29 yıllık esnaf: Yufkanın fiyatını söylerken utanıyorum

Ramis SAĞLAM
İzmir 

Ekonomik krizin derinleşmesi, buğdayda yaşanan ithalat sorunu, kullanan esnafı olumsuz etkilemeye devam ediyor. Una ve buğdaya gelen zamlardan etkilenen esnaf iş yapamamaktan yakınıyor.  İzmir’in Foça ilçesinde 1993 yılından bu yana yufkacılık yapan Rıza Mordeniz ile ekonomik krizi ve un fiyatlarında yaşanan artışı konuştuk.

Malatya Kürecik’ten göç ettikten sonra Mordeniz’in son durağı Foça olmuş. Kendi deyimiyle “elinin nasırı” ile eli hamura bulaşmış. Eşi Behice Mordeniz ile birlikte günün ilk ışıklarıyla hamur yoğurup, hamuru yufkaya, unlu mamullere çeviriyor. Pandemi ve ekonomik krizin esnafın belini büktüğünü belirten Mordeniz, işler tam düzelecek diye düşündükleri anda ham maddeye gelen yeni zamlarla iyimserliklerinin tekrar karamsarlığa döndüğünü söylüyor. 

"KAÇ KEZ ZAM GELDİĞİNİ TAKİP EDEMİYORUZ"

Ekonomideki kötü gidişatın, pandemi ile had safhaya ulaştığını da dile getiren Mordeniz, un fiyatlarının bir yılda katlandığını söyledi. Mordeniz, “Geçen sene unun çuvalını 175 liraya alıyordum. Şimdi 430 liraya alıyorum. Bir sene içinde kaç kez zam geldiğini takip edemiyoruz” diye konuştu. 

2021 yılında yufkanın kilosunu 12.5 liraya sattığını aktaran Mordeniz, “Bugün yufkanın kilosunu 24 liraya satıyorum. Yufkayı satarken ben sıkılıyorum. Benim elimde olmayan nedenlerle de olsa yufkanın tanesi 4 lira dediğimde adeta yerin dibine giriyorum. Bazen bu durum karşısında ya bu işi yapacağım ya da kapatıp gideceğim diyorum. Böyle giderse kısa bir zamanda piyasanın düzeleceğini düşünmüyorum” dedi.

5 BİN LİRA ELEKTRİK FATURASI

Yeni yılın ilk günlerinden itibaren gelen zamlar karşısında öfkelerini gizlemediklerini belirten Mordeniz, “Dükkanıma 2 bin 400 lira kira öderken, elektrik faturamın 5 bin lira gelmesini birisi bana izah etmeli. Bir işyerinin kirasından iki kat elektrik faturası mı oluyor” diye konuştu.

BİR TEPSİ BÖREĞİN MALİYETİ 150 LİRA

Geçen yıl 50-60 kilogram yufka satarken, bu yıl 15-20 kilogram yufka satabildiklerini söyleyen Mordeniz, “Alım gücü çok düştü. Geçen yıla göre 3’te bir satış var. Sürüm olmadığı için işler gittikçe daha da zora giriyor. Bir tepsi börek altı tane yufkadan yapılıyor, peyniri, otu ile 150 liraya mal oluyor. Asgari ücretle çalışan bir vatandaş bunu nasıl alıp yapsın. Bu fiyatlarla bir asgari ücretli börek bile yapamaz, yiyemez” dedi. 

"EMEKLİYİM, ÇALIŞMAZSAM GEÇİNEMEM"

Emekli olduğu halde çalışmak zorunda olduğunu dile getiren Mordeniz, kendisi gibi emekli olanların 2 bin 500 lira emekli maaşı ile yaşam savaşı verdiğini söyledi. Mordeniz, “Ben burada çalışmasam geçinemem. Yetkililerden bir an önce elektrik faturalarına yapılan zammın geri alınmasını istiyorum” diye konuştu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edip savaşın başlamasının bile yeni zamlar için fırsat olduğunu belirten Mordeniz, “Savaş acıdır, gözyaşıdır. Savaşın her türlüsüne karşıyım. Savaştan çıkarı olmayanlar faturayı öderler. Bu yüzden savaşa hayır diyorum” dedi.