Kayısı yandı, üretici mağdur
Malatya’da 12-13 Nisan tarihinde yaşanan don felaketi nedeniyle kayısı ağaçları büyük oranda zarar gördü. Tüm Köy Sen ile felakete uğrayan bölgelerde üreticilerle konuştuk.
Kıvılcım EFTELYA
Malatya
Malatya’da 12-13 Nisan tarihinde yaşanan don felaketi nedeniyle kayısı ağaçları büyük oranda zarar gördü. Tüm Köy Sen felakete uğrayan bölgeleri ziyaret etti. Doğanşehir ve Ören bölgelerinde yaşanan felaketten kaynaklı kayısı üreticileri mağdur oldu, isyan etti. Hepsinin ortak talebi ise devletin üretici köylüye yardım etmesi.
YÜZDE 70-80 YANMA VAR
22 yıllık ziraat mühendisi olan Rıza Cengiz, “Doğanşehir’den havaalanının arka kısmına kadar tamamen sahayı gezdim. Bölgede yaklaşık yüzde 70-80’lik bir yanma var. Burada üretici çok mağdur ve perişan bir durumda. Bir kilo kayısıya harcanacak emek, kuru kayısıya harcanacak emek ve işçilik toplam 20-25 bin TL’dir. Devletin desteği olmadan çiftçinin bunu karşılaması mümkün değil. 1 ton bakırın 800 TL olduğu, 1 torba gübrenin 750 TL olduğu, 1 litre benzinin 21 TL olduğu bir ülkede ürün yandığı zaman çiftçinin bunu karşılaması mümkün değildir. Devletin acilen üreticiye destek vermesi lazım” dedi.
HER SENE 6-7 SEFER İLAÇLAMA YAPILMASI LAZIM
Emekli öğretmen olan üretici Naci Bozkuş, “Gördüğünüz bahçenin bakımı fevkalade, dibine zibil atılmış. Bu zibilin buraya gelmesi, bu zibilin alınması çok yüksek fiyatlı.
Bu kayısının yanık olmasından ziyade 2-3 sene bu ağaçlardan verim alınamaması demektir. Ağacın çağlasının yanık olduğu gibi ağacın kendisi de yanık. Yani bunu düzeltmek için en azından her sene 6-7 sefer ilaçlanması lazım ki ağacın dalları tekrar verime gelebilsin.
Burası 20 dönümlük bir yerse burasının masrafı 80-90 bin TL. Çiftçi gelecek sene de bu parayı verecek eğer koşullar değişmezse, diğer sene de verecek ki üçüncü sene mahsul alsın da onu satsın. O da eğer soğuklara rastlamazsa. Bu vurgun yerlerine ayırt edilmeksizin dönüm başı bir miktar yardım edilsin” dedi.
TARIM POLİTİKALARI İYİ GÖRÜNMÜYOR
Malatya Doğanşehir Dedeyazı köyünden Üretici Coşkun Karakaş, “Kayısılarımız dondan kaynaklı olarak şu anda yanmış bulunmaktadır. Üretici şu anda gerçekten zor durumda. Ben üniversite bitirmeme rağmen atanamadım ve geldim baba mesleğine devam etmek zorunda kaldım. Ama burada da geçen seneye göre girdi maliyetleri 3-4 katı arttığı için biz de geçinmeye zorlanmaya başladık. Bu sene de kayısılar yanınca tabii bu da çiftçiyi zor durumda bıraktı. Yani hükümetin ekonomi politikaları ile ilgili durum iyi gözükmüyor. Üreticiye şu an destek verilmezse üretici gerçekten zor durumda kalacak ve üretemez hale gelecektir. Çiftçiye destek verilmesini, faizsiz kredi verilmesini, girdilerin maliyetlerinin azaltılmasını, benzin-mazot fiyatlarının azaltılmasını, gübrenin ve ilaçların çiftçiye daha ucuza verilmesini talep ediyorum” dedi.
BU SENE YİNE BORÇLANACAĞIZ
Malatya Akçadağ Ören’de kayısı tarımı yapmakta olan Arif Kalı, “Bundan önce hayvancılık, tütün, fasulye, şeker pancarı vardı. Bugünkü hükümet hepsini bitirdi. Bir tek kayısı tarımı kaldı. Kayısı da geçen yıl yandı, bu yıl da üç gün üst üste don yaptı, bunun sonucunda da kayısı ağaçlarının meyvesi dalında yandı, çürüdü, siyahlaştı. Geçen yıl çiftçi kredi borcuyla bu seneye girdi, ödeyemedi, erteledi. Bu sene de yine borçlanacağız görünen o. Girdi fiyatları yüzde 300-400 arttı. Geçen yıl kullandığımız bakır ilacının fiyatı 60-70 bin TL iken bu yıl 300 bin TL’ye fırladı. Üre gübresinin fiyatı 750-800 bin TL’ye çıktı. Bu şekilde de üretim yapamaz hale geleceğiz. Devlet çiftçinin ihtiyacını karşılamak zorunda. Hele ki bu bir milli servet. Bu milli servetle çiftçi ne kadar kaybediyorsa devlet de o kadar kaybediyor. Bu yüzden devletin üreticiyi desteklemesi lazım” dedi.
MAĞDURİYET BENİ BURADA DA VURDU
Tüm Köy Sen Malatya Şubesi Sekreteri ve aynı zamanda kayısı üreticisi olan Recep Çakır, “Ben yüksek lisans mezunuydum. Tabii ülkedeki var olan sıkıntılardan dolayı ve liyakatin olmamasından kaynaklı kendi mesleğimde uzmanlaşamadım. Baba mesleği olan çiftçiliğe köye gelip başladım. Tabii bu süreçte ülkedeki tarımda yaşanan politikalardan kaynaklı üretici her zaman mağdur oldu. Bu mağduriyetlik beni burada da vurdu. Bu yıl ve bir önceki yıl bölgemizde büyük donlar yaşandı, bu donlardan kaynaklı büyük sıkıntılar yaşamaktayız. 12 Nisan gecesi büyük bir don afeti yaşandı. 650 ile 1200 arasında bölgedeki tüm kayısılarda büyük hasarlara sebebiyet verdi. Yaklaşık 40 bin ailenin geçim kaynağı olan kayısının bu durumu üreticiyi mağdur etti. Bunlardan dolayı devletten yardım, ürün bazlı destek alınmasını istiyor, yine Malatya’nın afet bölgesine alınmasını talep ediyoruz. Bu mağduriyetlerin giderilmesi lazım” dedi.
TÜM KÖY SEN: ÜRETİCİ KÖYLÜNÜN MAĞDURİYETİ GİDERİLMELİ
Ali Gürel | Fotoğraf: Evrensel
Üretici köylünün yaşadığı bu mağduriyet için açıklama yapan Tüm Köy Sen Malatya Şube Başkanı Ali Gürel, “Şu anda üretici köylülerle bahçedeyiz. Yani 3 gün önce bir felaket yaşandı Malatya’nın her tarafında. Malatya’daki tüm üreticiler şu anda mağdur durumda. Biz de Tüm Köy Sen olarak durumu araştırmak üzere buraya geldik. Araştırmalarımız sonuncunda Malatya’daki tüm ilçelerin hepsine baktığımızda yüzde 70-80 oranında bir zarar ortaya çıkmış bulundu. Bu durum da Malatya’daki üretici köylülerin çok mağdur olduğunu gösteriyor”dedi.
Üretim girdilerine gelen zamlara tepki gösteren Gürel, “Tohuma, gübreye, ilaçlara, mazota gelen zamlar ortada. Üstelik kayısı 1 yıllık bir bakım gerektiriyor yani üreticinin sadece üretmesi yetmiyor bakması da gerekiyor ve bu da masraf olarak üretici köylünün sırtına yükleniyor”dedi.
Gürel, “Biz Tüm Köy Sen olarak diyoruz ki; Birinci derecede üretici köylünün bankalara ve tarım kredi kooperatifine olan borçlarının ertelenmesi ama faizsiz olarak ertelenmesi,
mazotun ucuzlatılması, ucuz gübre verilmesi, bu ağaçların gelecek yıla daha iyi hazırlanması ve bakımının daha iyi yapılması için üretici köylüye faizsiz kredi verilmesi ve mağduriyetinin giderilmesi gerekiyor. Yani şöyle de bir talebimiz var: Üretici köylüler olarak valilik tarafından bir tarım komisyonunun oluşturulması ama üreticinin de bu komisyonun içinde olması, ziraat mühendisi odalarını, üretici köylü sendikasını bu komisyonun içerisine alarak Malatya genelinden asıl hasarı çıkarıp alan bazlı bir desteğin verilmesini talep ediyoruz” dedi.
Son olarak Gürel, “Ayrıca çiftçi kayıt sistemi (ÇKS) temelinde açıklanan bir ödemeyi biz üretici köylü sendikası olarak kabul etmiyoruz. Çünkü resmi verilere göre ÇKS yüzde 17 yapılmış tapu bazında Malatya’da. Bu doğru değil. O temelde destek verilirse doğru değil. Tapu temelinde ve arazi tespit edilerek bu temelde üretici köylülerin ihtiyaçları ve masrafları karşılanmalı ve reel tespitlerde bulunmalı diye devlet görevlilerini uyarıyoruz” dedi.
