Kırmızı ete gelen yüzde 48’lik zam isyan ettirdi: Yurttaş, kasaptan 5-10 TL’lik kıyma istiyor

Berat MATYAR
Diyarbakır

Et ve Süt Kurumu (ESK) kırmızı et fiyatlarına yüzde 48 oranında zam yaptı ve 1 kilogram kıymanın fiyatı 56 TL’den 83 TL’ye, kilogramı 62.5 TL olan kuşbaşı ise 92 TL’ye yükseldi. Et ve Süt Kurumunun kırmızı ete yüzde 48’lik zam yapmasının ardından kasaplardaki kırmızı et fiyatlarında da artış yaşandı. Kasaplara göre ramazan ayı öncesi gelen zam yağmuru bayram sonrasında da sürecek. Geçtiğimiz günlerde ekmeğe gelen zammın ardından kırmızı ete de zam gelmesi vatandaşlar tarafından tepkiyle karşılandı. Ekonomik olarak zor bir kış geçiren yurttaşlar şimdi de yaz dönemini nasıl geçireceklerini düşünüyor. Ramazan ayının gelmesine 1 hafta kala ete gelen yüzde 48’lik zam, vatandaşların tepkisine neden oldu. Dağkapı Meydanı’nda sorularımızı yanıtlayan Diyarbakırlılar ete gelen zamların temel nedeninin üreticiye yeterli desteğin verilmemesi olduğunu söyledi.

TEMEL SORUN ÜRETİMSİZLİK

Ete gelen zamma tepki gösteren Azad Demir isimli yurttaş, çözümün erken seçim olacağını söyledi. Demir, “Sene başında elektriğe, doğal gaza sonra da benzine zam geldi. Şimdi hem ekmeğe hem de ete zam geliyor. Alım gücümüz kalmadı artık. Asgari ücretle ayda 1 defa zar zor et alıyorum. Çiftçiye, besiciye yeterince destek verilmezse bütün gıda ürünlerine zam gelir. Temel sorun üretimsizlik. Hemen hemen her şeyi ithal ediyoruz. Ben markete giriyorum. Ürünleri incelediğimde çoğunda başka ülkelerin malı olduğu yazıyor. Bence çözüm erken seçimden geçiyor” dedi.

SÜREKLİ ETİKETLERE BAKMAK İSTEMİYORUM

Ramazan ayında önceki yıllara göre sofralarda daha az yiyecek olacağını söyleyen Rojda Yılmaz, zamların geri alınmasını talep etti. Yılmaz, “Eskiden ramazan pideleri bol bol alınırdı. Şimdi 1 tane dahi alamıyoruz. Her şey artık çok pahalı geliyor. Eskiyi, eski günleri özlüyorum. Ben doya doya alışverişimi yapmak istiyorum. Sürekli fiyat etiketlerine bakmak istemiyorum. Ben 4 aydır işsiz kaldım. Allah dışarıda kalanlara yardım etsin. Çok zor durumda olan insanlar var.  İnşallah bir an önce zamlar geri alınır” ifadelerini kullandı.

ZARAR ETTİĞİM İÇİN BESİCİLİĞİ BIRAKTIM

Daha önce besicilik yaptığını söyleyen Abdullah Çelik ise, mazota gelen zamlardan sonra besiciliği bıraktığını söyledi. Köyünde çiftçilik yaptığını belirten Çelik, “Hayat şartları çok zor. Eskiden en kötü 4 çuval 5 çuval yemle köye dönerdim, şimdi 1 çuval alıyorum. Tavukların da artık getirisi yok. Aslında olay çok nettir. Bir şeyin fiyatı yükselirse diğer bütün şeylerin de fiyatı yükselir. Mazota ve yem fiyatlarına zam gelirse ete de zam gelir tabii. Ben 2 yıl kadar önce besiciliği zarar ettiğim için bıraktım. Şimdi sadece aileme yetecek kadar kümes hayvanları besliyorum. Sonumuz hayrolsun” dedi.

KASAP: TAVUĞU BİLE ALAMAYAN VATANDAŞLAR VAR

Esnaf olarak zor durumda kaldıklarını söyleyen Sur kasaplarından Veysi Erbay, “Hayvan alamıyoruz. Hayvanın alışı çok yüksek. Vatandaşlar gelip 5 TL’lik, 10 TL’lik kıyma istiyor. Alım gücü düşük olduğu için kimse et alamıyor. Millet perişan olmuş durumda” dedi.

Zamların nedenini hayvancılığın az olmasına bağlayan Erbay, “Ülkede büyükbaş hayvan yetersizliği olduğu için piyasaya et yetmiyor. Bu nedenle de fiyatlar artıyor. Yem fiyatları da zamları etkiliyor. Üreticiye destek olmayınca adamlar besleyemiyor. Arpa fiyatları pahalı olduğu için hayvancılığı bırakıyorlar” dedi.

Vatandaşların alım gücünün düştüğünü belirten Erbay, “Artık tavuğu bile alamayan vatandaşlar var. Etin fiyatını soruyorlar. Fiyatları duyunca çekip gidiyorlar. Kuzu etlerimiz şu anda 105-110 TL arasında. Bizi de kurtarmıyor. Aldığımız fiyatların üstünde saymazsak yeni mal da alamıyoruz. Bu zamlardan en çok zarar görenlerden biri de biz kasaplarız” ifadelerini kullandı.

ZİRAAT ODASI BAŞKANI İSKENDEROĞLU: ÜRETİCİLER BUNUN ALTINDAN NASIL KALKACAK?

Et fiyatlarının yükselişinde en önemli etkenlerden birinin tarım olduğunu ifade eden Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu ise, çiftçilerin girdi maliyetlerinin artması nedeniyle zor durumda kaldığını söyledi. İskenderoğlu, “Çiftçinin, besicinin, girdi maliyetleri arttı. Örneğin elektrik yüzde 127 arttı. Yem fiyatları ve hayvan ilaçları girdi maliyetlerinin başında geliyor. Saman ve arpa yine bu girdi maliyetlerinin başını çekiyor. Geçen sene arpanın kilosu 1800-1900 TL iken şu anda 4 bin 200 TL-4 bin 500 TL arasında değişiyor. Yem torbasının fiyatı 300 TL’yi geçti. Önceki sene 60 -70 TL idi ve daha sonra hızla yükseldi. Üreticiler, hayvancılar bunun altından nasıl kalkacak?​” diye sordu.

GİRDİ MALİYETLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ GEREKİYOR

Çiftçinin ve besicinin girdi maliyetlerinin son 1 senede çok fazla arttığını belirten İskenderoğlu, “Girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerekiyor. Yapılan bu zam besicileri kurtarmıyor. İç Anadolu’da Doğu Anadolu’daki vatandaşlarımız isyan ediyor. Kâr kalmadı, üretici bitti. Olaya sadece hayvancılık açısından bakmamak gerekiyor. Başta samanın ve arpanın girdi maliyetleri yükseldiği için ete zam geliyor. Bu normal yapılan bir zam değildir. Şu anda Diyarbakır’da samanın ton fiyatı 1800 TL. Üretim sezonunda yani geçen senenin haziran, temmuz ve ağustos aylarında samanın tonu 600 TL idi. 2-3 kat yükselmiş. Çiftçinin geçen sene kullandığı mazot 6.6 TL idi, şu anda 24 TL. Peki, bu zam yeterli mi? Hayır. Bu zam çiftçiyi, hayvancıyı kurtarmıyor. Çiftçi ve hayvancının sorunları çoktur. Girdi maliyetlerinin sübvanse edilmesi gerekiyor. Çiftçiye ucuz elektrik verilmeli ve çiftçiden KDV ve ÖTV alınmamalı” diyerek sözlerini noktaladı.

Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü: Bizim fiyatlar düşüktü, kuyruk oluşuyordu, bu nedenle fiyatı yükselttik

Kırmızı ete yüzde 48 zam