Rus ordusunun, Ukrayna’nın bir diğer komşusu olan Belarus’la birlikte yine Ukrayna sınırında ortak tatbikat yapacağı da açıklandı. Belarus’un güvenlik konseyinin başında bulunan Alexander Volfovich, “Ortak tatbikatın şubat ayında yapılacağını, öncesinde askerlerin ve gerekli mühimmatın konuşlandırılmasına başlandığını” duyurdu. Belarus, Ukrayna’nın kuzeyinde 1125 kilometrelik sınıra sahip.

Bu arada, Rus keskin nişancılarının Ukrayna sınırına 60 km mesafede talim yaptığı ve Rusya’ya ait iki adet kısa menzilli balistik füze sisteminin ve çok sayıda tankın ülkenin doğusundan Ukrayna sınırına doğru götürüldüğü bazı görüntüler sosyal medyada da paylaşıldı. Ancak füzelerin rotası veya nerede konuşlandırılacağı bilinmiyor.

Ukrayna Savunma Bakanlığı ise, Rus askerlerin 14 Ocak’ta Donbass’taki Horlivka bölgesine “Amonyak dolu konteynerler taşındığı” açıklaması yaptı. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) izleme yaparak edindiği bilgileri paylaştığını belirten Ukraynalı yetkililer, 99 Rus askeri teçhizat biriminin de Donbass bölgesine yerleştirildiğini söyledi. Bunların arasında üç adet füze sistemi de bulunuyor.

Saldırı ya da işgal hazırlığı iddialarını sık sık reddeden Rusya ise Ukrayna’yı Donbas’ta yaşayan Ruslara ayrımcılık yapmakla ve bölgede Türkiye yapımı silahlı insansız hava araçlarını kullanmakla suçluyor. Ekim ayında Kremlin’den Türkiye’ye “Bölgedeki istikrarsızlığa katkıda bulunma” tepkisi de gelmişti.

NATO’NUN RUSYA’YI KUŞATAN GENİŞLEMESİ

NATO, son yıllarda Baltık ülkelerindeki askeri gücünü artırdı. Dört taburluk uluslararası askeri gücü Letonya, Litvanya, Estonya ve Polonya’ya konuşlandırdı. Uluslararası güce Kanada, Almanya, İngiltere ve ABD’den askerler katıldı. Estonya Başbakanı Kaja Kallas, geçen hafta yaptığı açıklamada NATO müttefikleriyle “Olası bir saldırıya karşı ülkedeki NATO birliklerinin sayısını artırmayı görüştüklerini” açıkladı. Danimarka ise geçen hafta, Litvanya’ya dört tane daha F-16 savaş uçağı ve bir savaş gemisi göndereceğini duyurdu. İsveç, bir yandan da olası bir tehdide karşı yüzlerce askerini hafta sonu boyunca Baltık Denizi’ndeki Gotland Adası’na taşıdı. Romanya’daki NATO merkezine daha fazla asker gönderme gerekliliği de masada. (DIŞ HABERLER)