Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz: Usta-çırak formülü adaletsizliği gidermez

Şerif KARATAŞ
İstanbul

AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yargıda “usta-çırak” dönemi başlatacaklarını açıkladı. Açıklamayı değerlendiren Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, “Hakim hiç kimsenin ustası, çırağı değil. Vicdani kanaatine göre hukuka göre karar verir. Bunu öğrenme yeri hukuk fakültesidir” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Danıştay Konferans Salonu'nda İdari Yargı Günü ve Danıştay'ın 154. Kuruluş Yıl Dönümü etkinliğinde “Bir anlamda ahilik geleneğimizin temelini oluşturan usta-çırak sistemini yargıya da taşıyoruz. Bu yeni sistemi çok yakında fiilen başlatıyoruz” dedi.

Erdoğan’ın yargı ile ilgili açıklaması “Yeni bir kadrolaşma adımı mı?​” sorularını gündeme getirdi. Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz, Erdoğan’ın açıklamasını gazetemize değerlendirdi. Erdoğan’ın yeni anayasadan söz ettiğini hatırlatan Özsoy Boyunsuz, “Şüphesiz böyle bir ihtiyaç var. En çok da mevcut hükümet sistemini kaldırmak için ihtiyaç var. Ama Cumhurbaşkanı’nın söylediği yeni bir hükümet sistemi kuralım değil. Anayasanın hangi bölümünü, neyini değiştirecek; bu çok soyut. 1995’te, 2001’de, 2004’te özgürlüklerle ilgili kısımlarda görece iyileştirmeler yapılmıştı. Bunlardan hangilerini beğenmiyoruz, neyini değiştiriyoruz. Bana göre şu an ki anayasanın en kusurlu kısmı hükümet sistemi ona dair bir şey olmayacaksa ve bu demokratik bir anayasa yapılışı da olmayacak. Korkarım kendi kendine daha çok otoriterliğe oradaki özgürlüklerin büsbütün budanmasına yok açacak bir anayasa yapıcılığı içine girilebilir” ifadelerini kullandı.

MUHALEFETİN ÖNÜNÜ KESMEK İÇİN

Erdoğan’ın ahilik sistemi önerisini de değerlendiren Özsoy Boyunsuz 15 Temmuz darbe girişiminden sonra 5 binin üzerinde hakim ve savcının görevden alındığını hatırlatarak; “Yerleri doldurulurken de 70 puan aranmadı, liyakate dikkat edilmedi, yazılı sınavdan yüksek not alanlar yerine mülakattan hakimler atandı. Ortaya çıkan da fevkalade düşük seviyede bir hakim kadrosu. Yargıda bir reform ihtiyacı inanılmaz derecede görünür. Herhalde bu ihtiyaca bir cevap üretme ihtiyacından doğuyor bu öneri. Asıl mevzu şu an yargıdaki bozukluğun nasıl düzeltileceği konusudur” dedi.

"HAKİM KİMSENİN ÇIRAĞI USTASI OLAMAZ"

Hakimin kimsenin çırağı ya da ustası olamayacağını söyleyen Özsoy Boyunsuz, “Çok popülist bir açıklama. Hakim vicdani kanaatine göre, hukuka göre karar verir. Yetiştireceğiz, bunlar bilmiyor, öğreteceğiz diyor. Bunu öğrenme yeri hukuk fakültesidir. Türkiye’de 106’nın üzerinde hukuk fakültesi var. Katiyen ülkenin bu kadar hukukçuya ihtiyacı yok. Bu okulların çoğunun hocası yok, bu fakültelerin üçte ikisi kapatılmalı. Kalan okullar birleştirilmeli ve eğitim oralarda verilmeli” dedi.

Erdoğan’ın yaptığı açıklamanın seçime yansımasına dair de değerlendirmelerde bulunan Özsoy Boyunsuz, “Halkın yargıda bir düzeltme talebi var. Ama somut olarak liyakatli hakimleri ve adil kararları görmedikçe bunun varlığına inanmayacaktır. Böyle soyut reform projelerinin 20 yılın üzerinde iktidarda olan bir hükümet için bir başarı sayılmayacağını düşünüyorum” dedi.

"YARGI BAĞIMSIZLIĞINA İHTİYAÇ VAR"

Türkiye’nin tarafsız ve bağımsız yargıya ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Özsoy Boyunsuz, “Temel hakları büsbütün göz ardı eden yüksek mahkemelerin kararlarına (AİHM, Anayasa Mahkemesi) uymayan bir yapı var. Bu bilgisizlikten gerçekleşiyor diyemiyorum. Usta-çırak formülünün de bu adaletsizliği giderebileceğini düşünmüyorum.”

ERDOĞAN’DAN YARGIDA USTA-ÇIRAK AÇIKLAMASI

154. Kuruluş Yıl Dönümü dolayısıyla Danıştay Başkanlığında tören düzenlendi. Törene, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile TBMM Başkanı Mustafa Şentop da katıldı. Açılış konuşmasını yapan Danıştay Başkanı Zeki Yiğit, mevcut Anayasa’nın “çağdaş özgürlükler ve haklara” uygun olmadığını vurgulayarak “Bu çerçeveyi zapturapta alan bir anlayışı ve o dönemin ruhunu barındırmakta, bu sebeple uygulamada aksaklık ve tıkanıklıkların yaşanmasına sebep olmaktadır” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yargıdaki hakim ve savcı yardımcılığı sistemini çok yakında fiilen başlatacaklarını söyleyerek, “Yargının tüm kademelerinde toplamda 3 yıl süreyle yardımcı sıfatıyla görev yapacak hakim ve savcılarımız böylece sisteme bütünüyle hakim olacaktır. Bir anlamda ahilik geleneğimizin temelini oluşturan usta-çırak sistemini yargıya da taşıyoruz. Bu yeni sistemi çok yakında fiilen başlatıyoruz” açıklamasında bulundu.