Gülsüm Cengiz, Mıgırdiç Margosyan'ın ardından yazdı: "Evrensel ailemin bir üyesiydi"

Gülsüm CENGİZ

Mıgırdiç Margosyan, benim Evrensel ailemin bir üyesidir. Onu ve öykülerini ilk kez gazetede köşe yazmaya başladığı dönemde tanıdım. Yazılarını, öykülerini büyük bir edebi tat alarak okurken bir yandan da acı acı düşündüm; neden bu kadar geç tanıdım, neden aynı topraklarda birlikte yaşadığımız halkların kültürlerine ilişkin çok az şey biliyoruz, hatta hiçbir şey bilmiyoruz diye… O zamana dek gitmediğim Diyarbakır’ı, mahallelerini, sokaklarını Gâvur Mahallesi’ndeki öykülerinden tanıdım; insan yaşamlarının ayrıntılarını onun öykülerinden öğrendim. Sonra yüz yüze tanıştık. İstanbul Galatasaray Lisesinin bahçesinde düzenlenen kitap günlerinde; Evrensel’le dayanışma amacıyla düzenlenen etkinlikte söyleşi ve imza komşumdu. Yan yana oturup imzaladık kitaplarımızı. Tanışır tanışmaz dost olduk ve hep yan yana durduk; dünyaya, hayata benzer gözlerle bakan insanlar olarak; gazete toplantılarında, etkinliklerde, kitap fuarlarında. Gerek İstanbul gerekse Diyarbakır kitap fuarlarındaki karşılaşmalarımızda kitaplığım, imzalayıp verdiği kitaplarla zenginleşti. Yaz aylarında Büyükada’ya giderken bindiğim ada vapurunda yol arkadaşı olduk sonra. Kınalıada’daki evine dönerken yaptığımız sohbetleri ve güleç yüzünü anımsıyorum hâlâ.

Onunla ve kitaplarını yayınlayan Aras Yayınlarındaki dost insanlar aracılığıyla Anadolu topraklarında yaşayıp yazan Ermeni yazarları tanıdım. Mıgırdiç Margosyan; Hrimyan Hayrig ve Sırvantsdyants ile başlayan, Tılgadintsi, Zartaryan, Mıntzuri ve Hamasdeğ ile devam eden Ermeni taşra edebiyatının günümüzdeki sürdürücüsüydü. İnsan yaşamının ayrıntılarını, inceliklerini mizah ögesinden de yararlanarak ustalıkla anlattığı öykülerini severek, öğrenerek okudum. Bir yandan da aynı topraklarda yaşayan, yazgısı ve yaşamı birbirine benzeyen kardeş halklara yaşatılan acıları duyumsayıp hüzünlendim.

“Söyle Margos Nerelisen?​” adı kitabını, Gülsüm Cengiz “Söyle sen nerelisen?​” diye imzalamıştı bana. Nereli olacağız Sevgili Margosyan? Elbette, aynı toprakların kardeş çocuklarıyız hepimiz. O yüzdendi, Sevgili Hrant Dink’e ve kardeşliğe kurşun sıktıklarında ardından yazdığım “Gülüşün Yanık Bir Karanfil Şimdi” şiirimdeki şu dizelerin nedeni: “Kardeşlik bir kez daha / sırtından vurulmuş güvercin /yatarken kaldırımda / şimdi ben nasıl bakarım aynaya? / Nasıl bakarım Zakar’ın, Sarkis’in / Mıgırdiç’in, Anais’in yüzüne?​”

Mıgırdiç Margosyan, benim evrensel ailemin bir üyesiydi. Bir aile üyemi yitirdim. Çok üzgünüm. Onu ustalıkla yazdığı yetkin öykülerinin yanı sıra hep güleç yüzüyle ve dost insanlığıyla anımsayacağım.