Anayasa Hukukçuları yanıtladı: 3. kez adaylık Anayasa'ya aykırı

Kübra KIRIMLI
Şerif KARATAŞ
Ankara

AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir dahaki seçimlerde cumhurbaşkanlığı adaylığının ikinci mi üçüncü kez mi olacağı yeniden siyasetin gündemine geldi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu “Erdoğan’ın üçüncü dönem adaylığına itirazım yok” derken, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise “Cumhurbaşkanı’nın en az üç dönem seçilebilmesi amacıyla gerekli yasal düzenlemenin yapılması için çalışırız” dedi. İktidar yıllardır, Anayasada “bir kimsenin en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebileceği” hükmünün, 2017 yılında yapılan referandumun ardından geçerli olacağını, çünkü sistemin değiştiğini savunuyor.

“2 kere seçilmiş bir kişi Anayasa’ya göre yeniden aday olabilir mi? Bahçeli’nin yeni düzenleme sinyali ne demek?​” sorularını Anayasa Hukukçularına sorduk.

"BİR DAHA ADAY OLAMAZ"

Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Levent Köker, “2017’de değişiklikle birlikte cumhurbaşkanı seçimi konusunda ki 101. madde bütünüyle yeniden yürürlüğe girdi. Bu maddenin seçime sayısı konusundaki fıkrada “bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir” diyor. Erdoğan Türkiye’de iki defa cumhurbaşkanı seçilmiş midir? Evet. O zaman üçüncü defa seçilemez” dedi.

Ayrıca 2017 referandumundaki değişikliklerin bazılarının hemen, bazıların cumhurbaşkanı seçiminden sonra yürürlüğe girdiğini kaydeden Köker, “Söz konusu 101. maddenin ilk TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri takviminin başladığı tarihte yürürlüğe gireceği belirtiliyor Tartışılan madde cumhurbaşkanının 5 yıl görev ve bir kimsenin en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebileceğini ifade ediyor. Eski madde de bu ifadeler aynen yazıyordu. Yani burada bir değişiklik yapılmamış. Madde bir bütün olarak yenilense de ilgili fıkra hiç değişmemiş” diye konuştu.

"YSK’DEN DÖNMESİ GEREKİR"

Galatasaray Üniversitesinde görev yapan Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yeniden aday olabilir mi sorumuza “Bir kişi ancak iki defa seçilebilir. Recep Tayyip Erdoğan’da ikinci görev süresini yapıyor. Üçüncü defa seçilebilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçimlerin yenilenmesi kararı alınması gerekir ki, üçüncü dönem görev süresi olabilsin. Bunun başka bir yolu yok” yanıtı verdi.

Cumhur İttifakının Yüksek Seçim Kuruluna (YSK) güvendiğini söyleyen Özsoy, “YSK bir daha Cumhurbaşkanın seçilme yeterliliği yoktur’ kararı verirse Cumhurbaşkanı seçime giremez. Bana soracak olursanız, YSK’nin böyle karar vermesi gerekir.  Anayasamıza göre Ancak TBMM seçimleri yenileme kararı alırsa bir kere daha seçimlere katılma hakkı var” ifadelerini kullandı. 

Devlet Bahçeli’nin düzenleme sinyali ile ne demek istediğine dair sorumuza da Anayasa Hukukçusu Şule Özsoy Boyunsuz şu yanıtı verdi:

“Cumhurbaşkanlığı seçimleri kanuna bir madde eklemekten bahsediyor olabilir. O zamanda topu Anayasa Mahkemesine atmış olur. Bu Anayasa’ya uygun mu değil mi tartışmasında, muhtemelen Anayasa Mahkemesine götürülür. ‘Gerekirse düzenleriz’ çıkışı planlanmış bir durum olduğunu zannetmiyorum. Muhtemelen kanuni düzenlemeyi kastediyor. Çünkü sadece ona güçleri var Cumhur İttifakının. Cumhurbaşkanlığı seçimleri kanuna bir kere daha seçilme hakkını koyarlarsa tabi Anayasa’ya aykırı olacaktır. O zamanda top Anayasa Mahkemesine düşer” değerlendirmesinde bulundu.