Kocaeli ve Gebze'den 1 Mayıs izlenimi: Sorunlar aynı, talepler aynı, eylemler ayrı

Arzu ERKAN

Kocaeli bir emek kentidir ve her 1 Mayıs’ta, bu kentte kutlamalar iki ayrı merkezde, İzmit ve Gebze’de gerçekleştirilir. Alışılageldiği üzere, bu yıl da Gebze’de Gebze Sendikalar Birliği öncülüğünde ortak bir miting yapılırken, İzmit’te ise üç ayrı kutlama yapıldı. İzmit’te DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’nin çağrısı ile miting yapılırken, 1 Mayıs’a üç gün kala birlikte miting yapacaklarını açıklayan Türk-İş ve Hak-İş ise ayrı ayrı sembolik basın açıklamaları yapmayı tercih etti! Gebze’de üç işçi, iki kamu emekçisi konfederasyonuna bağlı 12 sendika ortak bir tutum alırken, İzmit’te işçi sınıfının ağırlaşan sorunları karşısında birleşmek şöyle dursun, Türk-İş ve Hak-İş şahsında 1 Mayıs kutlaması deyim yerindeyse karikatürize edildi!

İzmit’te 1 Mayıs günü DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’nin çağrısı ve demokrasi güçlerinin katılımıyla 2 bini aşkın emekçi bir araya gelirken, daha önce Türk-İş tarafından ortak mitingin yapılacağının duyurulduğu İnsan Hakları (Sabri Yalım) Parkı’nda Türk-İş’e bağlı sendikalara üye 200 kişinin katılımı ile basın açıklaması gerçekleştirildi. Güler misin, ağlar mısın dedirten görüntü ise Hak-İş üyelerinin etrafı polis bariyerleri ile kapalı parkın hemen dışında, parka girmeye tenezzül etmeyerek 40 kişi ile ayrı bir açıklama yapmayı tercih etmesiydi! Üç ayrı kutlamada sendikacılar tarafından okunan üç ayrı basın metnine bakarsanız, taleplerin neredeyse aynı olduğunu görürsünüz. Derinleşen ekonomik kriz, zam yağmuru, fahiş faturalar, esnek ve güvencesiz çalışma, sendikalaşmanın önündeki engellerin kaldırılması, artan baskı ve antidemokratik uygulamalar, savaş... Sorunlar aynı, talepler aynı, eylemler ayrı...

Dörtlü yapı İzmit 1 Mayıs’ı için bir ay öncesinden başvuru yaptı. Mitinge katılımı artırmak için barodan diş hekimleri odasına, esnaf odalarına kadar çeşitli ziyaretler gerçekleştirdi. Lakin, Türk-İş ve Hak-İş ile görüşme, ilk andan itibaren sürece dahil etme yönünde bir çabaları olmadı. Hatırlanacaktır, 2019 yılında Türk-İş merkezi 1 Mayıs için Kocaeli’de olma kararı almıştı, o dönem Türk-İş bölge temsilciliğinin mitinge katılmak isteyen dörtlü yapıya “Buyurun gelin ama pankart açmayın, flama taşımayın” yönlü yaklaşımının, Türk-İş ile sürecin birlikte yürütülmemesinde etkili olduğu söyleniyor. Bu yanlış tutuma karşılık doğru bir tutum sergileyerek, kimseyi dışlamadan, taleplerde ve eylemde ortaklaşılamaz mıydı? Gebze’de sağlanan birlik, İzmit’te neden sağlanamasın?

Türk-iş Kocaeli bölge temsilciliğinin 1 Mayıs’a 3 gün kalana kadar merkezden gelen açıklamayı beklediğini de ayrıca belirtelim. Sadece Türk Metal’in Kocaeli ve Gölcük şubelerinde 10 bini aşkın üyesi olduğu düşünüldüğünde, İnsan Hakları Parkı’nda yapılan açıklamanın nasıl göstermelik olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Bırakın fabrikalarda mitinge katılım çağrısı yapmayı, zahmet edip üyelerine mesaj bile atmadılar! İşçilerin Türk-İş’in yapacağı kutlamadan haberi bile yoktu! Bir ay öncesinden ilan edilmiş bir miting varken, bu mitinge katılmak için çaba harcamak yerine, “Biz Hak-iş ile ortak miting yapacağız” deyip, temsilci sayısı kadar bile işçi getirmeyip “1 Mayıs kutladık” demek dostlar alışverişte görsün demektir. Hak-İş ise aldığı “Türk-iş ile ortak kutlama” kararına bile uymayarak birlik, mücadele ve dayanışma kavramlarından ne kadar uzak olduğunu göstermiştir oldu!

İzmit’te dörtlü yapının ve demokrasi güçlerinin katılımı ile yapılan 1 Mayıs kutlamasına katılım da gösterdi ki eğer sendikal bürokrasi çeşitli gerekçelerle ortaklaşmanın önüne geçmeseydi, İzmit son yılların en kitlesel 1 Mayıs’ına tanık olabilirdi. Elbette birliktelik ve işyerlerinde buna uygun bir çalışma sürdürerek. Emekçilerin biriken öfkesi ve birleşme ihtiyacı buna işaret ediyordu. 2022 1 Mayıs’ı da yeninden altını çizdi, işçiler sendikal bürokrasiyi aşacak bir iç örgütlenme sağlamadıkça birliği önündeki engelleri de aşamayacak.

Gebze’de ise bu sene 1 Mayıs Gebze Sendikalar Birliğinin çağrısıyla 3 bini aşkın işçinin katılımıyla gerçekleşti. İşçiler ve emekçiler hep bir ağızdan taleplerini haykırdı. Bilindiği üzere Kocaeli Valiliği ve Gebze Kaymakamlığı, kent meydanının miting alanı olmaktan çıkarıldığı gerekçesiyle bu yıl 1 Mayıs kutlamalarına izin vermeyeceğini açıklamıştı. 29 Nisan’a kadar Valilik yasakta ısrar etti. Sendikalar Birliği yasak kararı karşısında da birliğini korudu, geri adım atılmadı. Ve Gebze Kent Meydanı yeniden mitinglere açıldı. Kuşkusuz bu inat ve ısrarda Sendikalar Birliği içerisindeki mücadeleci sendikacıların ve sınıf bilinçli işçilerin rolü büyük. Gebze Sendikalar Birliğinin, 33 yıl gibi uzun bir süredir, birliğini koruyor olmasında, yerel platformların önemini kavrayan sendikacı, temsilci ve işçilerin basıncının etkili olduğunun altını çizmeliyiz. Tam da o nedenle birleşik, yaygın ve kitlesel 1 Mayıs’lar, fabrika kutlamaları ardından mitinge katılma Gebze’de bir gelenek. 2023 1 Mayıs’ına bu yıldan çıkan derslerle hazırlanılması dileğiyle...

Gebzeli işçiler yasak kararını geri aldırdı, Kocaeli’de iki ayrı 1 Mayıs kutlandı