Erkunt Traktör’de asgari ücret düzeyindeki zamlara tepki
Erkunt Traktör işçilerinin büyük çoğunluğu asgari ücret alırken bir kısmı da asgari ücretin biraz üzerinde alıyor. İşçiler yapılan zamlara tepkili.
Erkunt Traktör işçileri yemekhanede | Fotoğraf: Erkunt Traktör Genel Müdürü Tolga Saylan
Barış İNCİ
Ankara
Sincan Organize Sanayi'deki işyerlerinde zam oranları açıklandı. Erkunt Traktör işçileri yine asgari ücret seviyesinde olan zamlara tepki gösterdi. Maaşlar düşük olunca mesaiden de kazanamadıklarını anlatan işçiler, servis sayılarının azaltılması ama yemekhaneye sırayla alınmaları gibi koşulları da eleştiriyor.
Erkunt Traktör, “Yerli Keçi'' ismi ile motor üretimini Türkiye'de yapmaya başladığını duyurmuştu. Erkunt Traktör işçileri ise fabrika yönetimi tarafından “Motorda dışa bağımlı olan Türkiye için devrim niteliğinde bir adım” diye ifade edilen üretimin sonuçlarının işçilere yansımadığı görüşünde. İşçilerin büyük çoğunluğu asgari ücret alırken bir kısmı da asgari ücretin çok az üzerinde aldıklarını söylüyor. Bu yılın ilk zamlı maaşları ödenirken, büyümenin işçilere nasıl yansıdığını sorduk.
3 yıldır çalışan bir işçi “Zamlar açıklanırken eşit değil adil olduk’ demişlerdi. Bugün aldığım maaş asgari ücretten 200 lira fazla. Sürekli büyüyoruz diyorlar ama benim hayatımda bir değişiklik yok. Geçen yıl aldığım maaş ile ay sonunu zar zor getiriyordum. Her gün artan market fiyatları, elektrik, doğal gaz, ev kirası derken dün aldığım maaş bugün bitti. Şimdi bunun neresi adil?” diye konuştu.
Bir diğer işçi, “Bana yaptıkları zam ile tam asgari ücrete denk geldi maaşım. Zaten asgari ücretten az veremez, millettin zekası ile dalga geçiyorlar'' diyerek açıklanan zamlara tepki gösterdi.
"MAAŞ DÜŞÜK OLUNCA MESAİDEN DE KAZANAMIYORSUN"
Genç bir işçi ise fabrikanın sene başında ikramiye dağıttığını ama bunun yeterli olmadığını söylüyor. “İkramiye iyi oldu, tabi sevindik ama maaşlar düşük olunca bir anlamı yok. Sonuçta her ay ikramiye almıyoruz. Asıl olarak maaşların yükselmesi gerekir” diyen işçi, fabrikada çoğu zaman fazla mesai yapıldığını söylüyor. Kimsenin maaşından memnun olmadığını anlatan işçi, “Maaşlar düşük olunca mesaiden para da kazanamıyorsun. Maaşın ne ki mesaisi ne olacak” dedi.
YÖNETİMDEN İŞÇİYE: EVRENSEL’E HABER YAPTINIZ AMA YEMEKHANE KALİTELİ
Ücretlerin yanı sıra çalışma koşulları işçiler arasında tartışılıyor. Fabrikadaki tasarruf tedbirlerini konuştuğumuz işçiler, fabrikada yeni yapılan yemekhanenin kendilerine lütuf gibi anlatılmasından rahatsız olduklarını ifade ediyorlar. Fabrika yönetiminin “Bakın yemekhane yok diye Evrensel gazetesine haber yapmışsınız ama yeni yemekhane yaptık, gayet de kaliteli” dediğini söyleyen işçiler, yemekhanenin açılışından hemen sonra pandemi nedeniyle kapasitesinin sınırlandırılmasını eleştiriyorlar.
Bir işçi “Kovid var yoğunluk olmasın diye yemekhaneye az insan alıyoruz’ diyorlar. Mola 1 saat, yemek almak için yarım saat bekliyoruz” diyor. Yanındaki arkadaşı ise “Zaten her fabrikada yemekhane var. Bir de yemekhanenin yapılmasını lütfeder gibi açıklıyorlar” diyor.
SERVİS SAYISI AZALDI, YOL UZADI
Fabrika son olarak personel servislerinin maliyetini düşürmek için servis azaltmaya gidildiği duyurdu. Farklı ilçelerin servislerini birleştirip servis sayısı azaltıldı, servislerde işe gidip gelen işçi sayısı arttı. Sincan’da oturduğunu söyleyen bir işçi “Bizde 10-15 dakika etkiledi. Ama Mamak’a giden var, Keçiören’e giden var... 2 saat sürüyormuş yol. 2 saat git 2 saat gel, 10 saat çalış! İnsanlar ne zaman yemek yiyecek, ne zaman uyuyacak?” diye soruyor.
Başka bir işçi, “Yemekhane de kovid var diye sayı azaltıyorlar ama servisleri birleştiriyorlar. Nerede kaldı kovid? Önlem falan hikâye, adamlar daha fazla kâr peşinde” dedikten sonra ekliyor:“Bu para da hep bizim sırtımızdan çıkıyor.”
Geçen hafta içi bir gece vardiyası çıkışında servislerin gelmediğini, sabah yarım saat servis beklenildiğini anlatan bir işçi ise “Ben gündüzdeyim ama arkadaşlar sabah eve geç gitmişler. Yarım saat kapıda beklemişler. Taksiye binmelerine izin vermemiş yönetim, parasını ödemeyiz, kendi cebinizden ödersiniz demişler. İnsanları kış günü yarım saat sabah soğuğunda bekletmenin ne anlamı var? Çağır taksiyi, binsinler gitsinler. Yola çıkan servisleri geri döndürüp onlara bindirmişler. Servisine binip giden işçiyi de mağdur ediyorlar” diyerek böyle küçük şeylerin işçilerin işlerinden soğumasına sebep olduğunu söylüyor.
ERKUNT GENEL MÜDÜRÜ İŞÇİLERİN TEPKİSİNE YANIT VERDİ
İşçilerin tepkilerine ilişkin sorularımızı yanıtlayan Erkunt Traktör Genel Müdürü Tolga Saylan, ücretlere düşük zam yapıldığı konusunda "Mavi yakada yüzde 40 ile 60 arasında, ortalama yüzde 42 artış yaptım” dedim. Ancak asgari ücrete zaten yüzde 50 oranında zam yapıldığını sorduğumuzda Saylan şöyle devam etti:
“Benim 300 çalışanım varsa 80-100 kişi asgari ücret seviyesindeydi. Bunları zaten asgari ücret seviyesinde tutmaya mecburum. Ancak bunun üzerindekilere, kıdemine ve yaptığı işe göre (kaynakçı, boya işçisi daha kalifiye elemanlar) yüzde 40-60 arasında bir artış yaptım. şunu da unutmayalım yaklaşık iki buçuk maaş prim verdim ocak ayında. Benim 50 milyon lira olan personel giderim 85 milyon liraya çıktı. Ben bu fabrikada kâr ortaya koyamazsam, 350 kişiyi 250’ye düşürürsem, 100 kişi dışarıda olursa daha mı güzel olacak?"
Servis sayısının azalmasına ilişkin Saylan, “Pandemi sürecince servis başına 5-6 kişi koymuştum. 30 aracım 62’ye çıkmıştı. Geçen yılın sonunda, kovid gevşediğinde 48-50 aralığına düşürdüm. Sadece tasarruf değil, koca servis 5 kişiyle gidiyordu. Omikron nedeniyle vakalar yükselince normale döndürdüm. Vakaların artmaması, arkadaşlarımızın sağlığı için yaptım” dedi.
İşçilerin bir başka tepkisi de covid önlemi nedeniyle artan servis sayısının düşmesine rağmen, yemekhanede pandemi sınırlaması. Saylan bu konuda ise “Sıfırdan, harika bir yemekhane yaptık. Omikron varyantında vakalar yükselince ve fabrikada 20’nin üstüne çıkınca hemen bu saatleri sınırlandıralım dedik. Bir saat yemek molasını dörde bölerek, 15’er dakika aralıklarla arkadaşlarımızı alarak mesafeli oturttuk. Yanlış anlamayın, hiçbir şeyden memnun olmayan insanlar var” dedi. İşçilerin bir saatlik yemek molasının yarısında yemek beklediğini sorduğumuzda Saylan, “Bu çok doğru değil. Arkadaşımız yoruluyor, acıkıyor ve yemeğe 12.45 geçe gidince üzülüyor olabilir. Çoğunluk istiyorsa yarın hemen kaldırayım bu düzenlemeyi. Fakat onların sağlığı için aldığım bir önlem” dedi.
