AB, Rus gaz ve petrolüne karşı alternatifler arıyor
Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya'nın rubleyle ödeme yapılmadığı takdirde doğal gaz arzını keseceğine yönelik açıklamasına karşı çözüm arıyor. Avrupalı şirketlerin ödeme tarihleri yaklaşıyor.
Arşiv | Fotoğraf: Pixabay
Avrupa Birliği, Moskova’nın Avrupalı alıcıların Rus doğal gazına rubleyle ödeme yapma zorunluluğu getirmesi ve aksi halde arzı keseceğini duyurması üzerine soruna çözüm arıyor.
Birlik üyesi ülkelerin enerji bakanları acil durum görüşmeleri yaptı. Bakanlar, ülkeleri arz şoklarına hazırlanırken, Rusya dışında gaz arzını acilen güvence altına alma ve depoları doldurma ihtiyacını ele aldılar.
Rusya, ruble olarak ödeme talebini reddeden Bulgaristan ve Polonya’ya gaz tedarikini geçtiğimiz hafta durdurmuştu. İki ülke de bu karara hazırlıklı olduklarını açıkladı ancak Reuters’ın haberine göre, Avrupa’nın gaza bağımlı ekonomik devi Almanya da dahil olmak üzere diğer AB ülkeleri aynı rahatlıkta değil. Ayrıca, üyeler arası anlaşmazlıklar nedeniyle AB’nin Rusya’ya karşı birleşik hareket etmesinin de kolay olmadığı yorumları yapılıyor. Pek çok Avrupalı şirket bu ayın sonlarına doğru doğal gaz ödeme tarihleriyle karşı karşıya kalacak.
RUSYA NE İSTİYOR?
Rusya’nın “dost olmayan ülkeler” için 1 Nisan itibarıyla yürürlüğe koyduğu doğal gazda yeni ödeme sistemine göre, başta AB olmak üzere bu ülkelerdeki gaz ithalatçılarının Gazprombank’ta döviz ve ruble cinsinde iki özel hesap açması gerekiyor.
İthalatçılar ilk transferi avro veya dolar olarak Gazprombank’ta kendi adına açılmış hesaba gönderecek. Gazprombank bu dövizi Moskova Borsası MICEX-RTS’ye ruble karşılığında satacak ve ithalatçı şirketin ruble cinsinden olan hesabına transfer edecek. Son aşamada ise Gazprombank, şirketlerin gaz ithalatını yaptığı Gazprom’un hesabına ruble transferi yapacak. Rublenin Gazprom’un hesabına geçmesiyle doğal gaz için ödeme işlemi tamamlanmış olacak.
AB KOMİSYONUNDAN İHLAL UYARISI
Avrupa Komisyonu, ülkelere Rusya’nın planına uymanın AB yaptırımlarını ihlal edebileceği uyarısı yaparken, ödemenin para rubleye çevrilmeden önce avro olarak yapılarak tamamlandığını beyan etmeleri halinde, ülkelerin yaptırımları ihlal etmemiş olacaklarını açıkladı. Bulgaristan, Danimarka, Yunanistan, Polonya, Slovakya gibi bazı ülkelerin daha net tavsiyeler talep etmeleri üzerine, Brüksel bu konuda ek bir rehber hazırlıyor.
Bulgaristan ve Polonya Moskova’nın planına katılmayı reddederken, Almanya ise AB Komisyonunun şirketlerin ödeme yapmasına izin veren geçici çözümünü destekliyor. Macaristan ise alıcıların Rusya’nın mekanizmasıyla ilişki kurabileceğini söyledi.
Araştırma kuruluşu Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin raporuna göre, AB ülkeleri 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal ettiğinden bu yana Rusya’ya gaz ve petrol için 45 milyar avrodan fazla para ödedi.
AB GAZININ YÜZTE 40’I RUSYA’DAN
Rusya, AB gazının yüzde 40’ını ve petrol ithalatının yüzde 26’sını sağlıyor. Bu, Almanya ve diğer ülkelerin ekonomik zarar korkusuyla Rus yakıt ithalatının ani şekilde durdurulması çağrılarını kabul etmemelerinin zeminini oluşturuyor.
Reuters’a göre diplomatlar, hafta sonu yapılan görüşmelerin ardından, AB’nin yıl sonuna kadar Rusya’dan petrol ithalatını yasaklamaya doğru ilerlediğini söylediler. Büyükelçiler çarşamba günü yapılacak bir toplantıda AB Komisyonu tarafından hazırlanan, Moskova’ya uygulanacak altıncı AB yaptırım paketini tartışacaklar.
Rus gazına bağımlılığın düzeyi ülkeden ülkeye değişiyor ancak analistler, Rus gazının birden ve tamamen kesilmesinin Almanya dahil kimi ülkeleri ekonomik durgunluğa sokacağını ve bununla başa çıkmanın fabrikaların kapatılması gibi acil önlemler gerektireceği uyarısı yapıyorlar.
Avusturya, Macaristan, İtalya ve Slovakya’nın da petrol ambargosu fikri konusunda çekinceleri olduğunu belirtiliyor.
Öte yandan AB Komisyonunun, yenilenebilir enerji üretimini genişletmek ve konutları daha az enerji tüketecek şekilde yenilemek de dahil olmak üzere 2027 yılına kadar Avrupa’nın Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığını sona erdirmeye dair planlarını bu ayın ilerleyen günlerinde açıklaması bekleniyor. (DIŞ HABERLER)
