“Elektrik zamlarının nedeni özelleştirme, hükümet zamlarda geri adım atacak”

Özer AKDEMİR
İzmir

Elektriğe gelen fahiş zamlar yurttaşın cebini deldi. Isparta’da kar yağışı gerekçesiyle 5 gün il geneline verilemeyen elektrik, enerjide özelleştirmeyi tekrar sorgulattı. Yılın başından itibaren kamuoyunun en çok tartıştığı konuların başında enerji fiyatları gelirken, halkı ‘elektrik çarptı’! Faturalara bedelleri bir anda 2-3 kata çıkan yurttaşlar çeşitli illerde zamları protesto etti.

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Özdağ ile Isparta’da günlerce devam eden elektrik kesintisi vakasından hareketle üzerinden Türkiye'de enerji politikalarını ve zamları konuştuk. Özdağ, özelleştirmenin neden olduğu enerji krizi nedeniyle yurttaşın ses çıkardığını ve hükümetin bu tepkilerine dayanamayacağını söyledi. Özdağ’a göre yakın zamanda elektrik fiyatlarında düzenlemeye gidilecek.

"ŞİRKET ISPARTA'DA KÂRA ÖNEM VERDİ"

Isparta’da günlerce süren elektrik kesintileri ile ilgili TEDAŞ’ın 2020 raporunu incelediğini belirten Özdağ, ilginç bir verinin gözüne çarptığı söyledi. Özdağ, “Isparta’nın dağıtım sistemi kayıp kaçak oranı yüzde 5.3. Aynı dönemde Türkiye'nin ortalaması ise yüzde 12 civarında. Şirket Isparta’daki tüm çabasını, zorlu iklim koşullarına, zorluk mevsim koşularına dönük yürütmek yerine kendi kâr maksimizasyonu için kayıp kaçağı önlemeye harcamış” dedi.

Bu göstergenin Isparta’nın diğer yerlere oranla coğrafi açıdan zor bir yer olmadığını da gösterdiğini de ifade eden Özdağ, “Bu oranların düşük olması aslında Isparta halkının vatandaş olarak üstüne düşeni fazlasıyla yaptığı gösteriyor” dedi.

"ISPARTA’NIN KOMŞULARI KOLİN, CENGİZ, ALARKO OLDU"

“Isparta’nın komşusu Konya, Afyon, Antalya, Burdur, uzaktan komşusu da Denizli idi. Aynı hinterland içerisinde. Bakıyorsun şimdi haritaya Isparta'nın komşu Alarko, Zorlu, Kolin, Cengiz... Hep şirketler” diyen Özdağ, özelleştirmelerle birlikte şirketler arasında rekabetin arttığını ve yaşananlarının özünün bu olduğunu kaydetti.

“Özelleştirmeden önce elektrik dağıtımında görevli olan üst düzey kamu görevlileri performans primi derdinde olmazlardı” diyen Özdağ, “Olağanüstü giderlerini kısma derdinde olmazlardı, dayanışma olurdu. Isparta’da doğal olaylardan kaynaklanan kötü bir durum varsa inisiyatif kullanabilir, ekip çıkarabilir, teçhizat çıkarabilirdi. Türkiye’ye 20 yıldır dayatılan şey toplumsal anlamda dayanışmanın unutulup acımasız bir rekabetin getirilmesi. Bütün süreç burada yatıyor. Rekabet her şey değildir, bizim özümüz dayanışmadır” diye konuştu.

"GÜNLER SONRA YAN ŞİRKETTEN YARDIM GİTTİ, O DA EMİRLE"

Isparta’ya 5-6 şubatta gibi komşu illerde faaliyet gösteren bir şirketten 10 ekibin gittiği duyumunu aldığını aktaran Özdağ, “Cengiz, Kolin istedi diye değil, bakanın bile sözü geçmedi. Çok daha yukarıdan talimat gelmesi lazım” dedi.

"MESELE DENETİMSİZLİK VE DENETİMİN ÖZELLEŞTİRİLMESİ"

Denetimsizliğe vurgu yapan Özdağ, “Şimdi, 25 Kasım 2020’de Meclis’te kabul edilen ve 2 Aralık’ta Resmi Gazete’de yayımlanan 7257 sayılı EPDK’deki kanunun 36. maddesi, yeniden özel dağıtım şirketlerinin denetlenmesinin yetkili kurumlara devriyle ilgili. Yani biz elektrik dağıtım şebekesinin işletme hakkını devretmekle yetinmiyoruz ısrarla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görev yapmamak için elinden gelen her şeyi yapıyor. Denetlemenin özelleştirilmesi nedir?​” diye sordu. Elektrik dağıtım şebekelerinin bakım onarım giderlerinin şirketlerin işletme bütçesine yazıldığını aktaran Özdağ, bu giderleri kısmak için ekip sayısının ve diğer kalemlerin azaltıldığını aktardı.

"YAPILAN ZAMLAR GERİ ALINACAK, BAŞKA YOLU YOK"

Elektrik tüketim fiyatlarına yapılan zamların geri alınacağını ileri süren Özdağ, “EMO’nun dava açma hazırlıkları var. Sokaktaki insanları kimse örgütlemiyor. Bu içgüdüsel bir tepki. Bunun önünde kimse duramaz. 20 yıllık özelleştirme güzellemeleri üzerinden bir avuç özel şirkete vatandaşın cebinden sermaye aktarımının geldiği nokta bu” dedi.

"ŞİRKETLERİN TÜM GİDERLERİNİ BİZ ÖDÜYORUZ"

‘Yurt dışında doğal gaz, petrol, kömür pahalı’ sözlerinin de bir anlam ifade etmediğini belirten Özdağ, “Biz sadece ithal, doğal gazın kömürün parasını ödemiyoruz ki. Bu şirketlerin bütün giderlerini ödüyoruz. ‘Yönetim ve destek hizmet alım gideri’ bu torbanın içine ne koyarsak koy, hepsini biz ödüyoruz. 21 dağıtım bölgesinde, genel müdürün, başkanın CEO’nun tüm giderlerini... Üst düzey çalışanlarla alttakiler arasında artık Hindistan’daki gibi kast sistemi var” diye konuştu.