TÜPRAŞ işçileri: 5 yıldır hak kaybı var ve bu sürüyor
3 yıllık sözleşmenin imzalandığı TÜPRAŞ'ta işçiler son 5 senedir ücretlerde ve haklarda kayıp yaşadıklarını ve bunun sürdüğünü ifade etti.
Fotoğraf: Evrensel
Turan KARA
Eren SARAN
İzmir
Petrol-İş ile Koç Holding arasında yapılan TÜPRAŞ toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde 3 yıllık sözleşmeye imza atıldı. Son açıklanan yıllık enflasyon oranları TÜİK’e göre yüzde 54.44, ENAG verilerine göre ise yüzde 123.80 iken, TÜPRAŞ’ta yüzde 40’a imza atıldı. İşçiler son 5 senedir ücretlerde ve haklarda kayıp yaşadıklarını ve bunun sürdüğünü ifade etti.
İzmit, İzmir Aliağa, Kırıkkale ve Batman’da bulunan 4 TÜPRAŞ rafinerisinde çalışan 3 bin 950 işçiyi ilgilendiren ve 3 yılı kapsayan toplu iş sözleşmesine göre ücretlere birinci 6 ay yüzde 40, ikinci, üçüncü ve dördüncü 6 ay enflasyon, beşinci 6 ay enflasyon artı 3 puan, altıncı 6 ay enflasyon oranında zam yapılacak. Sosyal haklarda da ise ilk yıl yüzde 40, ikinci ve üçüncü yıllar enflasyon oranında zam yapılacak.
2019’da Yüksek Hakem Kurulu eliyle bağıtlanan 3 yıllık sözleşmenin ardından TÜPRAŞ işçileri 2 yıl boyunca pandemi ile esnek çalışmaya zorlandı. Havzadaki işyerlerine göre en düşük ücreti alan işçiler iki hafta 12’şer saat aralıksız çalıştı. İşçiler bu süreç içerisinde ücretlerinin yüzde 60’a yakın eridiğini, Koç Holding’in Ford, Arçelik gibi diğer işletmeleriyle kıyaslamaya başlamalarının acı bir durum olduğunu anlattı.
"ÖDÜL DEĞİL CEZA"
Bir TÜPRAŞ işçisi, “Ilımlılık, olumluluk, müzakere, diplomasi diye diye bitirdiler. 5 yıldır hak kaybı var ve bu sürüyor. 5 yılda ne kazandık? 3 yıl kalksın 2 yıl olsun yazdık, neden geri adım atıldı? Üçüncü yılda artı 2.5 verildi diye mi? Ödül değil ki ceza bu zaten” dedi.
Sosyal haklar açısından da bir kazanım sağlanmadığını ifade eden işçi, “Mazeret izni amirin onayı olmadan olmayacakmış. Kardeşim ben her seferinde yabancı birine açıklama yapmak zorunda mıyım? Hakkımı kullanıyorum. Böyle olması lazım, yoksa baskı aracı oluyor. Sosyal haklarda neden 6 aylık değil de bir yıllık artış olmuş? Sözleşme büyük eksiklerle oldubittiye getirilmiş” diye konuştu.
"SONUCU BAŞTAN BELLİYDİ"
Başka bir işçi de “Sonucu baştan belli olan bir sözleşmeydi, zaten işverenin de itiraz edecek bir şeyi yoktu. Onun için insanlar bari uzamasın dedi. En başta revize edilen zam yüzdesi asgari düzeyde tutuldu. Taslakta yazdığının aynısını geçiremediğini bütün üyeler biliyor maalesef. Sözleşme bitiş dönemi yani 2021 yılı ikinci 6 ay enflasyon oranı yüzde 24. Yani yüzde 16 eklenmiş. Yeterli denemez, kötünün iyisi deniyor” dedi.
"KOÇ HOLDİNGDEN ALACAĞIMIZ VAR"
Diğer bir işçi de “Yüksek Hakem Kurulu mevzuat bahanesiyle esnek çalışmayı kolaylaştırmıştı ve bizi koruyan madde kaldırılmıştı, o mevzuat geri geldi. Geriye düzelmeyen 3 yıl ve vardiya düzeni kaldı. Sendika da masanın tekrar kurulması pahasına ısrarla itiraz etmedi. Kayıpların telafisinin bir sözleşmede karşılamanın mümkün olmadığı söylendi. 2019’dan bu yana gerek sözleşme yüzünden gerekse ülkedeki ekonomik şartlardan yüzde 54 gibi bir kayıp vardı. Onun en azından yüzde 35’ini karşılayan bir sözleşme. Koç Holdingden yüzde 20-25 alacağımız hâlâ duruyor” diye konuştu.
ŞUBE BAŞKANI: ŞUBELERİN ORTAK İRADESİ İLE İMZALANDI
Petrol-İş Aliağa Şube Başkanı Hasan Toptan ise “Aliağa şube olarak bu dönem 4 şube ve genel merkezin şeffaf bir şekilde yaptığı görüşmeler ve ortak iradesiyle imza atıldı” dedi.
Alınan yüzde 40 zam oranını değerlendiren Toptan, “Bu rakam psikolojik bir eşiktir. İkinci 6 ayda açıklanacak enflasyonun uzmanlar yüzde 30’a geleceğini düşünüyor, biz de öyle düşünüyoruz. Sosyal haklarımızla birlikte elimizde yıllık olarak yüzde 82 oranında bir kazanç var. Ayrıca geçtiğimiz dönem Yüksek Hakem Kurulu eliyle elimizden alınan dört madde geri çevrildi. Bu da biziler için önemlidir. Saha genelinde işçi arkadaşların yüzde 60-70’i sözleşmeden memnun. TÜPRAŞ sözleşmesi bu dönem kapalı kapılar arkasında görüşülmedi. Ortak irade ile yapıldı” diye konuştu.
Toplu sözleşme görüşmelerine katılan ve isminin açıklamasını istemeyen bir sendika yöneticisi de sözleşmenin işçilere sorularak imzalandığını söyledi. Sözleşmenin geçmiş yılları telafi edeceğini öne süren sendika yöneticisi, “Sonrasında da enerji piyasasındaki ücretler için denklik sözleşmeleri yapılacak. Sözleşmede saat ücretine 14.44 lira eklendi. Sosyal haklarla PETKİM ücretlerine geldik, Star ücretleri ile fark hâlâ var” dedi.
