Çıraklar daha adil çalışma koşulları istiyor

Ekin Yoldaş KALI
Ankara

1 Mayıs öncesi meslek lisesi ve mesleki eğitim merkezlerinde eğitim gören gençlerle bir araya gelen Emek Gençliği’nin yaptığı görüşmeler ve mini anket çalışması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Çırak olarak çalışan gençler, daha adil çalışma koşulları isterken büyük bir çoğunluk ‘1 Mayıs hakkında ne biliyorsun?​’ sorusuna ya ‘bilmiyorum’ ya da ‘tatil’ cevabını veriyor. Gençlerin büyük çoğunluğu ise asgari ücretin altına çalışıyor.    

OSTİM Mesleki Eğitim Merkezi’ndeki genç işçiler ve OSTİM Şehit Alper Zor Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri ile yapılan görüşmelerde 8’i meslek lisesi ve 22’si mesleki eğitim merkezlerinden olmak üzere 15-20 yaş aralığında gençlerle bir araya gelindi. Artan hayat pahalılığından en çok etkilenen, nitelikli bir eğitim alamayan işçi gençler, çalışma yaşamında ise baskı ve sömürünün en katmerlisi yaşıyor.  

1 MAYIS’IN ANLAMI BİLİNMİYOR

Ankette meslek lisesindeki öğrencilerin ‘1 Mayıs hakkında ne biliyorsun?​’ sorusuna gençlerin 5’i bilmiyorum cevabını verirken, 3’ü ise 1 Mayıs’ı işçi bayramı ve tatil olarak biliyor. ‘1 Mayıs’ı kendi günün olarak görüyor musun?​’ sorusuna ise 5’i evet cevabını verirken 3’ü kendi günü olarak görmüyor. ‘1 Mayıs’ta taleplerinin öne çıkması sorunlarını çözer mi?​’ sorusuna ise gençlerin tamamının hayır cevabı vermesi dikkat çekiyor. ‘Daha önce 1 Mayıs’a katıldın mı?​’ sorusuna yalnızca 2 genç evet cevabını veriyor. ‘Bu sene katılmayı düşünüyor musunuz? Neden?​’ sorusuna ise tamamı hayır diyor. 1 Mayıs’ı dinlenme ve tatil günü olarak değerlendirmek isteyenlerin yanı sıra yapılan eylemlerin değiştirici olmadığını düşünen ve eylemleri radikal bulduğunu ifade edenler de var.  ‘1 Mayıs’ta hangi talepler öne çıkmalı?​’ sorusuna asgari ücrete yüzde 100 zam gelmesi, ekonomik koşulların düzelmesi ve meslek derslerinin azalması istekleri sıralanıyor.  

ASGARİ ÜCRETE ZAM TALEBİ

Meslek Eğitim Merkezi’nde ise 22 gençten 10’u 1 Mayıs’ı bilmiyor. 4 kişi 1 Mayıs’ı işçi bayramı olarak bildiğini belirtirken 8’i ise tatil olarak bildiğini belirtiyor. Ancak 1 Mayıs’ın ne olduğu konuşuldukça MESEM’li gençler arasında 1 Mayıs’ı kendi günü olarak görme eğilimi artıyor. 22 kişiden 19’u 1 Mayıs’ı kendi günü olarak gördüğünü belirtiyor. Taleplerin öne çıkmasının ve yüksek katılımın olmasının sorunları çözebileceği düşünülüyor.  Gençlerden 5’i daha önce 1 Mayıs’a 5’i katıldıklarını söylerken bunlardan 2’si okul yönetimlerinin yaptığı programlara dahil olmuş. Gençlerin çoğunluğu bu yıl 1 Mayıs’a katılmayacağını, ya çalışacağını ya da tatil yapacağını dile getirirken, katılmak istediğini belirten 2 genç işçi ise işten zaman bulabilirlerse katılacaklarını söylüyor.  Genç işçilerin büyük çoğunluğu zamların geri çekilmesini, işçilere sahip çıkılmasını, asgari ücrete yüzde 100 zam yapılması gerektiğini ifade ediyor. 

Ayrıca çıraklıkta ayrımcılığın son bulması, çalıştığının karşılığını almak, iş yerinde adalet en önemli talepler arasında. İş güvenliği ile çalışma saatlerinin düzenlenmesi, işten atmaların yasaklanması istenirken sadece bir genç hafta sonu tatilini hayal edip talep edebiliyor. Çalışan gençler arasından birkaç istisna bir kenara bırakılırsa tamamı asgari ücretin çok altında ücretler aldıklarını belirtiyor.