Putin'in Lugansk ve Donetsk hamlesinin ardından gelen tepkiler ve yaptırımlar neler oldu?
Rusya Devlet Başkanı Putin'in Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri yönetimlerini tanınması kararını imzalamasının ardından gelen tepkiler ve yaptırım kararları ne oldu?
Fotoğraf: Kremlin Basın Ofisi/AA
Rusya Devlet Başkanı Putin’in Donetsk ve Lugansk hamlesi, Batı-Rusya ilişkilerinde yeni bir perdeyi açtı. Rusya'nın Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyeti yönetimlerini tanıyan kararnamesine karşı verilen ilk tepkiler ekonomik ve bazı isimlere yaptırımlar oldu. Almanya Kuzey Akım 2 projesinin onay sürecini durdurduğunu açıkladı. BM, Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Devlet Duması üyelerine, "askeri sektördeki" sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını açıkladı.
Putin'in 21 Şubat'ta Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri yönetimlerini tanınması kararını imzalamasının ardından neler yaşandı? Tepkiler neler oldu? Haberimizde derledik.
PUTİN, DONETSK VE LUGANSK'I TANIYAN KARARNAMEYİ İMZALADI
Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması, 15 Şubat'ta Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri yönetimlerinin tanınması için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e çağrıda bulunulmasına yönelik kararı kabul etmiş, kararı Kremlin'e göndermişti.
Rusya Devlet Başkanı Putin 21 Şubat’ta, Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri yönetimlerinin tanınmasına dair kararnameyi imzaladı.
Putin imzaladığı kararnamelerde, Rusya Silahlı Kuvvetlerine Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinde “barışın korunması” için faaliyetlerde bulunması talimatı verdi. Rusya Dışişleri Bakanlığına da Donetsk ve Lugansk tarafları ile diplomatik ilişkilerin sağlanması konusunda anlaşmaların yapılması talimatı verdi.
RUSYA PARLAMENTOSU, YURT DIŞINA ASKER GÖNDERİLMESİNE ONAY VERDİ
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, parlamentodan ülkenin dışında güç kullanmak için yetki istedi. Putin'in parlamentonun üst meclisinden istediği izni Rusya Parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi onayladı.
RUSYA, DİPLOMATİK İLİŞKİLERİN KURULDUĞUNU BİLDİRDİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı, çok yakın bir zamanda Ukrayna’daki diplomatik personelinin tahliye edileceğini duyurdu, 22 Şubat Salı günü itibariyle de Lugansk Halk Cumhuriyeti ve Donetsk Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkilerin kurulduğunu belirtti.
TEPKİLER NE OLDU?
UKRAYNA'DAN RUSYA'YA SERT YAPTIRIM ÇAĞRISI
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, 21 Şubat gece geç saatlerde ulusa sesleniş konuşması yaptı. Zelenskiy, Ukrayna'nın uluslararası ortaklarından net ve etkili destek adımları beklediğini söyledi "Korkmuyoruz. Hiç kimseye herhangi bir şey vermeyeceğiz" dedi.
"Rusya'nın kararı Ukrayna'nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün ihlalidir. Bu karar, Rusya'nın Minsk Anlaşması'ndan tamamen çekilmesi anlamına geliyor" diyen Zelensky "Alınan kararlarla bağlantılı sonuçların tüm sorumluluğu Rusya'ya aittir. Ukrayna’nın kendini savunma hakkı vardır” ifadelerini kullandı. Zelensky, "Ukrayna'nın uluslararası sınırları, Rusya'nın açıklamalarını dikkate almadan olduğu şekilde kalacaktır." diye konuştu.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı da Rusya'ya sert yaptırımlar uygulama çağrısı yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Rusya'nın bundan sonraki kararları ve hamlelerinin büyük ölçüde gelişmelere verilen küresel tepkilere bağlı olduğu kaydedilen açıklamada, "Bu bağlamda, daha fazla gerilimin tırmanmasının kabul edilemez olduğuna dair açık sinyal göndermek için Rusya'ya karşı sert yaptırımların uygulanmasında ısrar ediyoruz." ifadesine yer verildi.
AB YAPTIRIM KARARLARINI AÇIKLADI
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya Devlet Duması üyelerine, "askeri sektördeki" sorumlulara ve 2-3 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını açıkladı.
Borrell, Rusya'ya uygulanacak yaptırımlarla Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duma'nın 351 üyesi ile bu bölgelere mali destek sağlayan 27 kişini hedef alındığını kaydetti.
Rusya devletinin Avrupa'da finans elde etmesini engellemeye çalışacaklarını belirten Borrell, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi halinde başka yaptırımlar uygulayacaklarını kaydetti.
Borrell, Donetsk ve Lugansk’ın bağımsızlığının tanınması nedeniyle Rusya’ya uygulama kararı alınan yaptırım listesinde Putin’in isminin bulunmadığını belirtti.
İNGİLTERE: 5 RUS BANKASINA YAPTIRIM UYGULAYACAK
Britanya ve müttefiklerinin Rusya'ya yaptırım uygulamaya başladıklarını duyuran Başbakan Boris Johnson, 5 Rus bankasını ve 3 kişiyi hedef alan yaptırım açıkladı. "Acil bir uluslararası yaptırım paketi oluşturacağız” diyen Johnson, şunları kaydetti: "İngiltere'de Rus gazına bağımlılığımızı önemli ölçüde azaltabildik. Gaz tedarikimizin yalnızca yüzde 3'ü şu anda Rusya'dan geliyor. Ne kadar hızlı kendi enerjimiz konusunda bağımsız olursak, o kadar müreffeh olacağız. Aynı zamanda tabii ki enerji fiyatlarımız daha sürdürülebilir olacak ve bu da Birleşik Krallık tüketicisine fayda sağlayacak."
Johnson, Rusya’ya yönelik ilk yaptırımlar kapsamında, Rossiayaz Bank, Isbank, General Bank, Promsvyazbank ve Black Sea Bank’ı kapsayan 5 Rus bankasına yaptırım uygulayacaklarını duyurdu.
Johnson ayrıca Gennady Timchenko, Igor Rotenberg ve Boris Rotenberg isimli 3 varlıklı kişiye yaptırım uygulanacağına da işaret ederek “(Bu kişilerin) İngiltere’de sahip oldukları tüm varlıklar dondurulacak, ilgili kişilerin buraya seyahat etmeleri yasaklanacak ve İngiltere’de kişi ve kuruluşlarının onlarla herhangi bir ilişkisi olmasını yasaklayacağız.” dedi.
ABD, İKİ BÖLGEYLE TİCARİ TİCARİ VE FİNANSAL İLİŞKİLERİ YASAKLADI
ABD Başkanı Joe Biden, Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetleri ile ABD'li kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal ilişkilerini yasaklayan bir kararname yayımladı.
Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, Biden "Rusya'nın Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü zedelemek için yürüttüğü faaliyetlere karşılık belirli kişilerin mal varlıklarının dondurulması ve belirli işlerin yasaklanması" başlıklı bir kararname imzaladı.
Söz konusu kararname ile Rusya'nın bağımsızlığını tanıdığı Donesk ve Lugansk halk cumhuriyetlerine yatırım yapılması, bu bölgelerden ABD'ye doğrudan ya da dolaylı yollarla ithalat ya da ihracat yapılması yasaklandı. Ayrıca kararname kapsamında bu bölgelerde faaliyet gösterdiği belirlenen kişilere de yaptırımlar getirilmesi öngörülüyor.
İKİ BÜYÜK FİNANS KURULUŞUNA YAPTIRIM
Rusya'nın uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve buna sert bir yanıt verilmesi gerektiğini belirten Biden, "Bu, Rusya'nın Ukrayna işgalinin başlangıcıdır" diyerek Rusya’ya yönelik yaptırımların ilk bölümünü duyurdu.
Rusya'ya 2014'te uyguladıklarından daha çok yaptırım uygulayacaklarını belirten Biden, "Rusya'nın iki büyük finans kuruluşu VEB ve askeri bankalarına yaptırım uyguluyoruz. Rusya'nın dış borçlarına da geniş yaptırımlar getiriyoruz. Bu da Rus hükümetinin Batılı finans kuruluşlarından artık para kazanamayacağı anlamına geliyor. Rusya artık ne Avrupa'da ne de ABD'de piyasadan borç ticaret yapamayacak. İleriki günlerde Rusya'nın elit ailelerine de yaptırım yapacağız" ifadesini kullandı.
Putin'e yakın kişilere ve Putin'in aile üyelerine de yaptırım getireceklerini kaydeden Biden, "Bu kişiler, Kremlin'in politikalarının yolsuzlukla elde ettiği kazançlara ortaklar, bu nedenle bedeli de paylaşmalılar" dedi.
NATO: UKRAYNA’YA YARDIM ETMEYE DEVAM EDECEĞİZ
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise yaptığı açıklamada "Her gösterge, Rusya'nın Ukrayna'ya tam ölçekli bir saldırı planlamaya devam ettiği yönünde. Rusya'ya geri adım atması için çağrıda bulunmaya devam ediyoruz, saldırmamak için asla geç değildir" dedi. “Ukrayna’ya yardım etmeye devam edeceğiz. Bölgede 120 gemimiz bekliyor. Rusya bir kez daha güç kullanmaya karar verirse daha güçlü yaptırımlar söz konusu olacak, daha yüksek bedel ödemek söz konusu olacak” ifadelerini kullandı.
Stoltenberg, dün gece daha fazla Rus askerinin Donbas’a, Donetsk ve Lugansk’ın bazı bölümlerine girdiğini gördüklerini, birçok Rus askeri birliğinin şu anda muharebeye hazır şekilde konuşlandırılmış durumda olduğunu söyleyerek "Şu anda gördüğümüz şey, zaten işgal edilmiş bir ülkenin daha fazla Rus askeri varlığıyla daha fazla işgal edilmiş olması" ifadelerini kullandı.
ALMANYA, KUZEY AKIMI 2 PROJESİNİN ONAY SÜRECİNİ DURDURDU
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Rus gazını Almanya'ya taşıyacak olan Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattının sertifikasyon sürecinin durdurulması talimatı verdi. "Bu, uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir. Putin, Birleşmiş Milletler Şartı'nı da çiğniyor" diyen Scholz, “Almanya'nın enerji piyasası düzenleyici kurumuna, Rus-Alman Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattının onay sürecinin bir sonraki değerlendirmeye kadar durdurulması talimatını verdim" diye konuştu.
Fransa ve Almanya olarak Ukrayna krizine ilişkin Normandiya formatını sürdürmek istediklerini ve görüşme tekliflerinin devam ettiğini belirten Scholz, bir soru üzerine Almanya'nın Ukrayna'ya silah sevk etmeyeceğini, Ukrayna'ya var olan ekonomik desteği sürdüreceklerini kaydetti.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Putin'in tanıma kararına dair açıklamasında “Başkan Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı halk cumhuriyetlerini tanıması, Normandiya formatındaki yıllarca süren çabaları kasıtlı olarak geçersiz kılıyor. Bu uluslararası hukuk ihlaline tepki vereceğiz ve ortaklarla koordine edeceğiz. Putin bu kararla, dünya topluluğuna verdiği tüm sözleri bozuyor" dedi.
İrlanda Başbakanı Micheal Martin de Rusya'nın kararının BM Şartı'nın açık ihlali olduğunu söyleyerek “Kırmızı çizgi aşıldı" dedi.
AGİT: BU ADIM, AGİT'İN TEMEL İLKELERİNİ İHLAL EDİYOR
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatından yapılan (AGİT) yapılan yazılı açıklamada, “Bu adım, uluslararası hukukun ve temel AGİT ilkelerinin ihlalidir ve Minsk anlaşmalarına aykırıdır" görüşü paylaşıldı, "Rusya'yı bu kararı derhal geri almaya çağırıyoruz" ifadesine yer verildi.
BM: SON DERECE ENDİŞELİYİZ
Putin'in, Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerini tanıma kararı sonrası BM Güvenlik Konseyi toplandı. Açıklamada "endişeli" olunduğu söylendi, "büyük çatışma riski önlenmelidir" denildi. BM Genel Sekreteri Guterres, yaptığı açıklamada "Rusya'nın kararının Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin ihlali ve BM Şartı'nın ilkeleriyle tutarsız olduğunu düşünüyorum" dedi.
Yunanistan, İsveç, İtalya, Güney Kore, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Kosova, Moskova ve Macaristan'dan yapılan açıklamalarda iki bölgeyi tanıma kararı kınandı.
ÇİN’DEN SORUNU “BARIŞÇI YOLLARLA ÇÖZME” AÇIKLAMASI
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Dışişleri Bakanı Vang Yi, Amerikalı mevkidaşı Antony Blinken ile yaptığı telefon görüşmesinde, "Çin, bir kez daha tüm taraflara itidalle hareket etme, gerilimi düşürme ve güvenliğin bölünmezliği prensibini göz önüne alarak farklılıklarını diyalog ve müzakere yoluyla çözme çağrısı yapıyor" ifadelerini kullandı.
Vang, görüşmede her ülkenin meşru güvenlik endişelerine saygı duyulması ve Birleşmiş Milletler (BM) Şartı'nın amaç ve ilkelerinin korunması gerektiğini söyleyerek Ukrayna sorununun Minsk Anlaşması'nın etkin şekilde uygulanmasının gecikmesi nedeniyle büyüdüğü görüşünü dile getirdi.
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Cang Cun da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin Ukrayna konusunda düzenlediği olağanüstü toplantıda yaptığı açıklamada, Çin'in uluslararası sorunların BM Şartı'na uygun olarak barışçı yollarla çözümünden yana olduğunu söyledi.
Cang, "İlgili tüm tarafları Ukrayna sorununda diyaloğu ve istişareyi sürdürme, birbirlerinin endişelerini gidermek üzere eşitlik ve karşılıklı saygı temelinde makul çözümleri aramaya çağırıyoruz." ifadelerini kullandı.
İRAN’DAN "İTİDAL ÇAĞRISI"
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, ülkesinin tüm tarafları itidale davet ettiğini belirterek "Ukrayna ile ilgili durumu hassasiyetle takip ediyoruz. İran, tüm tarafları itidale davet ediyor ve gerilimi tırmandıracak her türlü girişimden kaçınılması gerektiğine inanıyor." ifadelerini kullandı.
"Maalesef NATO'nun ABD eksenli müdahaleleri ve provokatif eylemleri bölgedeki durumu karmaşıklaştırdı." değerlendirmesinde bulunan Hatibzade, açıklamasında Rusya'nın Donetsk ve Lugansk Cumhuriyetleri'ni tanıma kararına değinmedi.
TÜRKİYE: RUSYA'NIN KARARINI KABUL EDİLMEZ BULUYORUZ VE REDDEDİYORUZ
Putin'in Lugansk ve Donetsk halk cumhuriyetlerini tanıma kararının ardından Dışişleri Bakanlığından açıklama geldi, "Rusya'nın söz konusu kararını kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz. Bu vesileyle Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyor, tüm ilgili taraflara sağduyu ve uluslarası hukuka riayet çağrısı yapıyoruz." denildi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini belirtti. Zelenskiy, "Rusya'nın son provokatif kararlarına karşı Ukrayna'nın pozisyonunu desteklediği için Erdoğan'a şükranlarımı sundum." ifadelerini kullandı.
"ESAD BAĞIMSIZLIĞI TANIMAYA HAZIR OLACAĞINI SÖYLEDİ"
Rusya Parlamentosu Milletvekili Sablin, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın, Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri'nin bağımsızlığını tanıyacağını söyledi. Sablin, Sputnik Arapça'ya verdiği demeçte, "Esad, Şam'ın Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini tanımaya hazır olacağını söyledi" ifadelerini kullandı. (HABER MERKEZİ)
