Gördes'te nikel madeni atık borusunun patlaması sonrası felaketlerden endişe ediliyor
Manisa'nın Gördes ilçesinde nikel madeni atık borusunun patlamasıyla kimyasal atıklar toprağa ve suya karışmaya başladı. CHP Milletvekili Bakırlıoğlu, "Daha büyük felaketlerin önüne geçilmeli" dedi.
Fotoğraflar: Ramazan Koyunlu
Özer AKDEMİR
İzmir
Manisa Gördes'te Zorlu Holding'e ait Meta Nikel Madeninin atık havuzuna giden borunun patlaması ile zehirli kimyasallar doğaya karışırken Manisa Su ve Kanalizasyon İdaresi (MASKİ) tedbir amaçlı bazı köylerin içme sularını kesti. Derelere ve toprağa karışan zehirli atık suların içinde neler olduğu ise yapılan analizler sonrası ortaya çıkacak.
KALEMOĞLU KÖYÜNÜN SULARI KESİLDİ
Atık borusunun patlaması ve atık sularının derelere karışması sonrası dün gece MASKİ tarafından suları kesilen Kalemoğlu köyüne, haber yayına girdiği saate kadar su verilmemişti. Nikel madenine su sağlamasının yanı sıra tarımsal sulama amaçlı da kullanılan Çiçekli Barajı'na doğru akan suların içindeki kimyasallar ile ilgili net bilgi, alınan numunelerin laboratuvar sonuçlarıyla belli olacak.
ÇEVRE BAKANLIĞINDAN “13 GÜN İÇERİSİNDE İNCELERİZ” YANITI
Nikel madeni atık borusunun patlaması sonrası atıkların derelere karıştığı bilgisi, sürüsünü otlatan bir çobanın çektiği görüntüler sonrası yayılmıştı. Görüntülerin Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na iletilmesinin ardından bakanlıktan “Kayıt alındı, 13 gün içerisinde olayı inceleyeceğiz” yanıtı verilmişti. Bu yanıta tepki gösteren Akhisar Çevre Platformu Sözcüsü Erdan Boşnak, bakanlığın yaklaşımını eleştirmişti. Yörede yaşayan yurttaşların içme ve kullanma sularını sağlayan barajlara yakın bir konumda bulunan nikel madeninin atık depolama sahası, aynı zamanda İzmir’e içme suyu sağlaması için yapılan Gördes Barajı havzasında yer alıyor.
Manisa'nın Gördes ilçesinde Meta nikel madenine ait atık borusu patladı
— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) March 24, 2022
Kimyasal atıkların suya karışmaya başlamasıyla yetkililere ulaşmaya çalışan yurttaşlara, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından "13 gün içinde bakarız" yanıtı verildihttps://t.co/r0EmqHZWfo pic.twitter.com/FW8BOKXRNf
Gördes Barajı'nın yanısıra bölgede İzmir’e içme suyu sağlamak için planlanan Başlamış Barajı ile Manisa’nın İçme suyu kaynağı olarak yapımı devam eden Gördük Barajı da var.
DAHA ÖNCE DEFALARCA RİSK UYARISI YAPILMIŞTI
Bir milyon ton yıllık kapasitesi ile Avrupa’nın en büyük sülfürik asit fabrikasının kurulacağı alan ise Başlamış Barajı’nın havzasında yer almakta. Nikel madeninin ve kurulması planlanan sülfürik asit fabrikasının su kaynaklarını kirleteceğine dair birçok kurum tarafından defalarca uyarı yapılmış, tanker kazaları sonrası sülfürik asitler doğaya karışmıştı.
BAKIRLIOĞLU: DAHA BÜYÜK BİR ÇEVRESEL FELAKET YAŞANABİLİR
Dün ortaya çıkan atık borusu patlağı sonrası bölgeye giden CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu da bu risklere dikkat çekerek “Bu firmanın sülfürik asitle yaptığı faaliyetler bu bölgede büyük risk oluşturuyor. Eğer böyle giderse bu çevresel felaketler yaşanmaya devam edecek” dedi.
Firmanın geçtiğimiz aylarda Avrupa’nın en büyük sülfürik asit tesisini kurmak ve kapasite artırmaya gitmek için ÇED başvurusunda bulunduğunu hatırlatan Bakırlıoğlu, "Önümüzdeki aylarda bölgeyi büyük bir tehlike bekliyor. Bölge önümüzdeki günlerde daha büyük çevre felaketleriyle karşı karşıya kalabilir” diye konuştu.
KAPATILMASI GEREKEN TESİSLER KAPASİTE ARTIRIYOR
Akhisar Çevre Derneği Başkanı Erdan Boşnak, tesisin atık borularının patlaması ve olayın duyulmasının ardından Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü'nden ilgili kişilerin gelip kimyasal atıkların karıştığı sudan numune aldıklarını belirtti. Boşnak, şirketin bu atıkların kalsiyum karbonat yani kireç olduğunu öne sürdüğünü ancak kesin bilginin numune analizinden sonra ortaya çıkacağını ifade etti. Boşnak, "Asıl mühim olan ise Müdürlüğün buraya gelmesi bir devlet refleksi olarak gelişmedi, öğleden sonraki yoğun kamuoyu hareketliliği ve yerel basında olayın haberleştirilmesiyle buraya geldiler" dedi.
Erdan Boşnak, Meta Nikel İşletmesi'nin bölge için bir baş ağrısı kaynağı olduğunu belirterek "Tesis, oksijen deposu olan ormanlık arazi içinde, İzmir'in, Manisa'nın, civar il ve ilçelerin su deposunun üzerinde. Tesisin çalışmalarının sonlanması gerekirken Turgutlu'dan çıkarılan toprağı da buraya getirerek işlemeye başladılar. Bizlerin kapatılması gerektiğini söyleyerek yakın zamanda dava açtığımız tesisi büyütme çabaları var. Geçmişte atık havuzu patladı ve 3 gün boyunca kirli su derelere aktı, tankerler yollarda devrildi. Havaya karışan kirliliğe, ağaçların üzerine yağan aside, yeraltı sularına sızan kirliliğe rağmen bu olanları doğru dürüst kayıt altına alan bile yok. Artık siyasi partiler olarak, devlet yöneticileri olarak yargı eliyle bu tesise karşı çıkılmalı, bu tesisleşme bakışı terk edilmeli. Doğamız öncelikli, halkımız doğamızın kirlenmesini istemiyor. Bütün karar vericileri bu doğrultuda hareket etmeye çağırıyoruz." ifadelerini kullandı.
İŞLETMENİN RUHSATSIZ OLDUĞU ORTAYA ÇIKMIŞTI
Madene karşı açılan davalar sürerken verilen bilirkişi raporunda Meta Nikel Madencilik A.Ş. tarafından işletilmekte olan Gördes Nikel-Kobalt madeninin işletme ruhsatının olmadığı ortaya çıkmıştı. Yıllardır ruhsatsız çalıştığı ortaya çıkan madenin kapatılması istenirken firma ise sülfürik asit tesisinin yapımı için çalışmalarını sürdürüyor. Madenin yol açtığı onlarca kaza arasında 2019 yılı şubat ayındaki kaza sonrası Akhisar Gördes sınırları içerisindeki Başlamış Deresi'nin suları kırmızı renkte akmıştı.
