Eskişehir'de tren test rayları döşenecek arazi verimli ova ve arkeolojik sit alanı çıktı
Anadolu Üniversitesi tarafından yapılması planlanan URAYSİM'in kamu yararına aykırı olduğu gerekçesiyle açılan davanın ‘bilirkişi heyeti raporu’nda çarpıcı bulgular yer aldı.
Utku Çakırözer (sağda) | Fotoğraf: CHP
Eskişehir’in Alpu ilçesinde trenler için test yolu yapılması planlanan binlerce dönüm arazinin "tarımsal sit statüsünde birinci sınıf tarım arazisi" ve "arkeolojik sit alanı" olduğu ortaya çıktı. Projede, fay hatlarının yakınında yer alacak test yolları için deprem, sel taşkın gibi afetlere ilişkin risk raporlarının dahi hazırlanmadığı da belirlendi.
6 MİLYON METREKARE TARIM TOPRAĞI KAMULAŞTIRILACAK
Eskişehir’in Alpu ilçesinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi işbirliği ile ve 504 milyon lira tahmini bütçe ile yapımına başlanan URAYSİM projesinin test yollarının inşaası için 6 milyon metrekare alana yönelik kamulaştırma alanı belirlendi. Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin, bu kamulaştırmanın ‘kamu yararına aykırı’ olduğu gerekçesiyle İdare Mahkemesi’ne açtığı davada, mahkeme tarafından oluşturulan Bilirkişi Heyeti raporunu tamamladı. Üniversitelerden 5 akademisyen ile bir jeoloji mühendisi ve bir harita kadastro mühendisinden oluşan 7 kişilik uzman heyet 77 sayfalık raporda URAYSİM projesinin mevcut haliyle ‘kamu yararına uygun olmadığı’ sonucuna vardı.
"BİRİNCİ SINIF TARIM ARAZİSİNE YAPILAMAZ"
Bilirkişi heyetinin raporunda şu tespitler yer aldı:
- Kamulaştırılmak istenen 6 milyon mektrekarelik alan verimli tarım arazilerinin yanı sıra, mera alanına, DSİ sulama alanı sınırına, doğalgaz boru hattına, sanayi alanına, mevcut yerleşim bölgesine ve Porsuk taşkın alan sınırına ve sit alanına isabet etmekte.
- Proje alanının büyük çoğunluğu Bakanlar Kurulu Kararı ile 2017’de ‘Büyük Ova’ ilan edilmiş Alpu Ovası’ndaki aktif tarım üretimi yapılan birinci sınıf tarım arazileridir.
- Orada arazi toplulaştırılması yapılarak üreticilere teslim edilmiş, sulama altyapı projeleri de tamamlanmıştır. Proje ile bölgenin en verimli tarım arazilerinin bütünlüğü bozulacak.
- Tarım arazisinin vasfı değiştirilerek başka amaçlarla kullanımı geri döndürülemez zararlara yol açacaktır. Tarım dışında başka bir amaçla kullanılması yasaya uygun değildir.
- Bölgede hayvansal üretim de önemli yere sahip ve 28.000 büyükbaş ve 82.544 küçükbaş hayvan beslenmekte.
DEPREM RAPORU BİLE ALINMAMIŞ
- Proje hazırlanırken DSİ'ye ait kapalı sulama kanallarının durumu dikkate alınmamış.
- Test yollarının sel ve taşkın koruma kuşağı içinde yer alıp almadığı konusunda DSİ görüşü alınmamış.
- Proje sahasının yakınında aktif faylar var ama bu konuda AFAD’dan da kurum görüşü alınmamış olduğu saptandı. İleride zemin ve afet yönünden karşılaşılması olası riskler göz ardı edilmiş.
- Proje çerçevesinde vatandaşın tarlalarından elips şeklinde geçecek raylar nedeniyle diğer taraflara nasıl geçileceği planlanmamış. İki altgeçit dışında kadastral yollar tamamen kesintiye uğratılmakta.
- Test raylarının döşeneceği araziler planlama disiplini ve hiyerarşisi içerisinde değerlendirilmemiş. Mekansal etkileri belirlenmemiş. Büyük Ova Koruma Alanı olarak belirlenen alandaki koruma ve kullanma dengesi dikkate alınmamış. Bu nedenle 3194 sayılı İmar Kanunu ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğine aykırıdır.
SONUÇ: KAMU YARARINA DEĞİL
Bilirkişi heyeti “URAYSİM Projesinin yukarıda açıklanan gerekçelerden dolayı kamu yararına uygun olmadığı kanaatine varılmıştır” sonucuna vardı. Raporda, “Proje uygulama ve kamulaştırma sahası olarak Alpu Ovası’nın kuzeyinde uzanan kıraç arazilerin tercih edilmesi; kültür varlıklarının bütünlüğünün bozulmadan korunarak gelecek nesillere aktarılması ve arkeoloji biliminin bağlayıcılığı açısından üstün kamu yararına olacaktır” ifadesi yer aldı.
ÇAKIRÖZER: BİLİME KULAK VERİN
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer bilirkişi raporunu şöyle değerlendirdi:
“Demiryolu şehri Eskişehir’de kimse URAYSİM ve benzeri projelere karşı değil. Bilirkişi raporu sayesinde şehir ilk defa projeyi enine boyuna tartışma fırsatı buldu. Bilim ne diyor? ‘O proje tarım arazisinde olmaz’ diyor. O zaman bilirkişi raporuna hepimiz kulak vermeliyiz. Türkiye tarımda kendi kendine yeter halde değil. Önce pandemi, arkasından kuzeyimizdeki savaş, kendi buğdayını, pancarını, mısırını üretmenin önemini gösterdi. O yüzden ülkemizin en verimli tarım arazilerinin üzerine ray döşemek kimseye fayda sağlamaz. Proje oradaki köylünün de istediği gibi daha kıraç alanlara kaydırılmalıdır.” (HABER MERKEZİ)