Fransa seçimleri: Macron-Le Pen yarışı

Ali Rıza YILDIRIM
Strasbourg

Kovid atmosferinde ve Ukrayna savaşı gölgesinde uzun bir kampanyadan sonra Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu 10 Nisan pazar günü yapıldı. Kesin sonuçlar olmamakla birlikte Emmanuel Macron yüzde 27,84, Marine Le Pen yüzde 23,15 ve Jean-Luc Melenchon yüzde 21,95 oy aldılar. İlk kez seçimlere katılan aşırı sağ Eric Zemour yüzde 7,07 aldı. Bu sonuçlara göre aşırı sağcı Marine Le Pen ve mevcut Cumhurbaşkanı Macron ikinci tura kaldı. Halkın yüzde 26,2’si sandığa gitmedi. İkinci tur için oylama iki hafta sonra 24 Nisan’da yapılacak.

MELENCHON BEKLENENDEN FAZLA OY ALDI

2017’de olduğu gibi Boyun Eğmeyen Fransa Hareketinin Lideri Jean-Luc Melenchon yine az bir farkla ikinciliği kaçırdı. Son haftalarda önemli bir yükseliş yakalayan, liberal politikaya alternatif bir program sunan Melenchon, beş yıl önceki seçimlerde yüzde 19.6 oy almıştı.

GELENEKSEL SİSTEM PARTİLERİ YERLE BİR OLDU

12 adaydan geri kalan 8 sağ ve sol partilerin adaylarının ise oy oranları yüzde beşi geçmedi. Fransa’da cumhurbaşkanı seçimlerinde yüzde beşi geçmeyen partilerin kampanya masrafları devlet tarafından karşılanmıyor. Bu durum iki tarihsel partileri politik çıkmazla birlikte ekonomik çöküşe sürecek. Sosyalist Partisi Adayı Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo yüzde 2’nin altında düştü. Merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisinin (LR) Adayı Valerie Pecresse ise beklenmedik bir şekilde yüzde 4.8 sınırında kendini buldu. 5 yıl önce Cumhuriyetçilerin Adayı François Fillon oyların yüzde 20’sini almıştı.

Elenen adaylardan beş yıl önce olduğu gibi Fabien Roussel, Anne Hidalgo ve Yannick Jadot gibi isimler Emmanuel Macron’a ikinci turda oy verilmesi için çağrıda bulundu. "Marine Le Pen’e bir oy bile verilmemeli" diyen Jean-Luc Mélenchon da Macron’a doğrudan oy çağrısında bulunmasa da Le Pen’e oy verilmemesini isteyenler tarafında yer aldı.

LE PEN KAZANABİLİR Mİ?

Melenchon’a oy veren seçmenin ikinci turun belirleyen kesimi olacağı görünüyor. 2017’de Melanchon seçmenlerinden yüzde 7'si Le Pen oy vermişti. Bu kez Macron’a karşı seçmenin öfkesi Le Pen iktidara gelebilir korkusu Macron’cularda hakim. Buna ek olarak sağcı Zemour seçmenlerinin yüzde 80’inin Le Pen’e oy vermesi bekleniyor.

Fransa sermayesi, Le Pen’i korkuluk olarak kullanarak liberal reformlarını hayata geçirmeği hedefliyor. Ama istendiği gibi bir birliğin sağlanamaması, anti-liberal kesimler içerisinde düzeni daha ileriden sorgulamaya yönelik bir eğilimin olduğunun işareti.

Melenchon ve iki Troçkist aday mücadeleye devam çağrısı yaparken Macron’un liberal programı sendikalarda tepki topladı.

Macron ve Le Pen, 2017’de de cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunu ilk iki sırada bitiren adaylar olmuştu. İkinci turda yüzde 66.1 oy alan Macron cumhurbaşkanı seçilmişti.

Fransa: Aşırı sağ iktidarın kapısına hiç bu kadar yaklaşmamıştı

Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçiminde Macron ve Le Pen ikinci turda yarışacak