Yerli ve mülteci işçiler anlatıyor: Geçim hepimizin derdi

Ekin Temmuz SALTIK
İzmir 

Derinleşen ekonomik kriz ve temel tüketim malzemelerine yapılan zamlarla geçim daha da zorlaşırken, halkın alım gücü ise her geçen gün düşüyor. İzmir Bornova Pınarbaşı’nda bulunan Ayakkabıcılar Sitesinde de krizin etkileri hem atölyeleri hem de çalışanları etkilemiş durumda. Birçoğu asgari ücretle çalışan Ayakkabıcılar Sitesinde kimyasal maddelerle ve zor şartlarla çalışan işçilerin bir kısmını mülteciler bir kısmı ise çocuk işçiler oluşturuyor.

25 SENELİK İŞÇİ HALA ASGARİ ÜCRETLİ

25 senedir ayakkabıcılar sitesinde çalıştığını söyleyen Sedat, “Kesimden paketlemeye kadar tüm işleri burada yapıyoruz. Burada elime geçen ücret ile geçinmek mümkün değil. Zaman zaman ekstra işler yapmak zorunda kaldım. Şu an çalıştığım yerde asgari ücret alıyorum. Asgari ücret bugünün şartlarında yetmiyor. 1 lira asgari ücrete zam geliyorken, 2 lira temel ihtiyaçlarımıza geliyor. Bu nedenle asgari ücret ile geçinemiyorum. Kirada oturuyordum. 10 sene önce bankadan kredi alarak ev sahibi oldum. Kredi borcum yeni bitti. Pandemi döneminde birçok dükkân kapatıldı. O dönemde ücretsiz izne çıkarıldık. Hammadde dolarla alınıyor. Doların artışı imalatçıya yansıdı. Dolar biraz düştükten sonra, değişen bir yansıma olmadı. Çünkü bu sefer petrole, hammaddeye zam yapıldı” dedi.

PARÇA BAŞINA 7 LİRA

5 yıl önce Suriye’den Türkiye’ye geldiğini söyleyen Ali, oğlu Musa ile ayakkabı tabanı yapıyor. 5 yıldır Ayakkabıcılar Sitesinde çalıştığını söyleyen Ali, “Parça başına 7 lira ücret alıyoruz. Sabah 8.30 gibi çalışmaya başlıyoruz, 19.00’a kadar çalışıyoruz. Bu şartlara göre aldığımız ücret yeterli olmuyor. Her şey pahalı oldu” dedi.

“Geldiğimizde Musa henüz küçüktü. 2 yıldır oğlumla birlikte çalışıyoruz. Musa şu an 17 yaşında. Biri 20 yaşında diğeri 18 yaşında olmak üzere iki çocuğum daha çalışıyor. Biri ayakkabı dikimi yapıyor diğeri ise fabrikada çalışıyor. Bir dönem dükkân kapandı, o dönem bir iş bulamadık. Sadece büyük oğlum fabrikada çalışıyordu onun kazandığı ile geçinmeye çalışıyorduk” diyen Ali, dükkanların kapandığı dönemdeki yaşadıkları zorluklarını dile getirdi. Geçimin zor olduğunu ifade eden Ali, günlük daha fazla parça iş yapmaya çalıştıkları söyledi. 

"HEM OKUYORUM HEM ÇALIŞIYORUM"

Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde okuyan Aslı ise geçinemediği için çalışmaya başladığını söyledi. “Burada genel olarak çanta ve cüzdan üretiyoruz. Tam zamanlı çalışıyorum bir yandan da okulumu devam ettirmeye çalışıyorum, bu da doğal olarak zor oluyor ama mecbur çalışmak zorundayım. Çünkü kira ve ev masrafları çok oluyor. Aylık masraflarım yaklaşık 5 bin lirayı buluyor. Eğlence ve birikim için elimde hiçbir şey kalmıyor. Haftalık ücret alıyoruz. Eve gidene kadar yetmiyor” diyen Aslı öğrenci evinde kaldığını ve masrafları anca karşıladığını anlattı.Yapılan zamlardan şikayetçi olan Aslı, “Artık bende değişik alışkanlıklar oldu. Eskiden markete girdiğimde fişe bakmazdım, şimdi ben ne aldım da bu kadar ödedim diye düşünüyorum” dedi.

"OKULUMU DONDURMAK ZORUNDA KALDIM"

“Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Seramik ve Cam bölümünü okuyan Şirin de artan maliyetlerde dolayı çalışmak zorunda kalmış. “Normalde yarı zamanlı çalışıyordum. Şimdi tam zamanlı çalışıyorum. Genel olarak ekonomik sebeplerden dolayı okulumu dondurmak zorunda kaldım. Çünkü okula gitmek ve çalışmak aynı anda olmuyor” diyen Şirin, ekonomik durumumu düzelttikten sonra okula devam etmeyi düşündüğünü söyledi.

Ailesiyle yaşadığını belirten Şirin, “Babam emekli ve şu an çalışıyor. Kardeşim de çalışıyor. Herkes kendi masraflarını karşılamaya çalışıyor. Evde 3 kişi çalışsa bile yeterli olmuyor” dedi.

"OKULA GİTMEYİ İSTERDİK AMA İMKAN OLMADI"

20 ve 21 yaşlarında iki genç mülteci kardeş de sabah 07.00’den akşam 21.00’e kadar çalıştıklarını söyledi. 2-3 yıldır ayakkabı dikimi işinde çalıştıklarını anlatan mülteci genç işçiler, “Biz dikim ile uğraşıyoruz. Okula gitmeyi isterdik ama imkanlarımız olmadı. Babamla çalışıyoruz. Parça başı ikimiz 13 lira ücret alıyoruz. İşin durumuna göre günlük diktiğimiz adet değişiyor. Bazı modeller zor oluyor, dolayısıyla zaman alıyor, bazıları ise kolay oluyor. Aldığımız ücret ise modellerin zorluğuna veya kolaylığına göre değişmiyor” diyerek çalışmak zorunda olduklarını söyledi.

Ankara’daki mülteci işçiler: Nerede karnın doyarsa orası senin vatanın oluyor

Cam işçisi: Biz sömürülüyoruz, mülteciler daha fazla sömürülüyor