Şişecam işçileri: TİS sürecine niye dahil edilmiyoruz?

Eren ERGİNE
İstanbul

Kristal-İş ile Cam İşverenleri Sendikası arasında devam eden 27. dönem cam grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin 8. oturumu gerçekleştirildi. Anlaşma sağlanamayan 8. oturumla ilgili Kristal-İş’in yaptığı açıklamada patronun iki ayrı ücret teklifi yaptığı belirtildi. Açıklamada, “İlk olarak 6 aylık teklif yapıldı. Buna göre sözleşmenin 3 yıllık olması şartıyla, birinci 6 ay yüzde 48, ikinci 6 ay enflasyon, üçüncü 6 ay enflasyon artı enflasyonun yüzde 5’i, dördüncü 6 ay enflasyon, beşinci 6 ay enflasyon artı enflasyonun yüzde 20’si, altıncı 6 ay ise enflasyon oranında teklif yapıldı. İki yıllık sözleşme olması durumunda ise tekliflerini yıllık olarak yapacaklarını belirttiler. Buna göre de birinci yıl 15 TL/saat zam teklif edildi” denildi.

6 bin işçiyi kapsayan TİS görüşmelerini değerlendiren Lüleburgaz’dan bir Şişecam işçisi Şişecam patronunun 3 yıllık sözleşme dayatmasının kabul edilemez olduğunu söyledi. Cam işçisi, “Bizim bundan önceki iki sözleşmemiz üçer yıllık halinde yapıldı. O iki sözleşme döneminde normal şartlarda 10-15 sene arası çalışmış, asgari ücretin dört katı maaş alan cam işçileri vardı. Şu an cam sanayide çalışan işçilerin yüzde 50’sinin ücreti yılbaşından sonra asgari ücretin altında kaldı. Bu 3 senelik sözleşmelerle yavaş yavaş bunun zemini hazırlandı. Ücretlerimiz o 3 yıllık sözleşmelerle çok daha hızlı bir şekilde geriye çekildi” diye konuştu.

"EK GELİR OLMADAN GEÇİNMEK MÜMKÜN DEĞİL"

Asgari ücretle çalışan işçilerin saat ücretinin 22.5 lira civarında olduğunu belirten işçi, “Şişecam’da çalışan 15-16 yıllık işçilerin şu an saat ücreti 24 lira civarında. Sendika masaya saat ücretine 15 lira zam teklifiyle oturdu. Şimdi karşılıklı teklifler alınıp veriliyor. Sendika sosyal medyadan açıklama yapmanın ötesinde herhangi bir şey yapmadı şu ana kadar. Görüşmelerde dile getirilen rakamlar işçiyi tatmin eder durumda değil. İşçiler sürece dahil edilmeli, gerekirse taslak güncellenmeli, geri çekilmeli, rakamlar yükseltilmeli, çeşitli eylemler yapılmalı. Sendika yöneticilerine ‘Eylemler yapalım’ diyoruz, ‘Durun bakalım’ diyerek patronla yapılan görüşmeleri işaret ediyorlar. Ancak her şeye yüzde 100 zam gelmişken, işçilerin dayanacak gücü kalmamıştır. Cam işçileri şu an ek iş yapmaya başladı. Kredi kartlarından harcayan da var kredi çekip rahatlamaya çalışan da var” dedi.

Bundan 10 yıl önce 20-25 yıllık çalışanların emekli olduktan sonra aldıkları parayla evini yazlığını alıp çocuk okuttuğunu, yatırım yaptığını söyleyen işçi, “Gelinen süreçte eşlerimiz çalışmadan, ek  gelir olmadan cam sanayide geçinmek mümkün değil” dedi. Şişecam patronunun ocak, şubat, mart aylarını kapsayacak şekilde işçilere 1000 lira verdiğini belirten işçi, “İşçiler kemeri sıka sıka patlamasın diye patron işçilere karşılıksız para verdi. Sözleşme sürecinde işçilerin ağzına bir parmak bal çalayım, gönüllerini hoş tutayım, hem böylelikle işçileri etkisiz hale getiririm diye düşünüyor kendince ama bu para hiçbir açığı kapatmaz, millet dökülüyor. Sendika da diğer taraftan patron iyi niyetini gösterdi, para verdi, çok sorun çıkarmayacak gibi duruyor diyerek propaganda yapıyor” diye konuştu.

"İŞÇİLERİN TALEPLERİ GÖZ ARDI EDİLDİ"

“Ciddi bir örgütlülük olmadığı için hem patron hem de sendikacılar istediği gibi at koşturuyor” diyen işçi şöyle devam etti: “İşçi ne kadar örgütlenirse yaşam kalitesi de o kadar artacak ve hayatına yansıyacak. Her şeye yüzde 100, yüzde 200 zam gelen bir yerde cam işçisi asgari ücretin altında kalmıştır. En azından geriye dönebilmesi, eski yaşam koşullarına kavuşması için, gerekirse iş de bırakmalı, taslağı geri de çekmeli, yeniden masaya oturmalı. Başka da seçeneği yok cam işçisinin. Kendisinin, çocuklarının geleceği, daha iyi bir sözleşme imzalanması için ne gerekiyorsa onu yapmalı.”

Sözleşme sürecinin başından beri işçiyle yürütülmediğini belirten başka bir işçi de “Taslak işçiyle beraber yapılmadı. Şubeler taslakları hazırlayıp merkeze sundu, işçiler dahil edilmedi. Genel merkez şubelerin oluşturduğu taslağı da tanımadı, kendi taslak oluşturdu. İşçilerin talepleri göz ardı edildi. Patronla yapılan görüşmeler sendika aracılığıyla bize mesaj atılıyor, işçiler ancak böyle süreci takip edebiliyor” diye konuştu. İşçilerin genel olarak sendikaya tepkili olduğunu da söyleyen işçi şunları söyledi: “Son dönemde gelen zamları düşünürsek ortada görüşülen rakamlar bize yetmez. Sendika yüzde 75 oranında zam istediğini belirtiyor ama ortada belirsizlik var. Metal sözleşmelerinde olduğu gibi yüzdeler açıklanıyor ama rakamlar konuşulmuyor. Sendika tepkileri azaltmak için rakamlarla oynama yapıyor, kafa karışıklığı yaratıyor. Patron sözleşmenin 3 yıllık olmasını istiyor gelecek yılları garantiye almak için ama biz bunu kesinlikle kabul edemeyiz. Ortada bir oyun var, birlikte oynuyorlar. Sendikacılar iş güvencesini öne sürüyor, ‘İşten çıkarmalar olabilir, bu dönem raporlar çoğalmış biz bunu işverene açıklayamıyoruz’ gibi cümleler kurarak işçiyi düşük zamma ikna etmeye çalışıyor. Sözleşme süreci başından beri yanlış yürütülüyor, işçinin müdahil olduğu masada yer aldığı bir süreç işletilmeliydi. Normalde böyle olması gerekiyordu olmadı, şimdi ise işçinin onayı olmayan bir sözleşmeye imza atılmamalı diyoruz.”