Demokrasi bu Seçim Yasası’nın neresinde?

Bahar BİTİK

Başak BELHAN

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

AKP ve MHP, yaklaşık iki yıldır üzerinde çalıştığı Seçim Yasası değişikliğini TBMM Başkanlığına sundu. 15 maddelik yasa teklifinde seçim barajının %10’dan %7’ye indirilmesi ve siyasi partilerin TBMM'de grup kurma şartının kaldırılması gibi değişiklikler konuşuluyor. Biz de Seçim Yasası’na dair değişiklikleri Hukuk Fakültesi öğrencileriyle konuştuk.

SEÇİM BARAJI DEMOKRASİ İÇİN Mİ DÜŞÜRÜLÜYOR?

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencisi Azmi, ülkede tarih boyunca iktidar partilerinin Seçim Kanunu’nu sık sık kendi lehlerine olacak şekilde değiştirdiklerini vurgulayarak başladı söze. “Mevcut iktidar partisi olan AKP, 2019 seçimlerinde yaklaşık 20 milyon insanın yaşadığı Ankara ve İstanbul’u Millet İttifakı’nın kazanmasıyla belediyeleri kaybetmişti. 2019’dan sonraki ilk seçim olacak 2023 seçimlerinde de böyle bir senaryoyla karşılaşmamak için Seçim Kanunu’nda bazı değişikliklere gittiği söylenebilir” diyen Azmi, sözlerine bu düzenlemenin Millet İttifakı ve şu an ittifak içerisinde yer almayan Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin aleyhine olduğunu belirtti. “Mevcut yasada, ittifak içerisinde yer alan partilere düşen milletvekili sayısı, ittifakta yer alan partilerin aldıkları oyların kıyaslanması ile ittifak içinde belirlenmektedir. Teklif ile birlikte ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her partinin seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D’Hondt uygulamasıyla belirlenecek. Dolayısıyla partiler ittifak sayesinde barajı geçecek ancak yalnızca kendi partisinin aldığı oy kadar milletvekili çıkarabilecekler. İttifak içindeki diğer partilerin oylarından artık faydalanamayacaklar” demesinin ardından SP, DP, DEVA ve Gelecek Partilerinin adaylarının, CHP ve İYİ Parti listelerinden seçime girerek bu engeli aşmaya çalışmalarının söz konusu olabileceğini de belirtti. Konuşmamız ilerledikçe Türkiye’de şimdiye kadar bulunan %10’luk seçim barajının dünyada bulunan en yüksek seçim barajlarından biri olduğuna değindi. Seçim barajının indirilmesinin daha demokratik bir parlamentonun önünü açacağını söyledi. Ve her ne kadar %7’ye indirilmiş olması güzel olsa da diğer göz önüne alınınca ülkeler -dünya genelinde seçim barajı %3-%5 civarında- bu %7’lik barajın hala yüksek olduğunu söyleyerek sözlerini noktaladı.

“DEMOKRASİNİN CANLI TUTULMASI İÇİN OLUMLU BİR ADIM”

Hukuk fakültesi 2. sınıf çğrencisi olan Burçin de seçim barajının, kanunlarla belirlenmiş oy oranlarına göre seçimlerde meclise girecek siyasi partilerin belirlenmesini sağlayan bir uygulama olduğuna değinerek başladı konuşmaya. Burçin, “Seçim barajının düşürülmesi hatta kaldırılması demokrasinin canlı tutulması için güzel bir adımdır. Türkiye’de seçimlerde belli bir oy almış partiler mecliste temsil edilmemektedir. Bu kadar insanın temsil edilememiş olması da büyük bir sorundur. Asıl sorun da şurada çıkmaktadır, bir ilde yüzde yüz oy alsanız bile seçim barajını geçemediğiniz takdirde o ilden milletvekili olamamaktasınız. Bir hukukçu gözüyle bakmasanız bile bu durum elbet sizin de adalet anlayışınızı yaralayacaktır. Seçim barajının düşürülmesi mevzuuna gelirsek, oranın düşürülmesi demokrasi açısından her ne kadar güzel bir adım olsa da bu yasa teklifi hakkında daha dikkatli düşünmek ve bu teklifin üzerinde incelikli bir şekilde durmak da gerek” dedi.

DEMOKRATİK BİR İMAJ ÇİZME ÇABASI

Bir diğer Hukuk fakültesi öğrencisi Helin ise seçim barajının indirilmesinin toplumdaki siyasi, ekonomik ve sosyal süreçlerin etkisiyle gündeme geldiğini söyledi. “İktidarın yeni bir seçim stratejisi sağlamak amacıyla seçim barajını düşürme yoluna gittiğini düşünüyorum. Seçim barajının %10’dan %7’ye düşürülmesi özünde demokratik olmayıp yalnızca imaj çizmekten başka bir şey değildir.” diyerek sözlerini bitirdi.