AYM, mobbinge uğrayan Türkan Hemşire lehine hak ihlali kararı verdi

Eylem NAZLIER
İstanbul          

Anayasa Mahkemesi (AYM), Hemşire Türkan Aydoğmuş’un işyerinde ‘amiri’ konumundaki doktorun psikolojik tacizine maruz kaldığına yönelik bireysel başvurusunda, "Kişinin maddi ve manevi varlığını koruma hakkı"nın ihlal edildiğine karar verdi. Aydoğmuş’un avukatı Songül Beydilli,  AYM’nin "mobbingin önlenmemesine yönelik" idarenin sorumlu olduğuna ilişkin bir karar verdiğine dikkat çekti. Beydilli, “Bu anlamda önemli bir karar” dedi.

“BU MOBBİNGİ BİNLERCE İNSAN YAŞIYOR”

İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü Müdürlüğü Anesteziyoloji ve Reaminasyon Ana Bilim Dalı’nda hemşire olarak görev yapan Türkan Aydoğmuş işyerinde ‘amiri’ konumunda doktorun psikolojik tacizine maruz kaldı. 5-6 yıl süren mobbing sonrasında kurum içinde her yere başvurduğunu söyleyen Aydoğmuş, “Kendi birim amirime de başvurdum. Bir kere ‘sen bir şey bilmiyorsun, seninle çalışmak istemiyorum. Seni buradan göndereceğim” dediğini söyledi. Aydoğmuş, kişisel eşyalarına dokunduğunu, izindeyken dolabındaki eşyaları boşaltıp attığını ve bunu sürekli hale getirdiğini aktardı. Aydoğmuş, “Sürekli çatışma ortamı yaratıyordu. Başkasının yanında rencide etmeye çalışıyordu. İnsanlar bunları görüyordu. Yöneticiler de bunu görüyordu. ‘Boş ver, o normal değil’ diyerek ertelediler. O süreçte ben psikolojik sorunlar yaşadım. Dişlerimi sıktığım için, diş tedavisi gördüm. Antidepresan depresan kullanmaya başladım, psikiyatriste gittim” dedi. 32 senelik hemşire olduğunu anlatan Aydoğmuş, “Mesleki onurumu zedeledi herkesin yanında” diye konuştu. 

Aydoğmuş, “Bu mobbingi binlerce insan yaşıyor. Onun mobbing olduğunun farkında bile değil. Birlikte çalıştığı doktoru, amiri gibi düşünüp ona biat etmeye çalışıyor.  Mesleki onur, kişisel onuru kurumda korumak zorunda kişi kendi de korumak zorunda. İş sağlığı güvenliği içinde bu vardır. Kişinin onuru ve haysiyetini korumak zorunda çalışırken” dedi.

“ÖNEMLİ BİR KARAR”

Anayasa Mahkemesi(AYM)  ‘mobbingin önlenmemesine yönelik’ idarenin sorumlu olduğuna ilişkin bir karar verdiğine dikkat çeken Avukat Songül Beydilli, “Bu anlamda önemli bir karar” dedi. Mobbingin önlenmesi için idareye çok sayıda başvuru yaptıklarını aktaran Beydilli, “Ama idare hep göz ardı etti. Mobbing uygulayan hakkında soruşturma başlatmak yerine; mobbing uygulayan kişinin şikayeti üzerine soruşturma başlattı. Soruşturma da, müvekkil ile birlikte mobbinge uğrayanların şikayeti birlikte değerlendirilerek soruşturma yürütüldü. Ancak soruşturma sürüncemede bırakıldı ve mobbing uygulayan kişiye herhangi bir ceza verilmedi. Diğer yandan, mobbing uygulayan kişi hakkında işkence, eziyet suçları nedeniyle yapılan suç duyurusunda, şikayet edilen memur olduğu için, istenen yargılama izni; soruşturmacının, suç oluştuğu ve yargılama izni verilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmesine rağmen verilmedi. Bu karara yaptığım itiraz Danıştay tarafından reddedildi. Böylece mobbing uygulayan hiçbir yaptırıma uğramadı ve cezasız kaldı" ifadelerini kullandı.  

"İDARENİN SORUMLULUĞU VE HAK İHLALİ OLDUĞUNA KARAR VERİLDİ"

“Anayasa mahkemesine yaptığım başvuru yargı yolu tüketilmediği gerekçesi ile reddedildi” diyen Beydilli, “Oysa başvurulacak yargı yolu kalmamıştı. Diğer yandan, mobbingi önleme ve cezalandırma görevini yerine getirmemesi ve müvekkilin yaşadığı psikolojik travma nedeniyle uğradığı manevi zararın tazmini talebimizin reddi üzerine; İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne karşı, hizmet kusuru nedeniyle, idari yargıda açtığımız davada; mahkeme,  idarenin kusuru olmadığı ve mobbing uygulayana karşı tazminat davası açılabileceği gerekçeleri ile davayı reddetti. Son zamanlarda bu yönde kararlar çıkmaya başladı. Bu konuda yasal düzenlemeler olmasına rağmen, mobbing kişisel bir sorunmuş, idarenin hiçbir sorumluluğu yokmuş gibi değerlendiren kararlar ağırlık kazandı. Anayasa mahkemesi bu kararla “kişinin maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi” hakkının ihlal edildiğine karar vererek, idare mahkemesinde yeniden yargılama yapılmasına hüküm kurdu” dedi.

Beydilli, “Sonuç olarak AYM’nin bu kararı idarenin mobbing önlememe, soruşturmayı sürüncemede bırakma, tüm başvurulara rağmen mobbing uygulayana disiplin cezası verilmemesi, yargılamaya izin verilmemesi bütün olarak değerlendirmiş ve idarenin sorumlu olduğuna ve hak ihlali olduğuna karar vermiştir.  İdarenin ‘mobbing uygulaması ya da mobbing görmezden gelmesi,  önlenmesine yönelik herhangi bir işlem yapmaması nedeniyle doğan zararlardan sorumlu değiliz’ gibi yaklaşımların içerisine girmelerinin hukuka aykırı olduğunu tescil etti bu karar” değerlendirmesinde bulundu.