Ford bize performans notu vermiş, işte bizim ona verdiğimiz not!

Bir Ford Otosan işçisi
Kocaeli

Hayatta her zaman birileri bizlerden bir şeyler bekler, kendileri ne yaptığına bakmadan. Okulda karne alınır aile bir şeyler bekler, din belirli şeyler bekler ya da toplum. İşyerleri de böyledir. Peki, acaba adaletli midir bu beklenti ve değerlendirmeler? Hayatın adil olmayışı gibi işyerleri de adil değildir. Geçtiğimiz haftalarda işyerimiz Ford Otosan’da performans notları açıklandı, performans karneleri getirildi, imzalamamız istendi. Değerlendirme kriterleri çalışanın devamsızlık, rapor alma, geç kalma durumu, tebrik kartı, gülen yüz gibi başarılar alıp almadığı, amirlerin değerlendirmesi, iyileştirme yapıp yapmadığı gibi pek çok duruma bağlı.

Soruyorum sizlere bir işçi çok rapor alıyorsa hiç düşünmezler mi bu işçiler neden bu kadar hasta oluyor, rapor alanların performansını düşük vermek işçiye hastalandığı için kızmak değil de nedir? Ya da devamsızlık yapan, geç kalan işçiyi buna iten sebepler nelerdir? Ayrıca kendi parça eksikliği, hava muhalefeti gibi sebeplerle yaptığı ansızın yaşanan duruşlar; zaten kısır bir döngü biçiminde yaşanan hayatımızı daha da düzensiz hale getirmiyor mu? İyileştirme yapmayanın puanı düşük veriliyor. Peki, Ford Otosan işçisinin hayatını iyileştirmek için Ford ne yapmış? Gülen yüz, tebrik kartı diyorlar bunları alabilmek için illa amire memura yaranmak mı gerekiyor? Üzerine bir de etik hattından bahsediliyor!

Anketler doldurulurken baskı yapan amirler önceden işten çıkartılmıştı, sizlerin de hatırlayacağı üzere. Soralım bu değerlendirmelerde neden hep belirli sayıda kişi yüksek alıyor da pek çoğu düşük alıyor? Bunun sebebi araştırıldı mı? Ford kârına kâr katarken işçisine 800 lira bayram parası veriyor. Nerede ücrette iyileştirme? Fabrika olarak düzensiz çalışmayı iki senedir kural haline getirdiler. Biz rapor alınca suçluyuz, onlar kendilerinden kaynaklanan sebeplerle duruş yapınca hiçbir sorun yok. Nerede işçinin çalışma yaşamında iyileştirme? Nerede işi severek, işine huzurla gelebilmesi için yapılmış uygulamalar? Ekipman eksik olur ya da bozulur gereği yapılmaz neden? Ama E-Transit hattan iniş töreni için iki gün içinde milyonlar harcıyorlar gözlerini kırpmadan.

İşçiye zorluk içinde çalışma düzeni reva görülüyor. Amir, memur puan veriyor ama iş ayakkabı, iş kıyafeti yazmaya gelince aylarca bekletiliyoruz. Amirler sürekli sayı baskısı ile mobbing yapıyor. Bir ilan açıldığında günler öncesinden orada kimin çalışacağı belli oluyor, bizlere de beklemek, yükselmek için birilerine yaranmaya çalışmak vs. kalıyor. Ford bize not verdi ya biz de Ford’a not verelim. İyileştirme desen hiçbir alanda yok, amir memur desen durumları ortada, etik desen eğitimi, sınavı olur; gerçek, çalışırken ortaya çıkar hiç etiğe uymayan tarafları ile. Devamsızlık durumu desen fabrikanın kendi keyfine göre ansızın mesai olur ya da bir anda çalışma iptal olur. Planlı düzenli bir iş hayatı var mı, o da yok. Bir de dalga geçer gibi iftar anketi yollanır. Bir sürü kişi iftar sırasında ayakta kalmıyormuş, yemeğe koşarak gidip gelmiyormuş gibi.

Hep bize başkalarının performans notları örnek gösterilir, biz de aynı sektördeki diğer otomotiv firmalarının işçilerinin durumlarını örnek verelim. Toyota ve Hyundai en yakınımızda ki örnekler. İkisi de sendikasız işyeri ve maaşlarına yaklaşamıyoruz bile. Ford bu notları verirken biraz da kendine baksa keşke, biz Ford’a not verecek olursak kaç veririz arkadaşlar? Bu nottan mutsuz isek bir araya gelip bunları değiştirecek gücümüz yok mu? Artık not almaya değil not vermeye ihtiyacımız var. Bunu da kendi yakınımızdan başlayarak, beraber geçmişten öğrenerek, bugünü takip ederek, yürüyerek, hakkımızı savunarak ve bu notların adil olmadığını bilerek yapabiliriz. 1 Mayıs için kendimize not verelim de bir dahaki 1 Mayıs’a bu notu nasıl değiştirebiliriz düşünelim.