İnsan Hakları İzleme Örgütü: Yunanistan, sığınmacıları sınırdışı etmek için diğer göçmenleri kullanıyor
İnsan Hakları İzleme Örgütünün yayımladığı rapora göre, sığınmacılar pek çok hak ihlaline maruz kaldı, sığınma talep etme fırsatı verilmedi, paraları çalındı, Türkiye'ye zorla geri gönderildi.
Meriç kıyısında bekleyen mülteciler | Fotoğraf: Sakine Yıldıran (Arşiv)
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), yayımladığı son raporda, Yunanistan güvenlik güçlerinin sığınmacıları Yunanistan-Türkiye kara sınırından Türkiye’ye geri itmek için Orta Doğu veya Güney Asya kökenli olduğu düşünülen üçüncü ülkelerin vatandaşlarını çalıştırdığını belirtti.
"POLİS, SIĞINMACILARIN TELEFON, PARA VE DİĞER EŞYALARINI ÇALDI"
“Yüzleri Kapalıydı: Yunanistan'ın Geri İtme Eylemlerinde Göçmenleri Polis Desteği Olarak Kullanması” başlıklı 29 sayfalık rapor, Yunan polisinin Meriç Nehri civarındaki Yunanistan-Türkiye kara sınırında sığınmacıları alıkoyduğunu, birçok kez giysilerinin çoğunu çıkarttırdığını, para, telefon ve diğer eşyalarını çaldığını tespit etti.
"MERİÇ NEHRİNİN ORTASINA YÜZLERİ MASKELİ KİŞİLERCE GÖTÜRÜLDÜLER"
Raporda polisin göçmenleri daha sonra küçük teknelere zorla bindirerek maskeli adamlara teslim ettikleri, göçmenlerin bu adamlarca Meriç Nehri'nin ortasına götürüldükleri ve soğuk sudan geçerek Türk tarafına ilerlemeye zorlandıkları belirtiliyor. Anlaşıldığı kadarıyla göçmenlerin hiçbirinin usulüne uygun şekilde Yunanistan'da kayıt altına alınmalarına, sığınma başvurusu yapmalarına izin verilmiyor.
"YASADIŞI İTME İÇİN ARACI KULLANMALARI YUNANİSTAN'I SORUMLULUKTAN KURTARMIYOR"
İnsan Hakları İzleme Örgütü Mülteci ve Göçmen Hakları Direktörü Bill Frelick, “Yunanistan hükümetinin, kendi sınırlarındaki yasadışı geri itmelerden sorumlu olmadığını söylemek mümkün değil, bu yasadışı eylemleri gerçekleştirmek için aracılar kullanmaları onları herhangi bir sorumluluktan kurtarmıyor. Avrupa Komisyonu acilen yasal işlem başlatmalı ve Yunan hükümetini toplu sınır dışı eylemlerini yasaklayan Avrupa Birliği yasalarını ihlal etmekten sorumlu tutmalıdır” dedi.
26 AFGAN MÜLTECİ YAŞADIKLARINI ANLATTI
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Eylül 2021 ile Şubat 2022 arasında 23'ü Yunanistan'da Meriç Nehri üzerinden Türkiye'ye geri itilen 26 Afgan göçmen ve sığınmacı ile görüştü. 23 erkek, 2 kadın ve bir erkek çocuk, Yunanistanlı yetkililer olduklarına inandıkları kişiler tarafından alıkoyulduklarını, genellikle 24 saat geçmeden ve kendilerine neredeyse hiç yiyecek veya içme suyu verilmeden Türkiye'ye geri itildiklerini söylediler. Mağdur veya tanık olarak anlatımda bulunan erkekler ve bir çocuk, Yunan polisinin ya da Yunan polisi olduğuna inandıkları adamların onları dövdüklerini ve onlara kötü muamelede bulunduklarını ifade ettiler.
MASKELİ KİŞİLER KENDİLERİNİN DE GÖÇMEN OLDUĞUNU SÖYLEMİŞ, POLİSLE İŞBİRLİĞİNİ ANLATMIŞ
Görüşülen kişilerden on altısı, onları Türkiye'ye geri götüren teknelerin, göçmenler arasında yaygın olan Arapça veya Güney Asya dillerini konuşan adamlar tarafından yönlendirildiğini belirtti. Görüşmeciler, bu adamların çoğunun siyah veya komando benzeri üniformalar giydiklerini ve yüzlerini örtmek için kar maskesi kullandıklarını belirttiler. Görüşülen üç kişi tekneleri yönlendiren adamlarla konuştuklarını ifade etti. Tekne sürücülerinin onlara kendilerinin de göçmen olduklarını, yolculuğa devam etmelerini sağlayacak belgeler vaadedilerek Yunan polisi tarafından çalıştırıldıklarını söylediklerini aktardılar.
Aralık ayı sonlarında Türkiye'ye geri itilen ve eskiden Afganistan ordusunda görevli bir komutan olan 28 yaşındaki bir kişi, kendisini Türkiye'ye zorla geri götüren tekneyi süren Pakistanlı bir adamla Peştuca konuştuğunu, onun “ biz burada üç ay bu işi yapıyoruz ve bize bir belge veriyorlar. Bu belgeyle Yunanistan'da özgürce hareket edebiliyor ve sonrasında başka bir ülkeye gitmek için bilet alabiliyoruz" dediğini aktardı.
18 yaşındaki Afgan bir genç, Yunan polisinin kendisini gözaltı merkezinden nehre taşımasından sonra yaşadıklarını şöyle anlattı: "Sınırda bizi bekleyen başka insanlar da vardı. Dillerinden Pakistanlı ve Arap olduklarını anlayabiliyorduk. Bu adamlar paralarımızı alıp bizi dövdüler. Beni sopalarla dövdüler. Bizi nehrin ortasında indirdiler. Su göğsüme kadar geliyordu, [Türkiye'ye doğru] yolun geri kalanını yürüdük.”
GERİ İTMELER PEK ÇOK SÖZLEŞMEYE AYKIRI
Geri itmeler, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde yer alan toplu sınırdışı yasağı, Uluslararası Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesinde yer alan adil yargılanma hakkı, AB sığınma yasasında ve AB Temel Haklar Şartı'nda yer alan sığınma başvurusunda bulunma hakkı, 1951 Mülteci Sözleşmesinin geri gönderme yasağı hükümleri de dahil olmak üzere birçok insan hakları kuralını ihlal ediyor.
YUNANİSTAN, GERİ İTME SUÇUNU İNKAR EDİYOR
Yunan hükümeti, bu tür iddiaları “yalan haber” veya “Türk propagandası” olarak etiketleyerek ve bu tür olayları bildirenlere karşı cezai yaptırım tehdidinde bulunmak da dahil olmak üzere baskı uygulayarak geri itme eylemlerine müdahil olduğu iddialarını düzenli olarak reddediyor. Yunanistan hükümeti tarafından geri itme eylemlerini soruşturmakla görevlendirilen bağımsız şeffaflık idaresi 29 Mart'ta “Yunan makamlarının yasadışı yollarla Türkiye'den ülkeye giren sığınmacıları geri gönderdiğine dair haberleri" dayanaksız ilan etti.
Yunanistan Polis Müdürlüğü Yabancılar ve Sınır Koruma Birimi‘nin başkanı Tümgeneral Dimitrios Mallios, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün iddialarını yalanladı. Mallios, "Polis teşkilatları ve personeli, mültecilerin/göç akışlarının etkin bir şekilde yönetilmesi için gerekli tüm önlemleri alarak, bir yandan özellikle birinci hat sınır bölgelerindeki vatandaşların diğer yandan yabancıların haklarını güvence altına alacak şekilde sürekli, profesyonel, yasal ve hızlı bir şekilde çalışmaya devam edecektir” dedi.
ÇİFTE STANDART: "UKRAYNALILAR GERÇEK MÜLTECİ"
Yunanistan Göç Bakanı Notis Mitarachi, 1 Mart'ta Yunanistan Parlamentosu önünde Ukraynalıların “gerçek mülteciler” olduğunu ilan ederek Yunanistan-Türkiye sınırındakilerin mülteci olmadığını ima etti.
Frelick, ”Yunanistan, Ukraynalıları "gerçek mülteciler "olarak kabul ederken Afganlara ve benzer şekilde bir savaştan ve şiddetten kaçan diğer mültecilere acımasız geri itme eylemleri uyguluyor. Bu çifte standart, Avrupa'nın ortak değerleri olduğu varsayılan eşitlik, hukukun üstünlüğü ve insan onurunu itibarsızlaştırıyor" dedi.
AVRUPA KOMİSYONU VE FRONTEX HAREKETE GEÇMELİ
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Yunanistan'ın sınırlarından geri itme eylemlerini derhal durdurması ve üçüncü ülke vatandaşlarını toplu sınır dışı etme eylemlerinde kullanmaya son vermesi gerektiğini ifade etti. Bu konuda bir dizi talepte bulunan HRW yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
- Yunanistan hükümetine göç kontrolü için mali destek sağlayan Avrupa Komisyonu, Yunanistan'dan sığınmacıların Türkiye'ye tüm toplu sınırdışı ve geri itme eylemlerine son vermesini istemeli, sınırlardaki şiddet iddialarını soruşturacak bağımsız ve etkili bir sınır izleme mekanizması kurmaları için yetkililere baskı kurmalı ve fon kaynaklarının hiçbirinin temel hakların ve AB yasalarının ihlal edilmesine katkıda bulunmadığını güvence altına almalıdır.
- Avrupa Komisyonu ayrıca toplu sınırdışı eylemlerini yasaklayan AB yasalarını ihlal etmesi sebebiyle Yunanistan'a yönelik yasal işlem başlatmalıdır.
- Yunanistan'da göçmenlerin geri itilmesine iştiraki nedeniyle artırılmış incelemeye tabi tutulan Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı Frontex, ciddi suistimallerin varlığı halinde Yunanistan tarafından bu suistimallerin sona erdirilmesi için herhangi bir somut iyileştirmeler yapılmadığı takdirde faaliyetlerini askıya alma veya sonlandırma görevini düzenleyen yönetmeliğinin 46. maddesini uygulamalıdır.
(DIŞ HABERLER)