HDP'li Işık, hasta mahpusların yaşam ve sağlık haklarının korunması çağrısı yaptı

HDP Van Milletvekili Muazzez Orhan, bu hafta ağır hasta olan mahpuslar Mizgin Aydın, Behiye Baki,  Ruken Yıldız, Rıdvan Yusufoğlu ve Mehmet Ali Uğur'un sağlık durumlarındaki risklere dikkat çekmek amacıyla TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonuna başvuru yaptı. Adalet Bakanlığı'na da hak ihlallerinde sorumluluklarını hatırlatmak amacıyla her kişi için ayrı ayrı soru önergesi verildi.

Türkiye cezaevlerinde hasta mahpusların sağlık ve yaşam haklarının tehdit altında olduğunu belirten Muazzez Orhan Işık, 2020 yılından bugüne 107 kişinin, 2017-2019 döneminde de 44 kişinin cezaevlerinde yaşamını yitirdiğini hatırlattı. İHD’nin hapishanelerdeki ‘Ağır Hasta ve Hasta Mahpus Listesi 2020’ verilerine göre, Türkiye hapishanelerinde halen 604’ü ağır 1.605 hasta mahpus bulunduğunu belirten Işık şu bilgileri paylaştı:

"İHD’nin basına yansıyan ve avukat görüşmeleri ile tespit edilen verisine göre 2020 yılı başından Ekim 2021 tarihine kadar 89 hasta mahpus yaşamını yitirmiştir. Bu kişilerin 23’ü Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirmişken, 6’sı ise ölüm sınırına geldiklerinde tahliye edilmiş ve çok kısa bir zaman içinde ise  yaşamlarını yitirmişlerdir.

Son 5 ay içerisinde de Türkiye cezaevlerinde çeşitli nedenlerle ölümler gerçekleşmeye devam etmiştir. Bangin Muhammed, İskenderun T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, 12.11.2021’de Ağır hastalıkları ve tedavisinin gecikmesi nedeniyle yaşamını kaybetti. Garibe Gezer Kandıra F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, 09.12.2021’de şüpheli şekilde hayatını kaybetti. Abdülrezzak Şuyur: Şakran Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, 14.12.2021’de ağır hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirdi.  Halil Güneş: Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu, 15.12.2021’de ağır hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirdi. İlyas Demir: Bolu T Tipi Ceza ve İnfaz Kurumu, 17.12.2021’de şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Vedat Erkmen: Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Ceza ve İnfaz Kurumu, 19.12.2021’de şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Uğur Demirbay: Silivri Açık Ceza İnfaz Kurumu, 28.12. 2021’de kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi. 21 Ocak 2022 tarihinde Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde tek kişilik hücrede tutulan 70 yaşındaki Ramazan Turan, hayatını kaybetti. Şubat ayı içerisinde; Mehmet Hanefi Bilgin (58), Turgay Deniz (39), İsa Yaşar (57), Nusret Muğla (84) Yusuf Bekmezci (82), Emrah Çalışır (3o), Sezer Alan  isimli mahpuslar yaşamını yitirmiştir. Mart Ayı içerisinde Şervan Can Güder (20), Sinan Kaya (28) Abdullah Boran (80) isimli mahpuslar yaşamını yitirmiştir."

HASTA TUTUKLULARIN DURUMU

HDP'li Işık, aile, görüşçüler ve avukatlarının kamuoyuna yansıyan bilgilerine de yer verdi: 

Iğdır S Tipi Cezaevinde olan Ruken Yıldız kemik erimesi, romatizma, hiper tansiyon  ve böbrek hastalıkları ile mücadele ediyor. Ruken Yıldız’ın cezaevi sürecinde birçok hastalığa yakalandığı ve tedavisinin uygun koşullarda yapılamadığı ifade edilmektedir.

Van T Tipi Cezaevinde olan Behiye Baki, kronik astım, kemik erimesi, ayak kısalması ve bazı kronik hastalıklar ile mücadele ediyor. Behiye Baki’nin cezaevi sürecinde birçok hastalığa yakalandığı ve tedavisinin uygun koşullarda yapılamadığı ifade edilmektedir.

Gebze Kadın Kapalı Cezaevinde olan Mizgin Aydın, meme kanseri, romatizma ve troid hastalıkları ile mücadele ediyor. Mizgin Aydın’nın cezaevi sürecinde birçok hastalığa yakalandığı ve tedavisinin uygun koşullarda yapılamadığı ifade edilmektedir.

Patnos L Tipi Cezaevinde olan Mehmet Ali UĞUR’un çölyak hastalıkları ile mücadele ediyor. Mehmet Ali UĞUR’un cezaevinde glütensiz ürünlerle beslenmesi gerektiği ancak bu koşulların sağlanmadığı ve tedavisinin uygun koşullarda yapılamadığı ifade edilmektedir.

Ağrı Patnos L Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan Rıdvan Yusufoğlu’na, 17 yıl önce Ülseratif Kolit (Kalın bağırsakta kronik bir hastalık) tanısı konulmuştur. Ağrı’da Gastroenteroloji bölümü olmaması nedeniyle tedavi edilmeyen Yusufoğlu, tedavi olmak için Diyarbakır ve Van’da bulunan cezaevlerine sevk edilmek için verdiği dilekçelere olumsuz yanıt verilmiştir. Bağırsaklarında kanama meydana gelmesi ve beyninde ur bulunması nedeniyle durumu ağırlaşan Yusufoğlu’nun, ayrıca varis, bel fıtığı, mide ve uyku aknesi hastalıkları da bulunmaktadır.

Cezaevinde kalmasından kaynaklı yaşam ve sağlık haklarının korunamadığı açık olan, Mizgin Aydın, Behiye Baki, Ruken Yıldız, Rıdvan Yusufoğlu ve Mehmet Ali UĞUR’un bu şartlar altında sağlıklı bir tedavi görmesi de mümkün görünmüyor. Birçok sağlık sorunu bulunan ve kendi başına yaşamını idame ettiremeyen Mizgin Aydın, Behiye Baki, Ruken Yıldız, Rıdvan Yusufoğlu Mehmet Ali UĞUR’un ve bu durumdaki mahpusların cezaevinde kalmasının ağır hak ihlallerine ve hatta ölüme yol açacağı bilinmelidir. 

"SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANMA HAKKI ANAYASA, HUKUK DEVLETİ VE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERİN GEREĞİDİR"

Bu durumdaki mahpusların cezaevinde kalmasının ağır hak ihlallerine ve hatta ölüme yol açacağı bilinmelidir.  Ağır hasta tutsakların cezaevi ve korona koşulları nedeniyle de sağlık hizmeti alamadığı bilinmektedir. Adalet Bakanlığı’nın cezaevinde yaşanan hukuk dışı koşullara son vermesi, mahpusların nitelikli sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlaması anayasa, hukuk devleti ve uluslararası sözleşmelerin gereğidir.

Türkiye cezaevlerinde hasta tutuklu ve hükümlülerin  yaşam hakkının korunması için insan haklarından sorumlu olan her yapı görevini yerine getirmelidir.  Türkiye cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü olanların yaşam hakkı risk altında olmamalıdır. Mizgin Aydın, Behiye Baki, Ruken Yıldız, Rıdvan Yusufoğlu ve Mehmet Ali UĞUR’un yaşam ve sağlık haklarının korunması için Komisyonunun konuyu derhal gündemine alması, olayı tüm boyutları ile araştırmak üzere acil bir heyetin oluşturularak ilgili cezaevine gitmesi ve tüm taraflarla görüşerek bir rapor hazırlaması ve Uluslararası sözleşmelerin ve tutuklu-hükümlü haklarına ilişkin mevcut yasaların etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacak bütünlüklü bir politikanın üretilmesi için siyasi sorumluluk üstlenmelidir. Bu hususta gerekli çalışmaların derhal başlatılması komisyonun misyonu ve sorumluluğu gereğidir. Konuya dair gereğinin yapılması hususunu bilgilerinize sunarım. Bu bahisle Komisyona başvuru zarureti hâsıldır. Konuya dair gerekli çalışmaların yürütülmesini ve neticeden tarafımın bilgilendirilmesi gereğini ilgilerinize sunarım. (HABER MERKEZİ)