AKP ve MHP’nin ‘dezenformasyon’ yasası Meclise geliyor

Birkan BULUT
Ankara

AKP ve MHP’nin uzun süredir üzerinde çalıştığı sosyal medya yasası bu hafta Meclise sunulacak. 39 maddenin yer aldığı ve “Dezenformasyonla mücadele kanunu” olarak adlandırılan kanun teklifinde, “dezenformasyon” olarak değerlendirilecek içeriklere ceza verilmesi, ağ sağlayıcılardan önleyici tedbirler istenmesi ve haber sitelerinin Basın Kanunu kapsamına alınması gibi düzenlemeler yer alıyor.

Teklifin en çok merak edilen ve “sosyal medyada sansür” olarak şimdiden tepkilere neden olan kısmı, “dezenformasyon” olarak değerlendirilecek haber ve paylaşımlara getirilecek cezalara ilişkin düzenleme. TCK’nin 217. maddesine göre halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişilere, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilmesine ilişkin bir düzenleme bulunuyor. AKP ve MHP’nin hazırladığı son teklifte bu maddeye kamu güvenliği ve barışını bozmaya yönelik, halk arasında korku ve panik yaratma amacı taşıyan gerçeğe aykırı içerik paylaşmaya ilişkin bir bendin eklenmesi öngörülüyor. Hangi içeriklerin “dezenformasyon”, dolayısıyla “kamu güvenliği ve barışını bozmaya yönelik” olduğuna ilişkin karar ise mahkemelere bırakılacak. Daha önce bu düzenlemeye ilişkin tartışmalarda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) yapacağı bir müdahalenin sansür olarak tepki görmesi nedeniyle karar sürecinin mahkemelere bırakıldığı belirtiliyor. Öte yandan görüştüğümüz parti kaynakları ise bazı idari tedbirlerin de kanun teklifinde yer alacağını belirtiyor.

GEÇMİŞİ SİLMEDEN SONRA ‘ÖNLEYİCİ’ TEDBİR GELİYOR

Facebook, Twitter, Tiktok gibi sosyal ağ sağlayıcısı mecralara Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getiren iki yıl önceki düzenlemede, internet ortamındaki haber ve paylaşımlarda kişilik haklarına saldırı, iftira, hakaret gibi gerekçelerle “unutulma hakkı” getirilmişti. Böylece birçok gazete ve medya kuruluşu, daha önce yaptıkları haberleri nedeniyle unutulma hakkı başvurularıyla uğraşmak durumunda kaldı. Hakkında olumsuz haber yapılan birçok kişi, şirket veya siyasetçi unutulma hakkı gerekçesiyle başvurularda bulunarak haberlerin silinmesini istedi.

AĞ SAĞLAYICILAR ÖNLEYİCİ TEDBİR ALACAK

Şimdi ise önleyici ve koruyucu tedbirler konusunda ağ sağlayıcılara bazı sorumlulukların  yükleneceği belirtiliyor. Teklifi hazırlayan parti kaynakları sansür veya basın özgürlüğünü kısıtlayıcı bir düzenlemenin olmadığını, ağ sağlayıcıların internet ortamında çocukların korunması, cinsel içeriklerin engellenmesi gibi tedbirler alması gerekeceğini söylüyor. Ancak bu tedbirlerin basın ve ifade özgürlüğüne ilişkin bir engele yol açıp açmayacağına ilişkin detaylar, teklif Meclise sunulduğunda ortaya çıkacak.

HABER SİTELERİ BASIN KANUNU KAPSAMINA ALINACAK

Düzenlemede haber sitelerinin süreli yayınlara dahil edilerek Basın Kanunu kapsamına alınması da öngörülüyor. Buna göre haber sitelerine ilişkin yapılacak düzenlemeyle Basın Kanunu’ndaki haklardan faydalanmaları, Basın İlan Kurumundan ilan almalarının önü açılmış olacak.