Zincir market işçileri ağır koşullarda çalışıyor

Berivan KUTLU

Zincir marketlerde çalışan işçilerin fazla mesai ücretleri "esnek çalışma saatleri" adı altında yatırılmıyor. İşçilerin yaşadıkları sorunları basına anlatmaları veya konuya ilişkin sosyal medyada paylaşım yapmaları, "ticari sırları açığa çıkarmak", "markayı zedelemek" gerekçesiyle yasaklanıyor; konuşan işçiler ise işten çıkarılıyor.

İşçilerden D.P., farklı zamanlarda üç ayrı markette çalıştığını ifade etti. Zincir market patronlarının “3 aylık deneme süreci” adı altında ucuz ve güvencesiz işçiliği dayattığını söyleyen D.P., bu süreçte haklarını vermediği söyledi.

D.P., sendikaya dair sorunları ise şöyle anlattı:

“Toplu iş sözleşmesi yapmışlar ve haklardan yararlanmak için Türk-İş’e bağlı bir sendikaya üye olmak lazım. Bu sendika bizim sorunlarımızı çözmüyor. Karşılaştığımız hukuksuzluğu sendikaya anlatıyoruz ama sendika bir işlem yapmıyor. İşverenin böyle bir dayatması olmasaydı kesinlikle bu sendikaya üye olmazdım.”

HIZ BASKISI

D.P., kasa ve raf fiyatları arasında fark olması durumunda çalışanların ücretlerinden kesinti yapıldığını söyledi.

İşçilere yönelik baskıların bunlarla sınırlı olmadığını ifade eden D.P., zincir marketlerin internet satışları için market çalışanlarına hız dayatması yaptığını kaydetti.

D.P, sanal marketlerde çalışan işçilerin sorunlarını da şöyle anlattı:

“İnternet üzerinden gelen siparişleri toplamamız gerekiyor ve her biri farklı marketlerde oluyor. Bunları daha hızlı toplamak için baskı kuruluyor. Hızlı toplayamayanların savunmasını alıyorlar. Üç kez savunma alınca işinize son veriliyor. Hız baskısı nedeniyle yanlış ürün gönderme durumu var. Bu daha büyük bir kriz yaratıyor. Maaşlarımıza yüzde 10’luk zam yapıldı ama enflasyon oranının altında eziliyoruz. İşçileri birlikte mücadele etmeye çağırıyorum, birlikte mücadele edersek bunların üstesinden geliriz.”

FAZLA MESAİ ÜCRETİ ÖDENMİYOR

Dört yıldır bir zincir marketin farklı pozisyonlarında çalışan N.E., fazla mesai saatlerinin, sözleşmelerde “esnek çalışma saatleri” ibaresi bulunduğu için ödenmediğini belirtti.

Resmiyette mesai saatleri 7,5 saat yazılmasına rağmen günde en az 9 saat çalıştıklarını ifade eden N.E., markette sayım olduğu günlerde ise 24 saate kadar çalıştıklarını kaydetti.

N.E., çalışma koşullarına ilişkin şunları anlattı:

“Kasada çalıştığımız gün, kasada açık çıkarsa bize ödetiliyor. Ürünlere zam yapıldığında çoğu zaman haberimiz olmuyor. Ürünün kasa ve raf fiyatı arasındaki fark, kasa açığı olarak yansıtılıyor ve bu ay sonu mağaza dönerinden, yani yine bizden kesiliyor. İş yükümüz çok ağır. Bazı ürünler eksik olduğu zaman bununla ilgili bir tutanak tutuluyor ve üçüncüsü olunca da işten atılıyorsunuz.”

SATILMAYAN ÜRÜNÜ AL BASKISI

İşçilerin, çalıştığı firmanın başka bölgelerinde satılmayan ürünleri alması için zorlandığını ifade eden N.E., bu durumun mağaza müdürlerinden kaynaklı olduğunu belirtti.

N.E., “Mağazalarda satış oranına göre bir kota var ve mağaza müdürleri ya da bölge sorumluları kendi çıkarlarını korumak için işçilere mobbing uyguluyor. Bazı mağaza sorumluları ve bölge müdürleri, kendi koltukları için işçilerin sendikaya üye olmamaları için baskı kuruyor” diye konuştu.

Mağaza Market İşçileri Sendikası Örgütlenme Koordinasyonu Üyesi Doğan Can Aras da işçilerin ağır şartlarda çalışmalarına rağmen asgari ücret aldıklarını ifade etti.

Aras, “Ekonomik kriz var, koşullar giderek kötüleşiyor. Sendikanın örgütlenme yaptığı yerlerde bile yapılan zamlar, işçiyi ekonomik krizin karşısında eziyor. İşçilerin verdikleri emek karşısında aldıkları ücret geçinmelerine yetmiyor. İşçiler, fazla çalışma saatleri ve fazla mesai ücretlerini alamıyorlar. Düşük ücretler, mobbing ve işten atılma tehditleriyle işçiler bize başvuruyor” diye aktardı.

Aras sorunların çözümünün örgütlenmekten geçtiğini dile getirdi. (Ankara/MA)

Market işçisi: Oyumla başa gelenlere hakkımı helal etmiyorum

A101 çalışanı kadınlar: Rüyamızda bile çalışıyoruz