Bornova'da ecrimisil bilmecesi | Değerin altında ecrimisil alınmış, kaçak yapılara göz yumulmuş

Ramis SAĞLAM
İzmir

İzmir Bornova Belediyesi, belediyeye ait bazı parsellerin kaçak yapılarla işgal edildiği iddiası ile gündemde. Müteahhitlik yapan AKP’li Belediye Meclis üyesi Emin Turan’ın kaçak binasının tespit edilmesinin ardından işlem yapan ilgililere “küfürlü” hakaretlerde bulunulmasının ardından başkaca usulsüz ecrimisil uygulamaları da gündeme geldi.

Halil Öztürk Otomotiv A.Ş., Mehmet Ceylan Yapı Malzemeleri Tic. Ltd. Şti., Avcılar Yapı, Yazgan Şarapçılık başta olmak üzere yıllardan beri belediyeye ait yerleri kullanan birçok firmadan ecrimisil alınmadığı ortaya çıktı.

Belediyenin 2021 denetim raporlarına şerh hükmü koyan AKP’li Belediye meclis üyeleri Mehmet Turu ve Akın Dalgıç, yaptıkları tespitlerinin ardından ilgili müdürlüklere başvuru yaparak belediyenin ciddi gelir kaybına uğratıldığını ifade ederek ecrimisil kanununa göre kaybın tahakkuk ettirilmesiyle önüne geçtiklerini iddia etti.

İŞGAL YILLARDIR SÜRÜYOR, TAHLİYE YOK

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğine rağmen işgalci konumundaki kişi ve şahısların yıllardır işgalinin devam ettiği biliniyor. AKP’li Turan’ın kaçak binanın tespit edilmesinin ardından işlem yapan ilgililere hakaretlerde bulunmasının ardından belediyeye 2 bin 400 metrekarelik 15063 parselin Turan Kardeşler Harf. Nak. İhr. Tic. Ltd. Şti tarafından işgal edildiği ve Belediyenin burası için gerçek değerinin altında ecrimisil aldığı ortaya çıktı. Turan’ın bağlantılı olduğu iddia edilen Turan Kardeşler Harf. Nak. İhr. tic. Ltd. Şti. belediyeye ait yaklaşık 2 bin 400 metrekarelik parsel için ayda yaklaşık 5 bin 600 lira ecrimisil ödüyor.

Mehmet Ceylan Yapı Malzemeleri Ltd. Şti.’nin işgal ettiği 400 metrekarelik parselden ise aylık 17 bin lira ecrimisil alınıyor. İki parsel arasındaki ecrimisil farkı açıklanmaya muhtaç bir konu. Ayrıca ruhsatsız olarak yıllardır faaliyet gösteren bu yerin neden kapatılmadığı ve bu şirkete neden haksız kazanç sağlandığı sorusu da yanıt bekleyen sorular arasında.

ECRİMİSİLLER NE ZAMAN TAHAKKUK ETTİRİLDİ?

Konuya ilişkin gazetemize açıklama yapan Bornova Belediyesi adı geçen şirketlerden ecrimisil tahakkuku yapıldığını belirtti. Ancak tahakkukların ne zaman yapıldığına dair bilgi paylaşılmaması “2022 yılı denetimi sırasında mı tahakkuk kararı verildi?​” sorusunu gündeme getirdi. Ayrıca açıklama belediyenin ecrimisil uygulamasını “kira” gibi uyguladığını; ecimisil tahsilatından sonra tahliye işlemi gerçekleştirilmediğini ortaya çıkarıyor. Turan Kardeşler’e 2021 Kasım’da işgal ettiği alanı tahliye etmesi için tebligat gönderildi. Ancak bugüne kadar tahliye işlemi gerçekleşmedi.

Denetim Raporu’na şerh koyan meclis üyelerinin iddialarını sorduğumuz Bornova Belediyesi Halil Öztürk Otomotiv A.Ş.’nin showroom teşhiri için kullanıldığı alana 2015’den beri 214 bin 585 lira; Mehmet Ceylan Yapı Malzemeleri Ltd. Şti.’nin ise 14 Mart 2013 tarıhınden bugüne kadar 1 milyon 15 bin 350 lira ecrimisil ödemesi alındığını ifade etti. Belediye Yazgan Şarapçılık San. Tic. A.Ş.’nin de 2004’ten itibaren işgalci konumda olduğu alan için hukuki sürecin devam ettiğini yakın zamanda tahliye işlemi gerçekleştirileceğini belirtti.

YANIT BEKLEYEN SORULAR

Belediye ait parselleri işgal ettiği belirlenen şahıs ve şirketlerle ilgili yanıt bekleyen diğer sorular ise şunlar:

• Avcılar Cadde Bostan Sitesi (EOS Bina Yönetimi A.Ş.) 11 bin metrekarelik parseli kaç yıldır kullanıyor, şirket bu alan için kaç yıldır ecrimisil ödemesi yapıyor?
• Mehmet Zeki Kaan tarafından üç yıl önce belediyeye devredilen Ümit Mahallesi Viyadük altındaki 16 bin metrekarelik alan ve 72 metrekarelik regülasyon alanından bugüne kadar ecrimisil alındı mı?
• Halil Öztürk Otomativ tarafından kullanılan ve Yapı Kayıt Belgesi olan belediyeye ait yaklaşık 148 metrekarelik 9012 nolu parsel ile 150 metrekarelik 9013 nolu parsellerden ecrimisil alınmasına rağmen neden tahliye gerçekleştirilmedi?
• Yapı Kayıt belgesi geçerli ise bu alanlar açık ihale ile kiraya verilseydi daha fazla gelir sağlanmaz mıydı?
• Bornova Çamdibi Mahallesi Fatih Caddesi’ndeki Mehmet Ceylan Yapı Malzemeleri Ltd. Şti’nin kullanımındaki 326 metrekarelik kamuya terkli alana bina tecavüzü söz konusu mudur?

ECRİMİSİL KANUNU UYGULANMIYOR MU?

2886 sayılı yasanın 75. maddesinde “İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir” ibaresi yer alıyor. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddenin 2. bendinde ise “Üzerinde sabit tesis bulunan taşınmazların tahliyesinden ve teslim alınmasından sonra, eski kiracısı veya fuzuli şagiline bu tesisler kendilerine ait ise yıktırılıp enkazının en geç otuz gün içinde götürülmesi, aksi hâlde masrafları kendisinden tahsil edilmek üzere yıkım ve enkaz götürme işinin İdarece yapılacağı tebliğ olunur” deniliyor. Ancak ecrimisil alınan yerlerin tahliyesi yapılmayarak işgalcilerin “kiracı” statüsünde faaliyetine devam ettiği görülüyor. Yönetmeliğe rağmen kaçak yapıların tahliyesinin yapılmaması, büyük ölçekli bu alanların işgalciler tarafından kullanımına izin verilerek haksız kazanç elde etmelerine göz yumulması firmalardan bağış alındığı iddiasını güçlendiriyor.